Belegger drijft Amsterdammers de stad uit

‘Amsterdam is door de stijgende huisprijzen voor veel mensen niet langer haalbaar’, zegt voorzitter Sven Heinen van de Makelaarsvereniging Amsterdam (MVA). ‘Als je net als ik vind dat een starter iemand is die ongeveer anderhalve ton aan hypotheek kan krijgen, dan is in Amsterdam niets meer te koop voor starters.’ Een tweede groep die de dupe lijkt te worden van het prijsopdrijvend effect aan de top, zijn de Amsterdamse gezinnen die buiten de sociale huur vallen.

De rug toe

Heinen heeft over deze tweede groep geen harde cijfers, maar wel de indruk dat huishoudens met middeninkomens steeds vaker geneigd zijn de hoofdstad de rug toe te keren. En dat hun equivalenten buiten Amsterdam de stad niet meer in komen. Heinen: ‘Als jij tien keer zonder voorbehoud een bod hebt uitgebracht en er is steeds concurrentie die met gemak over je heen gaat, dan laat je Amsterdam varen, zo simpel is het. Want waarom zou het een volgende keer dan wel lukken?’

Meer aanbod

Wat moet er gebeuren om genoemde groepen weer toegang te geven? Meer aanbod creëren, dat remt de prijs. Heinen steunt dan ook de bouwplannen die Amsterdam heeft tot 2025. ‘Beter dan het vorige college dat de stekker er helemaal uittrok.’ Al had het aandeel koop (20 procent) daarin wat betreft de MVA-voorzitter ruimer gemogen: dan trek je de doorstroming meer op gang, wat uiteindelijk ook de starter merkt. ‘Tegelijkertijd snap ik de 40 procent nieuwbouw in de sociale sector best. Vergeet niet: 45 procent van de Amsterdammers zit op uitkeringsniveau.’

Hoogbouw
Ruimhartiger hoogbouw toestaan zou het aanbod ook vergroten, zegt Heinen, evenals het weer wat ruimhartiger mogen lenen voor een hypotheek (‘Anders krijg je alleen de rijken die het kunnen betalen’), de erfpacht overal in Amsterdam afschaffen (‘In feite een enorme melkkoe van de gemeente’), de sociale huurgrens optrekken naar 850 euro (‘Dan schiet de prijs van de wat duurdere huurwoning niet meteen zo omhoog als die op de markt komt’) en het puntensysteem dat bepalend is voor de huurprijs ontdoen van de woz-waarde om te voorkomen huren exorbitant stijgen.

Scherpe prijsstijgingen
Naast een aanbodtekort, dat met de bouw van 50.000 nieuwbouwwoningen verminderd wordt, ziet wethouder Laurens Ivens (SP) net als MVA-voorzitter Heinen de toestroom van vermogenden als oorzaak van de scherpe prijsstijgingen. Daarbij is hij fel op een derde groep, naast de mensen die voor hun kind een huis kopen en de bemiddelde senioren die in Amsterdam een appartement betrekken. Hij doelt op particulieren met veel geld die Amsterdamse woningen puur als beleggingsobject zien. ‘Ze kopen huizen zonder binding te hebben met Amsterdam en stoppen die vol met huurders tegen veel te hoge huren.’

Argwaan

Cijfers heeft de wethouder nog niet, wel signalen. ‘Je hoort dat inmiddels een kwart van de aankopen zonder hypotheek gaat, maar daartussen zitten ook de ouders en senioren.’ De wethouder heeft een duidelijker signaal: de bedragen. Die wekken argwaan. ‘Kijk, in Amsterdam kwam je vaak aan een huis door 10 procent boven de vraagprijs te gaan zitten. Maar nu hoor je dat daar nog eens 50.000 bovenop wordt gedaan.’

Bier

Over ‘meer hoogbouw’, een idee van Heinen, zegt Ivens: ‘Doen we al.’ En over Heinens inbreng om de erfpacht af te schaffen, merkt de SP-wethouder op: ‘Bier is toch ook niet gratis? Erfpacht is simpelweg een kostenpost voor de huiseigenaar.’ Ze werkt volgens de SP’er niet door in de waarde van het huis, en is daarmee ‘niet van belang’ in deze discussie. Met Heinen is Ivens het helemaal eens dat een halt moet worden toegeroepen aan het verdampen van de voorraad relatief goedkope huurwoningen, doordat de huren ervan vaak exorbitant stijgen zodra ze – na ‘liberalisatie’ – op de markt komen. Hoe dat aan te pakken? Dat is aan Den Haag, zegt Ivens. Hij hoopt dat het nieuwe kabinet snel ‘met iets komt, want dit is echt een probleem.’

Lees het hele verhaal over de Amsterdamse woningmarkt deze week in BB15 (inlog).