Zandkastelen

De enorme maatschappelijke ophef over het, voor mij nog steeds niet helder gemotiveerde, voornemen van minister Melanie Schultz om meer ruimte te bieden aan bouwen langs de kust, verraste haar. Dat was toch eigenlijk wel het meest verrassende aan alle media-aandacht.

Ronduit naïef was haar Unoxmoment dat het bijvoorbeeld ging om het feit dat je in de winter bij een strandtent ook erwtensoep kon eten. Ergste was dat ze bloedserieus was. Erwtensoep on the beach nabij Malibu aan de Maas. Tja. Blijkbaar ontgaat het de Haagse beleidsmakers dat een duurzaam veranderingsproces in het land gaande is en groene en open landschappen hard core economie is. De ongerepte kust met de bestaande natuur- en landschapswaarden worden zowel door ondernemers als recreanten als zeer belangrijk ervaren. Op basis van het Parijse klimaatakkoord moet men toch weten dat te snel, makkelijk en kortzichtig bouwen langs de kust en in het groen alleen maar zorgt voor nog slechtere CO2 en klimaatscores.

Het mooie aan het kustdebat is dat enerzijds de bouw- en ontwikkellobby echt iets moet doen om vertrouwen te herstellen en duurzaam handelen niet alleen op papier moet omarmen. Opmerkelijk was dat nauwelijks werd gerept over de staat van de bestaande 'leisure'-voorraad langs de kust, terwijl er toch echt wel leegstand en verloedering is. Gelukkig bevestigde de vereniging van projectontwikkelaars, de Neprom, dat bouwen langs de kust een slecht idee is.

Anderzijds weten gemeenten en provincies dat ze aan de bak moeten. Verrommeling staat weer stevig op de agenda. Je moet er toch niet aan denken dat een deel van de kust straks de titel 'leisure valley' krijgt en de 'leisure hotspots' in Zeeland noordelijker langs de kust als best practices worden gezien.

Transitie

Het besef is er dat we in een transitie zitten van 'meer (bouwen)' naar 'beter en anders (bouwen)'. De bestaande bebouwde ruimte kan en moet beter worden benut. Zeeland is van de kustprovincies het meest ver wat betreft inzicht in vraag naar en aanbod van leisure. Het aanbod in de verblijfsrecreatiesector neemt in deze provincie sneller toe dan de vraag. De sector zal aan de onderkant van de markt worden geconfronteerd met overaanbod, verloedering, leegstand en ongewenste huisvesting.

Advies van de provincie is in te zetten op herstructurering, transformatie en/of sanering van verouderd producten. In Zeeland kent 18% van de voorraad en maar liefst 47% van de bedrijven (forse) achterstanden. Dit betreft 600 campingplaatsen en 1400 bungalows. Dit komt nog weinig in het nieuws omdat ze nauwelijks failliet gaan vanwege verschillende eigendomsconstructies. Het is zaak dat alle kust- en eigenlijk ook de overige provincies up to date informatie hebben over vraag en aanbod van verblijfsaccommodaties. In dit opzicht loopt de Noordoost Veluwe het meest voorop.

Dweilen

Op basis van ervaringen rond de langzame voortgang van de kantoren en winkeltop weten we dat we op de vastgoedmarkt moeten dweilen met de kraan dicht. Vernieuwing en nieuw planaanbod moet worden gekoppeld aan de (verduurzaming van de) bestaande voorraad.

Laten we de energie over de ophef over meer bouwen langs de kust benutten om in 2016 een kustvisie over de duurzame ontwikkeling van verblijfsaccommodaties te maken. Onderdeel hiervan is het opzetten van een saneringsfonds of sloopfonds voor het opknappen dan wel slopen van achterstallige locaties. Tevens moet voortaan een (financiële) relatie worden gelegd tussen de bouw van nieuwe accommodaties en het verduurzamen of slopen van een bestaande accommodaties. Gemeenten moeten zich realiseren dat bouwen langs de kust de lokale economie op lange termijn schaadt. Zandkastelen zijn geen antwoord op krimp.

Lees hier de andere columns van Cees-Jan Pen