Ligt het pad goed? Of net verkeerd?

Het nieuwe, twee kilometer lange fietspad door de natuur bij Groesbeek ligt er picobello bij. Maar het is omstreden. Het betonnen pad is eind november aangelegd. Daarmee is volgens EZ-staatssecretaris Sharon Dijksma de Flora-en Faunawet (Ffw) overtreden. Ze kwam vorige maand met een dwangsom, als stok achter de deur om het pad verwijderd of tenminste afgesloten te krijgen. De gemeente Groesbeek wilde van geen wijken weten en spande een zaak aan. Met succes.

Beschermde dieren
De voorzieningenrechter bepaalde dat het pad open mag blijven, in afwachting van de ‘beslissing’ die de staatssecretaris nu moet nemen. De rechter miste van haar kant de onderbouwing dat met het pad beschermde reptielensoorten zijn of worden verstoord. Volgens Raymond Creemers van RAVON, een landelijk kenniscentrum reptielen, amfibieën en vissen, had Groesbeek het betonnen fietspad beter vijftig meter verderop kunnen aanleggen, over het schelpenpad heen dat fietsers voorheen altijd gebruikten.

Gladde slang
‘Had dat verhard, zoals wij en natuur- en milieuorganisaties adviseerden, dan was iedereen tevreden geweest. Ik vind dit ook een mooi fietspad. Het ligt alleen net op de verkeerde plek.’ Het is Creemers in het bijzonder te doen om de gladde slang. ‘Die is hier acht jaar geleden nog gezien. In de wijde omgeving zijn er maar twee andere terreinen waar de soort voorkomt. Als je dan op plek drie een fietspad aanlegt, ga je lopen morrelen aan wat de wet noemt: de gunstige staat van instandhouding van een soort.’

Onderzoeken
Groesbeek heeft ‘alles gedaan wat in redelijkheid van haar mocht worden verwacht (en zelfs meer)’, schrijft de advocaat. Ze liet twee ecologische onderzoeken doen. Conclusie: ook de twee andere zwaar beschermde reptielsoorten, hazelworm en zandhagedis, die –in hun geval met zekerheid- in het gebied voorkomen, raken niet verstoord. Althans: niet volgens de wet. Die stelt dat pas van een overtreding sprake is als je komt aan ‘de functionaliteit van de voortplantings- of vaste rust- of verblijfsplaatsen’. De advocaat: ‘Niet iedere afname van het oppervlak van het leefgebied leidt (…) tot een relevante aantasting’ daarvan.

Ontheffing
Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, die handelt in naam van de EZ-staatssecretaris, had Groesbeek een ontheffing van de Ffw moeten aanvragen, een traject waarbij gevraagd wordt naar alternatieven. Zo was ook het schelpenpad ecologisch gewogen geweest. B&W van Groesbeek wilde het pad altijd al waar het nu gekomen is: langs het spoor. Het fietst wat makkelijker (vlakker) dan het schelpenpad. Bovendien had het tracé de juiste bestemming al, waardoor geen tijdverlies aan procedures werd opgelopen. Voorwaarde van de Euregio-subsidie voor het pad was dat het er voor eind 2014 moest liggen.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nummer 8 (inlog)