Bouw gaat naar buiten

Zo’n negenhonderdduizend woningen moeten er de komende tien jaar worden bijgebouwd. Maar waar, hoe en voor wie? Het is misschien wel de meest urgente opgave voor kabinet en gemeenten. Het Kadaster brengt alvast de laatste ontwikkelingen in de nieuwbouw in kaart. Waar zijn de afgelopen tien jaar de meeste woningen gebouwd? En: wie trokken erin?

Meer bouw in buitengebied

Binnenstedelijk bouwen geniet bij de meeste gemeenten de voorkeur. Zo kan er worden gebruikgemaakt van bestaande infrastructuur en voorzieningen en gaan de nieuwe woningen niet ten koste van natuur, recreatie of landbouwgebied. Toch blijkt dat gemeenten, wellicht noodgedwongen, steeds vaker kiezen voor bouw buiten de bebouwde kom. In 2012 werd een op de vijf woningen buiten de bebouwde kom gebouwd. In 2021 was dat al een op de drie (uitgaande van de bebouwde-kom-grenzen uit 2012).

Koper komt van dichtbij

Ongeveer 60 procent van de kopers van een woning woont al in dezelfde gemeente. Dat percentage loopt bij bestaande en nieuwe woningen weinig uiteen. Wel zijn er verschillen in de verhuisafstand: de nieuwbouwkoper woont doorgaans dichter bij zijn of haar toekomstige woning. Driekwart van de nieuwbouwkopers woont binnen een straal van nog geen 8 kilometer, in de bestaande bouw is dat meer dan 10 kilometer. En bij 90 procent van de kopers loopt dat verschil verder op: respectievelijk 23,4 kilometer versus 35,7 kilometer.

Voor een tuin naar Limburg

Wie een nieuwbouwwoning met een grote tuin zoekt – aantrekkelijk sinds het toegenomen thuiswerken in coronatijd – moet naar Limburg. In de top 5 komen vier Limburgse gemeenten voor. In Brunssum of Heerlen kreeg je de afgelopen tien jaar gemiddeld een drie keer zo grote tuin toebedeeld als in Leiden. Wie Limburg te ver vindt, kan ook in het Twentse Tubbergen royaal in eigen groen wonen. 

Zestiger kiest nieuwbouw

Ongeveer een op de zeven particuliere kooptransacties in de periode 2012-2020 betrof een nieuwbouwwoning: 12 procent. Relatief wordt de meeste nieuwbouw gekocht door zestigers: 15 procent van het totaal aantal woningen dat zij kopen. Bij twintigers en senioren boven de zeventig is het percentage nieuwbouw het laagst: dat schommelt rond de 10 procent.