Leegstand op Arnhemse kaart

De Transitiekaart is een initiatief van de architecten Edwin Verdurmen en Peter Groot. Zij richtten samen het Departement Tijdelijke Ordening (DTO) op, dat initiatieven voor tijdelijke ordening ondersteunt en organiseert. DTO komt voort uit architectuurcentrum CASA in Arnhem, een centrum dat aanvankelijk in tijdelijk leegstaande gebouwen huisde. ‘Ik kreeg veel telefoontjes van mensen die een tijdelijke locatie zochten. Er is veel energie in de stad waar mensen een goede plek voor zoeken. En er is veel leegstand. We besloten beide met elkaar te verbinden’, zegt Verdurmen.

Met financiering van onder meer de gemeente Arnhem en het Stimuleringsfonds voor Architectuur werd de digitale kaart gebouwd en een groot touchscreen gekocht. Elke stip op de kaart, op basis van Google Earth, is een leegstaand gebouw of een braakliggend terrein. Daaronder ligt informatie over de eigenaar, de bestemming van het pand, de bereikbaarheid, het volume en de duur van de leegstand. Deze informatie verzamelde DTO zelf, het hoopt straks te kunnen aanhaken bij het Leegstandregister.

Eigenaren van vastgoed moeten leegstand na zes maanden melden, sinds de invoering van de Wet kraken en leegstand. Daarvoor is het Leegstandregister geopend. Door de Transitiekaart daaraan te koppelen, moet het overzicht actueel blijven. De kaart kan overigens alleen worden ingezien bij DTO, met toestemming van DTO. Verdurmen: ‘Sommige informatie is gevoelig, bijvoorbeeld hoe lang het pand leeg zal staan. We moeten daar discreet mee omgaan, de vastgoedeigenaren zouden nooit met ons samenwerken als we dat niet zouden doen.’

Tussenruimte

Leegstand is een probleem in Nederland, met name veel kantoren staan leeg. In Arnhem treft leegstand vooral de winkels aan de rand van het centrum, scholen (door fusie) en kerken. Ook het Rijnbooggebied dat wordt ontwikkeld, kent leegstand. Leegstand biedt kansen voor allerlei initiatieven, gelooft DTO. Kunstenaars, creatieve ondernemers en groepen bewoners zoeken immers ruimte voor tijdelijke evenementen.

Maar DTO gaat verder dan dat: het noemt braakligging en leegstand deel van de transitiefase, een ‘planologische tussenruimte’. Het wil deze fase gebruiken om de planvorming te verbeteren, samen met andere partijen zoals buurtbewoners. ‘Als men bijvoorbeeld horeca wil in een woongebied maar men weet nog niet goed waar precies behoefte aan is, dan kun je dat eerst uitproberen op een tijdelijke locatie.

Leegstand biedt ruimte voor onderzoek naar wat er het beste in een bepaald gebied kan komen’, zegt Verdurmen. DTO wil daarom een ‘intermediair met een strategische rol’ zijn, die vraag en aanbod in Arnhem bij elkaar brengt. De Transitiekaart helpt daarbij. De gemeente en corporaties heeft DTO in ieder geval mee. ‘Zij vinden het ook zonde om een gebouw lang leeg te laten staan. Wij denken nu met ze mee hoe ze deze plekken een tijdelijke invulling kunnen geven.’

Meer informatie: Transitiekaart op www.dto.nu