Winkelleegstand daalde tijdens corona

De leegstand van winkels is tijdens de corona-pandemie sterk gedaald. In plaats van de voorziene 19 procent stond in februari 2022 slechts 12 procent van de winkels leeg, zo blijkt uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). 

Sterke daling

Vrijwel alle grotere steden zagen de winkelleegstand in de periode januari 2020 tot en met februari 2022 sterk afnemen. De meest gunstige cijfers konden in Breda (-14 procent) en Veenendaal (-13 procent) worden gepresenteerd. Alleen in de centra van Zaandam, Apeldoorn en Delft liep de leegstand meer dan 1 procent op.

Vier verklaringen

Het PBL geeft vier verklaringen voor de gunstige cijfers. In de eerste plaats werden de economische steunpakketten langer gehandhaafd dan aan het begin van de coronacrisis werd voorzien, waardoor winkeliers de huur en de lonen konden blijven doorbetalen. Verder daalden de consumenten bestedingen van consumenten minder hard dan gedacht, waardoor ook de economische terugval meeviel.

Meer transformatie 

Een derde verklaring ziet het PBL in het feit dat de trend om winkels te transformeren doorzet. Slechts in enkele binnensteden (Roosendaal, Utrecht) nam het aantal winkelmeters in coronatijd nog licht toe. Elders veranderen veel winkels in horeca of worden de panden tot woningen getransformeerd. Dat drukt ook de leegstand.

Verschuivingen

Verder ziet het PBL verschuivingen optreden in het winkelaanbod. In branches die sterke concurrentie ondervinden van het onlineaanbod neemt het aantal winkels af. Daartegen staat een sterke groei van het aantal meubelzaken en doe-het-zelf-winkels  (+ 17 procent in winkelmeters) en een stijging van 5 procent in de levensmiddelenbranche.

Geen garanties

Volgens het PBL geven de opvallend gunstige cijfers geen garanties voor de toekomst. ’Nu dat de steunmaatregelen worden stopgezet kan het zo zijn dat de winkelbedrijven die kunstmatig in stand worden gehouden alsnog failliet gaan, met een scherpe toename van de leegstand als gevolg.’ De mate daarvan hangt volgens het PBL af van ‘de handelingen van gemeenten, vastgoedeigenaren, detaillisten en consumenten’.