Vraag naar bedrijfsruimte kakt behoorlijk in

Bedrijven hebben in 2023 fors minder ruimte in gebruik genomen op bedrijventerreinen. Na de recordjaren 2021 en 2022 is sprake van een afname van circa 40 procent. Het gaat hierbij om zowel uitgiftes op nieuwe bedrijventerreinen, herontwikkeling van bestaande bedrijventerreinen als opname in de bestaande vastgoedvoorraad.

Stroom

Dat blijkt uit de Database Locatiebeslissingen Nederland van Stec Groep. Vooral in de tweede helft van vorig jaar is de terugval goed zichtbaar ten opzichte van voorgaande jaren. Belangrijke oorzaak voor de afname is het opdrogen van (nieuw) aanbod. Afgelopen jaren is veel bedrijventerrein uitgegeven, maar is er nauwelijks nieuw aanbod bijgekomen. Netcongestie en de stikstofcrisis zijn grote knelpunten in het ontwikkelen van een nieuw bedrijventerrein. Tegelijkertijd zorgen deze knelpunten ook voor het uitstellen of afblazen van investeringen bij bedrijven in gebouwen en grond.

Bedrijven moeten bijvoorbeeld op veel plekken enkele jaren wachten op een stroomaansluiting. ‘De intrinsieke vraag vanuit bedrijven is er wel maar belemmeringen aan aanbodzijde vormen een blokkade’, aldus Stec Groep. ‘Investeringen in bijvoorbeeld gebouwen vallen daardoor terug.’

Distributiecentra

Vooral de logistieke ruimtevraag is teruggevallen. Logistieke eindgebruikers, een belangrijke ruimtevrager op bedrijventerreinen, laten in 2023 een teruggang zien van zo’n 40 procent in ruimtevraag. Zowel XXL-distributiecentra als kleinere dc’s werden minder in gebruik genomen.

Regionale schaarste

Volgens ander onderzoek, dat van logistiek- en vastgoedadviesbureau Buck Consultants International, zal dit jaar de opname van de logistieke vastgoedmarkt terugvallen naar 1,7 miljoen m2, een halvering ten opzichte van 2022. De opname daalt volgens het onderzoek niet alleen vanwege een gebrek aan locaties. De vraag neemt ook af als gevolg van de haperende economie. ‘Door de onzekerheid over de economie worden vestigings- en uitbreidingsbeslissingen uitgesteld. Ook wordt naar optimalisatie in bestaande warehouses gezocht bijvoorbeeld door onderverhuur van delen van warehouses’, aldus Casper Wolf, senior adviseur Buck Consultants International.

Regionale schaarste is er overigens nog wel, bijvoorbeeld in Rotterdam, Tilburg-Waalwijk en Arnhem-Nijmegen.

Lage rente

Wat opvalt is dat er logistieke eindgebruikers zijn die minder ruimte in gebruik nemen dan oorspronkelijk gepland. Er werd onder meer ruimer gepland vanwege de destijds lage rente en een beperkt aanbod aan grond. Nu met name de rentekosten zijn gestegen en risico’s zijn toegenomen, worden sommige plannen bijgesteld. Gevolg is volgens Stec Groep dat er weer enige lucht in de markt komt.