'Gemeente moet goede gastheer voor arbeidsmigrant zijn'

Als het Agrarisch Keurmerk Flexwonen dat de kwaliteit van de huisvesting van arbeidsmigranten moet waarborgen onafhankelijk wordt getoetst, hoeven gemeenten niet meer bij die agrarische bedrijven langs. Dat zei burgemeester Kees van Rooij van de gemeente Meierijstad namens de VNG tijdens een online live debat over het ‘kruispunt’ arbeidsmigrant, huisvesting, gemeente en corona. 

Minder kosten aan handhaving
Tijdens het debat liet een vertegenwoordiger van medeorganisator LTO Nederland weten dat het Keurmerk Flexwonen in het leven is geroepen in samenwerking met de vakbonden, maar nog niet met fruitsector is afgestemd. Het keurmerk is geaccrediteerd en gecertificeerd en volgens LTO wordt alle huisvesting gecontroleerd, ook kleinschalige huisvesting. Volgens burgemeester Van Rooij is het keurmerk wel bekend bij gemeenten. ‘Ik zit er als volgt in: als het keurmerk onafhankelijk is getoetst, dan hoef ik niet meer bij het bedrijf langs. Dat scheelt kosten voor handhavers. Ik wil meer toe naar samenwerking met de sector. Als keurmerken onafhankelijk getoetst zijn, dan kunnen wij ons op echte problemen en knelpunten richten met handhaving. Ik hoop dat deze coronatijd eraan bijdraagt dat dit proces wordt versterkt.’

Certificeringen integreren in vergunningensysteem
Volgens Peter Loef, beleidsspecialist arbeid van LTO Nederland, zijn de keurmerken niet vrijblijvend. ‘Er zit een zeker onderscheid tussen de bedrijven die daarin zitten. Het zou normaal moeten zijn dat je het goed doet. En je zou ook waardering terug moeten krijgen als je het goed doet, bijvoorbeeld met minder controles.’ Van Rooij wil graag in gesprek over certificeringen om die te kunnen integreren in een vergunningensysteem, maar volgens hem wordt die bal niet ingekopt door de belangenvereniging. Die liet vervolgens weten hierover nader contact op te nemen met de VNG.

Advies aanjaagteam Roemer
Van Rooij wees er verder op dat in Meierijstad 8000 arbeidsmigranten werken en die heel belangrijk zijn voor de Nederlandse economie. ‘Gemeenten halen arbeidsmigranten niet naar Nederland toe, maar hebben er wel mee te maken’, merkte hij op. ‘We moeten ons als gastheer gedragen, zodat zij ook weten waar ze aan toe zijn.’ Een van de stellingen tijdens het debat was of het terecht is dat het recente advies van het aanjaagteam arbeidsmigranten onder leiding van Emile Roemer veel aandacht voor huisvesting is. Onlangs zijn onder arbeidsmigranten coronabrandhaarden ontstaan. Eerder deze maand adviseerde Roemer het kabinet arbeidsmigranten te registeren en een eigen slaapkamer te geven om corona-uitbraken te voorkomen. Roemer hoopt nog voor de zomer met een vervolgadvies te komen met structurele oplossingen voor de positie van arbeidsmigranten in Nederland.

Alle arbeidsmigranten inschrijven
Daarin zouden ook aanbevelingen moeten staan om malafide uitzendbureaus die misbruik maken van de kwetsbare positie van arbeidsmigranten aan te pakken. Registratie van de contactgegevens van arbeidsmigranten was al een advies om verspreiding van corona tegen te gaan. In het debat kwam de vraag op wiens verantwoordelijkheid het is dat arbeidsmigranten ingeschreven staan bij de gemeente. Volgens Van Rooij bevorderen gemeenten dat, maar ligt de verantwoordelijkheid ook bij ondernemers zelf. ‘Als ingezetene betaal je belasting en als niet-ingezetene toeristenbelasting. Als we samenwerken met grote uitzendorganisaties, kost het weinig arbeidstijd. Helaas, vind ik zelf, is het register niet-ingezetenen ingevoerd. Daardoor weten we niet of arbeidsmigranten bij ons wonen of niet. De vraag is steeds voor hoeveel huisvesting we staan als gemeente? Het is mij een lief ding waard als we alle arbeidsmigranten kunnen inschrijven en onderling afspraken maken over het uitschrijven bij vertrek.’