Amersfoort beperkt houtstook via omgevingsplan

‘Beleid bestaat vaak uit voornemens’, zegt wethouder Astrid Janssen (duurzaamheid, GroenLinks). ‘Je geeft als gemeente een doel aan waarnaar moet worden toegewerkt. En je hebt een aantal instrumenten die je kunt toepassen om dat doel dichterbij te brengen, zoals goede voorlichting. Maar het instrument reguleren zat er in Amersfoort nog niet bij. Dat zetten we nu in via het omgevingsplan.’

Bedrijven

‘Je hebt in het omgevingsplan de functie ‘opwek zonne-energie’’, geeft Janssen als voorbeeld. ‘Die functie kun je via het omgevingsplan toekennen aan bepaalde gebouwen of gebieden zoals bedrijventerreinen. Vervolgens kun je tegen de pandeigenaren in dat specifieke gebied zeggen: het is de bedoeling dat je ook daadwerkelijk overgaat tot het plaatsen van die zonnepanelen.’

Stok

Uiteraard kan de gemeente niet met regelgeving volstaan. Janssen: ‘We zetten volop in op communicatie en ondersteuning. Maar je hebt nu in het lokale energiebeleid een worstel én een stok. En ons duurzaamheidsbeleid bestond tot nu toe vooral uit veel wortels. Dat beeld kwam ook terug uit onze gesprekken met de stad. Die wortel, het mensen verleiden, is heel belangrijk, maar soms heb je de stok nodig om echt in beweging te komen. En je geeft er als gemeente ook duidelijkheid mee.’

Houtstook

Een ander onderwerp waar de gemeente Amersfoort wil gaan reguleren is houtstook. Dat mag straks alleen nog als ‘code blauw’ uit de Stookwijzer van kracht is. ‘We waren al lang met dat onderwerp bezig vanuit het convenant Schone Lucht’, geeft Janssen aan. ‘Altijd werd er gezegd: we kunnen daarvoor geen regels stellen, al zouden we particuliere houtstook liefst zoveel mogelijk willen voorkomen. Met het omgevingsplan hebben we daarvoor nu een instrument.’

Handhavers

Ook hier geldt dat regels stellen niet volstaat. ‘Hoe wil je straks als gemeente gaan handhaven? Wil je dat niemand in overtreding gaat, dan zul je de hele stad vol handhavers moeten zetten’, zegt Janssen. Ze ziet het omgevingsplan primair als basis om het gesprek te voeren met bewoners. ‘Je hebt nu een grond om met iemand te gaan praten als er toch overlast optreedt.’

Echt zoeken

Het is volgens Janssen voor de gemeente ‘echt zoeken’ geweest. ‘Je pakt allemaal onderdeeltjes uit de kist van het omgevingsplan en bedenkt vervolgens: hoe zullen we hier nou eens een instrument van maken? Wat kunnen we hiermee? Het was vooral een technische, ambtelijke zoektocht. Maar die werd uitgevoerd met een groep mensen en ondernemers uit de stad. Zo van: waar helpen we jullie het meeste mee?’

Communiceren

De gemeente is nog aan het onderzoeken op welke thema’s het omgevingsplan nog meer kan worden toegepast. Niet alleen om te reguleren, maar ook om te stimuleren of faciliteren. Janssen: ‘Voor een onderwerp als duurzame mobiliteit moet eerst nieuw beleid komen, want in het omgevingsplan leggen wij alleen staand beleid vast. Dus als je geen staand beleid hebt, kun je ook niks vastleggen. Maar ik denk dat we de komende driekwart jaar vooral bezig zullen zijn met het communiceren van deze eerste paar stappen. Dat Amersfoorters straks weten hoe ze zich aan de houtstookregels kunnen houden. En dat we pas daarna gaan kijken wat we nog meer via het omgevingsplan kunnen sturen.’    

Amersfoort wil met een webinar voor andere gemeenten inzichtelijk maken hoe de inzet van het omgevingsplan door de gemeente is aangepakt en welke lessen er zijn geleerd.