Kustgemeenten roepen hulp in van Van Vollenhoven

‘Ik roep de onderzoeksraad van Pieter van Vollenhoven op om nader onderzoek te doen naar de veiligheidsrisico’s van zeecontainers. En in het bijzonder naar het recente ongeluk bij Ameland’, aldus KIMOvoorzitter Albert de Hoop, die tevens burgemeester is van Ameland. Onlangs werd zijn gemeente geconfronteerd met honderden aangespoelde printers.

‘Bij windkracht negen raakte een schip in de problemen. De storm ging zó tekeer dat het schip negen containers heeft verloren met printers, speelgoed, snoepgoed en fietswielen. Daarvan zijn er vier aangespoeld. De rest is gezonken. Ook knalden er twee grote containers tegen een gasplatform aan. Alles had in de fik kunnen vliegen.’

Uit voorzorg werden alle hulpverlenende diensten gealarmeerd. De Hoop: ‘Circa 60 procent van alle zeecontainers bevat namelijk een chemische inhoud. Als dat spul op het strand komt, moet ik het hele eiland evacueren. Dit keer hebben we geluk gehad. Maar we hebben te vaak geluk, want er spoelt te veel aan. Het is een soort Russische roulette en ik maak mij daar ernstige zorgen over. Ik zou graag willen dat Van Vollenhoven onderzoek doet naar dit laatste ongeval.’

Volgens De Hoop is er sprake van een groot probleem waar niet alleen zijn kustgemeente last van heeft. ‘Per jaar vallen er nabij de Noord-Nederlandse kust 150 containers van boord. In heel Europa gaat het om 2.000 stuks en wereldwijd zijn het er zo’n 10.000 per jaar.’ Het merendeel van de bakken zinkt naar de bodem en breekt open. Containers die niet open gaan, doen er ongeveer vier jaar over voordat ze zijn doorgeroest. ‘Chemische goederen komen dan toch vrij en komen in het zeemilieu terecht. Dit is slecht voor het milieu, de voedselketen en de mensen’, aldus De Hoop.

KIMO wil dan ook dat overheden beter hun best doen om de gezonken containers te bergen. ‘Je kunt ze heel goedkoop opsporen, met opsporingszenders van 100 euro per stuk.’ Het zoeken is dan misschien goedkoop, het bergen van de containers is een dure aangelegenheid. Jaarlijks kost dit de de kustgemeenten, het bedrijfsleven en het Rijk miljoenen euro’s.

Plastic

De leden van het KIMO kwamen vorig weekend bijeen in Den Haag om te praten over de zeecontainers en aanverwante onderwerpen. Met resoluties riepen ze de nationale overheden en de EU op om actie te ondernemen. Zo wil KIMO dat containers op zeeschepen extra goed worden vastgemaakt. ‘Momenteel zitten ze aan elkaar vast met het zogenoemde twistlock-systeem. Dit is een verbindingssysteem waarbij de zwaarste container op de bodem van het dek ligt en de lichtere containers vasthoudt’, legt De Hoop uit.

Toch komt het te vaak voor dat de kisten overboord slaan omdat de twistlocks niet stevig genoeg zijn. Maar er zijn ook andere problemen. Het lozen in zee van plastic afval bijvoorbeeld. ‘Het zeezout en de zon zorgen ervoor dat geloosd plastic wordt afgebroken in microscopisch kleine deeltjes. Die komen in de voedselketen terecht. Biologische onderzoeken laten zien dat de magen van vogels vol zitten met plastic’, zegt De Hoop.

Als het aan KIMO ligt, komt er meer wetenschappelijk onderzoek naar deze zogenoemde microplastics. ‘Daarnaast willen we dat vissers die afval opvissen, dit niet terugdumpen in zee. Ze moeten het meenemen naar de wal om het te laten verwerken.’

In totaal telt KIMO zo’n 150 kustgemeenten uit dertien landen. De organisatie bestaat al 25 jaar en houdt zich vooral bezig met lange termijnonderwerpen zoals vervuiling, kustversterking en nucleair transport. De Hoop: ‘We laten zien dat we ons als gemeenten internationaal kunnen verenigen op het gebied van dit soort belangen. Dat vind ik een mooie manier van besturen.’

Top-5 recente ongelukken met zeecontainers

4 oktober 2009
Het Noordzeestrand van Ameland wordt overspoeld met printers en andere spullen. Ze zijn afkomstig van negen overboord geslagen containers. Slechts vier containers worden geborgen.

30 augustus 2009
41 kilometer voor de kust van Hoek van Holland botsen de zeecontainerschepen MSC Nikita en de Nirint Pride met elkaar. Een onbekend aantal containers slaat overboord. Slechts drie ervan zijn opgevist.

4 januari 2009
De Herm uit Antigua en Barbados verliest elf zeecontainers. Tien spoelen leeg aan op de kust van IJmuiden. De laatste kist is spoorloos.

7 november 2007
Op de stranden van Terschelling en Ameland spoelen duizenden bananen aan. De dag ervoor is de Duncan Island acht bananencontainers kwijtgeraakt op de Noordzee.

17 januari 2007
In hevige storm scheurt de MS Napoli in tweeën ter hoogte van het Engelse Lyme Beach. Het strand, dat op de VN-werelderfgoedlijst staat, wordt vervuild met chemicaliën en BMW’s. Het kost zeker tweeënhalf jaar om het schip te bergen.