'Natura 2000 gebruikt voor eigen agenda'
Natura2000 komt gemeenten en provincies soms “wel goed uit” en daarom geven ze geen vergunning af, zonder dat erbij te vermelden. Een van de conclusies die VVD-Kamerlid Helma Lodders trekt uit een half jaar klachten verzamelen in het door haar opgezette meldpunt Natura2000. ‘Ik vind dat kwalijk. Zeg het dan gewoon.’
In december startte Lodders haar meldpunt. Ze ontving veel negatieve geluiden, met name over belemmeringen voor bedrijven. ‘Goed om de zaak eens goed te inventariseren en groeperen.’ Inmiddels zijn we een half jaar verder en zijn ruim 100 serieuze meldingen binnengekomen. ‘Ik ben daar heel erg van geschrokken. Ik heb recent in een Algemeen Overleg met de staatssecretaris een deel van mijn bevindingen aangegeven en ga door met het meldpunt.’
Voetbalstadion
De reacties deelde ze in een aantal categorieën in, waaronder de recreatiesector en bedrijfsmatige klachten. In de recreatiesector kunnen bepaalde activiteiten niet vanwege Natura 2000, bedrijfsmatig gaat het om obstakels voor ondernemers.
Duur onderzoek
Lodders wijst op een manegehouder die door de gemeente werd verzocht zijn bedrijf deels te verplaatsen richting Natura 2000-gebied en vervolgens na acht jaar nog steeds geen vergunning heeft. ‘Een voetbalstadion dat wilde uitbreiden in een stuk restgroen waar geen beschermde dieren leven, mocht toch niet uitbreiden.’ En een vliegveld in Burgh Haamstede mocht zijn vliegtuigen niet boven Natura 2000-gebied laten vliegen. ‘Daar is dan duur onderzoek voor uitgevoerd.’
Nederlandse koppen
In verschillende gebieden beschermt Nederland meer dan Brussel vraagt, vertelt Lodders. Ze diende een motie in om die “Nederlandse koppen” te verwijderen en die haalde het. ‘Ik ga ervan uit dat de staatssecretaris hier voortvarend mee aan de slag gaat.’ Ook natuurbeschermingsorganisaties gaan inzien dat Natura 2000 het draagvlak voor natuur kan doen afnemen. ‘We hebben met een aantal om de tafel gezeten om te inventariseren wat nu echt een probleem is en of het ook op te lossen valt.’
Terughoudend
Lodders concludeert dat provincies en gemeenten heel terughoudend zijn in het afgeven vergunningen. ‘Ze hebben te weinig kennis van de materie om de aanvraag te beoordelen en nemen dan het zekere voor het onzekere of ze doen niet zoveel moeite om dit uit te zoeken, omdat het ze beleidsmatig eigenlijk wel goed uitkomt. ‘In het eerste zie ik kansen in meer overleg tussen verschillende overheden. Het laatste vind ik kwalijk. Zeg dan gewoon dat het je niet goed uitkomt.’
Communicatie
Dat vergt gedragsverandering. Lodders hoopt dat provincies en gemeenten hier alerter op worden. ‘Anders ga ik de staatssecretaris oproepen er wat aan te doen. Je zou de communicatie kunnen verbeteren. Het Regiebureau Natura 2000 zou een rol kunnen spelen in de informatievoorziening en als officieel klachtorgaan.’
Onvoldoende info
Het is een complexe materie, constateert Lodders. ‘Natura 2000 drukt een stempel op een gebied en er is onvoldoende informatie over beschikbaar. Wat moeten we ermee? Daarom moeten we duidelijkheid creëren.’ De VVD vindt dat normale activiteiten in en om Natura 2000 gebieden moeten kunnen doorgaan. ‘Recreatie bij de Weerribben loopt terug, terwijl dit van cruciaal belang is voor de inkomsten in het gebied. Economie gaat met ecologie, maar ook andersom.’ Lodders gaat een motie indienen om beheersplannen te toetsen en aan te passen.
Naar mijn idee laat dit heel goed zien dat er dus helemaal geen sprake is van “Nederlandse koppen”, maar van een beleidsimplementatie die is vastgelopen door een te grote nadruk op regelgeving en te weinig aandacht voor een inhoudelijke afweging. Het is niet de wet die bepaalde besluiten neemt (of die bepaalde ontwikkelingen tegenhoudt), maar de politiek. En dan vaak niet eens vanwege inhoudelijke redenen, maar omdat “men te weinig kennis heeft” of “omdat het wel goed uitkomt”. Nederland beschermt dan ook niet meer dan Brussel vraagt, in tegendeel Nederland voert het Europese beleid slecht uit. Dat lijkt me wezenlijk iets anders en vraagt dan ook om andere oplossingen dan het oproepen tot afschaffen van regels. Ik zou dan ook graag zien dat politiek Den Haag niet blijft herhalen dat Natura 2000 zo problematisch en complex is, maar dat men met goede analyses van de evolutie van het Natura 2000 beleid komt, en gekoppeld daaraan met oplossingen voor de ervaren knelpunten. Daar hebben uiteindelijk economie en ecologie het meeste baat bij.