Brede welvaart grootst in voorsteden

Niet in de grote steden en ook niet op het platteland, maar in de voorsteden van de Randstad is de meeste 'brede welvaart' te vinden. Inwoners van die gemeenten hebben wél de lusten maar niet de lasten van de grote stad.

Voorsteden

Dat blijkt uit een vandaag verschenen onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). In de Randstedelijke voorsteden profiteren inwoners van het banen-, cultuur- en recreatieaanbod dat te vinden is in de grotere steden. Tegelijkertijd genieten ze van ruimte en groen in de directe omgeving, en hebben ze geen last van de onveiligheid en vervuiling die de grotere steden typeert.

Waarde

De 'brede welvaart' bestaat uit een combinatie van uiteenlopende factoren, zoals leefomgeving, gezondheid, veiligheid, bestaanszekerheid en sociale cohesie. Maar het kan ook gaan om zaken als biodiversiteit, rechten voor minderheden of de belangen van toekomstige generaties. In de essentie gaat het over het welzijn van inwoners. 'Brede welvaart gaat over alles wat we van waarde vinden', vat PBL-onderzoeker Mark Thissen samen.

Bosrijk

De verschillende aspecten van brede welvaart worden niet overal even hoog gewaardeerd, blijkt uit het onderzoek. Inwoners van een bosrijk gebied waarderen bijvoorbeeld het bos vaak meer dan inwoners van andere gebieden. Thissen: 'Brede welvaart is waarschijnlijk iets heel anders voor inwoners van Oost-Groningen dan voor inwoners van hartje Amsterdam.'

Middenweg

Zo hechten plattelandsbewoners minder waarde aan de meer stedelijke kanten van brede welvaart, zoals recreatie. Toch is het gebrek aan die zaken zo groot, dat de landelijke gebieden het laagst scoren op brede welvaart. De grote steden, daarentegen, hebben weliswaar geen gebrek aan baankansen en cultureel aanbod, maar hebben weer meer last van vervuiling en onveiligheid. De voorsteden vormen dus een gulden middenweg waarin 'het beste van beide werelden' te vinden is.

Gemeentegrenzen

De ervaren mate van brede welvaart wordt meer door de regio dan door de gemeente zelf bepaald. 'Mensen ontspannen en werken bijvoorbeeld lang niet altijd in de gemeente waar ze wonen', schrijven de onderzoekers. 'Voor een boswandeling, museumbezoek of een goede baan vormen gemeentegrenzen over het algemeen geen barrière.'

Bereikbaarheid

Daarom raadt het PBL gemeenten aan om brede welvaart in regionale context vorm te geven. Thissen: ‘Niet elke gemeente hoeft op alle aspecten van brede welvaart goed te scoren, mits de inwoners er toegang toe hebben in de buurgemeente.' Brede welvaart kan dus ook verhoogd worden door te werken aan bereikbaarheid van voorzieningen, door bijvoorbeeld te investeren in openbaar vervoer. Vooral voor de kleinere gemeenten is het van belang om toegang te hebben tot de aspecten van brede welvaart die in de grote steden te vinden zijn.

Leren

Daarnaast kunnen gemeenten die met soortgelijke problemen kampen van elkaar leren – ook als ze niet in dezelfde regio liggen. Thissen suggereert dat het rijk of de provincies daarbij een ondersteunende rol kunnen spelen.