Meer vuurwerk na groene overwinning

Ook gemeenten en provincies zullen na de winst van de lijst Water Natuurlijk merken dat het waterschap assertiever wordt en zich een breder takenpakket zal aanmeten. Dat is de mening van politicoloog André Krouwel, verbonden aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en opsteller van het Kieskompas. Krouwel sprak vertegenwoordigers van alle deelnemende partijen en bracht hun standpunten in kaart.

Hij voorziet dat de ‘grote winst’ van Water Natuurlijk grote gevolgen heeft voor de sfeer in en rond de waterschappen. ‘Door de lage opkomst heeft een gepassioneerde activistische minderheid een greep naar de macht gedaan. De groenen willen de winst nu ook verzilveren’. Dat betekent dat gevestigde traditionele groeperingen als de boeren zullen moeten inschuiven. ‘Zij hebben belang bij snelle afvoer en een laag waterpeil, de natuurbeheerders willen juist een hoge grondwaterstand om verdroging tegen te gaan. Ook het gebruik van chemicaliën zal een heet hangijzer worden.’

De opkomst van Water Natuurlijk leidt zeker tot minder gezapige debatten tijdens de waterschapsvergaderingen, verwacht ook Jelle Leenes, bestuurslid van de Waterbond, consumentenvereniging voor watergebruikers. Maar hij ziet de overwinning toch in perspectief. ‘Ze hebben wel gewonnen, maar nergens een meerderheid. En met vijf of zes zetels van de dertig kun je geen politieke potten breken, zeker niet als de overige grote partijen als één blok tegenover je staan.’ En dat is zeker niet uitgesloten, aldus Leenes. De boeren zien zich vertegenwoordigd door het CDA - die als tweede partij uit de bus is gekomen - en hebben ook nog eens minimaal twee geborgde zetels. Tel daar de VVD en de geborgde zetels van het bedrijfsleven bij op en je ziet dat Water Natuurlijk het inhoudelijk niet makkelijk zal krijgen, aldus Leenes.

Volgens Krouwel zal bij eventuele uitsluiting van Water Natuurlijk de sfeer verharden. Dan zullen de bestuurders zich alleen maar meer willen profileren. Hoe dan ook zullen zij de taken van het waterschap willen verbreden.’

Natuur

De traditionele trits van zuiveren, beschermen en pompen zal op aandrang van de groenen worden aangevuld met natuurbeheer, milieubeleid en de roep om (ecologische) recreatie. En niet alleen de gevestigde macht binnen het waterschap, maar ook andere bestuurslagen zullen dat merken, voorspelt Krouwel.

‘Neem het bouwen in lage polders. Een “groen” waterschap zal daar niet snel mee instemmen als gemeenten en provincie tot nu toe gewend zijn.’ Het waterschap nieuwe stijl kan die nieuwe wijken bij Gouda en rond Utrecht misschien niet helemaal tegenhouden. Maar traineren en (juridisch) vertragen is een mogelijkheid die voor de milieubeweging zeker openstaat. ‘De groene lobby heeft voet aan de grond gekregen in bestuurlijk Nederland dat zal niet ongemerkt aan andere bestuurders voorbij gaan.’

Voorzitter Besemer van Water Natuurlijk verwacht niet dat de partij in alle waterschappen meteen frontaal de aanval zal kiezen. ‘Natuurlijk willen we onze verkiezingsbeloften waarmaken. We staan voor een gedegen waterbeheer met natuur, milieu en recreatie. Dat zal wel eens botsen met andere belangen, maar we zijn niet uit op onnodige polarisatie. We hopen de traditionele poldergedachte te handhaven. Besturen doe je samen’. Maar wat als de andere partijen Water Natuurlijk zullen isoleren en buiten het dagelijks bestuur houden? ‘Dat gaat niet, ik ga ervan uit dat we in alle waterschappen tenminste een zetel in het dagelijks bestuur gaan bezetten’, zegt Besemer.