Milieufederatie Limburg op de korrel

De eerste telefoontjes van verontruste leden heeft directeur Hans Heijnen van de Milieufederatie Limburg al binnen. Die gaan over de vraag of een onafhankelijke, kritische opstelling naar de provincie nog wel gewaarborgd is. ‘Delen van de achterban vrezen dat ze niks meer mogen en dat de milieufederatie misbruikt wordt’, zegt Heijnen. Aanleiding voor de onrust binnen de Limburgse milieubeweging is een ‘protocol’ dat de provincie wil opstellen. Zo’n formele afspraak is noodzakelijk om, zoals het volgens het provinciale persbericht heet, ‘op het juiste moment de juiste rolopvatting van de milieufederatie te kunnen bepalen’.

Een poging tot muilkorven misschien? Dat is wat zwaar uitgedrukt, aldus Heijnen. ‘Maar ik vind dit wel een puzzel. Zo’n protocol kan inhouden dat de milieufederatie minder snel of niet tegen provinciale plannen mag procederen. En dat maakt de spagaat tussen maximaal opkomen voor het milieubelang en intermediair zijn voor de provincie nog lastiger dan die al is.’

Naast een subsidie van 300.000 euro uit onder meer de Nationale Postcode Loterij ontvangt de Milieufederatie Limburg jaarlijks drie ton van de provincie. Die verwacht als tegenprestatie van de milieubeweging dat na afloop van het ‘voortraject’ - als beleidsdossiers voor natuur, landschap en milieu met de milieufederatie zijn doorgesproken - een meegaande opstelling bij de besluitvorming. De gang naar de rechter om plannen aan te vechten past daar niet bij.

Motie

Voor de CDA en VVD-fracties, die samen de meerderheid hebben in de Limburgse Provinciale Staten, is het zelfs onacceptabel’ dat een milieuclub, na vooraf ‘meedenker’ te zijn geweest, zijn eigen subsidieverlener tart met juridische procedures. De fracties dreigden vorig jaar november met een motie waarin ze de subsidievoorwaarden ter discussie wilden stellen.

De ergernis was vervat in twee voorbeelden. In het ene geval gaat het om een ‘zienswijze’ die de federatie heeft ingediend op de milieueffectrapportage voor de aanleg van de Buitenring Parkstad, een twee keer tweebaans autoweg. In het andere geval betreft het een besluit van de provincie om, als uitvloeisel van de gewijzigde Wet ammoniak en veehouderij (Wav), de helft (6000 hectare) van het areaal naaldbossen in Limburg niet meer aan te merken als voor verzuring zeer kwetsbaar gebied. Beperkingen voor intensieve veehouderijen zijn daarmee komen te vervallen. De milieufederatie is hiertegen in beroep gegaan bij de Raad van State. Een uitspraak is er nog niet.

Directeur Hans Heijnen: ‘Er is geen enkele provincie waar zo weinig naaldbos bescherming heeft als in Limburg. Wij baseren onze zorgen op een rapport uit 2007 van het ministerie van Landbouw over de ernst van de ecologische gevolgen van de Wav. We hebben hierover lang in het voortraject meegepraat en ook geprobeerd de Staten te overtuigen. Vergeefs. Mogen we dan niet procederen?’

De motie van de CDA- en VVDfractie om de subsidie aan de milieufederatie te herzien, werd ingetrokken na de toezegging van gedeputeerden Ger Driessen (CDA, ruimtelijk beleid) en Bert Kersten (PvdA, milieu) om met de milieufederatie gesprekken te beginnen over een gedragsprotocol.

Klein clubje

Een eerste ontmoeting vond eind januari plaats. ‘Die is prettig verlopen, want we waarderen het werk dat zij doen’, reageert gedeputeerde Kersten. Het beoogde protocol is volgens hem niet meer dan ‘een kader van afspraken waarin je slim, volwassen en efficiënt met elkaar probeert om te gaan.’ De gedeputeerde benadrukt ‘niet te willen tornen aan het onvervreemdbaar recht van de milieubeweging om te mogen procederen.’

Maar er zijn grenzen. ‘Als je een zeven hebt binnengehaald, en ook de provincie handreikingen heeft gedaan, moet je niet naar rechter stappen voor een tien. Je bent een slap bestuur als je tegenover een laatste, klein clubje in je achterban niet je rug rechthoudt om een compromis te verdedigen.’ Gevraagd naar concrete dossiers waarin de milieufederatie ‘slap’ heeft gehandeld, blijft Kersten het antwoord schuldig. Geïrriteerd: ‘U stelt tendentieuze vragen.’ Heijnen zegt zich niet in de kritiek te herkennen.

‘In het dossier over de naaldbossen heeft de provincie niet eens een zeven, maar een drie gehaald. Als overleg vooraf een schijnvertoning wordt, moet je aan de bel kunnen trekken. Zonder kritische achterban heeft de provincie ook niks aan ons. Wij willen kuitenbijter blijven. Inwoners van Grubbenvorst bijvoorbeeld vrezen dat met de komst van het mega-tuinbouwcomplex Greenport Venlo en met geld van de provincie het landschap ten onder gaat aan kassen, vrachtloodsen, infrastructuur. Die mensen bellen ons met de vraag of zij op ons kunnen rekenen.'