Gemeenten laten energiebesparing liggen

Gemeenten zouden voor veel meer energiebesparing kunnen zorgen als zij bedrijven en instellingen strikter aan de regels houden. Door lakse controles loopt Nederland jaarlijks een forse energiebesparing mis, vergelijkbaar met het energiegebruik van ongeveer een miljoen huishoudens.

Zeer forse jaarlijkse energiebesparing

Dat blijkt uit een update van het onderzoek ‘Energiebesparing via de Wet Milieubeheer’ van CE Delft. De update is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M). Als gemeenten structureel uitvoering geven aan de bestaande milieuregelgeving kan een zeer forse jaarlijkse energiebesparing van 58 tot 94 PetaJoule worden gerealiseerd, concluderen de onderzoekers.

Binnen vijf jaar terugverdienen

Het gaat hierbij over de Wet milieubeheer. Op grond van deze wet moeten instellingen en bedrijven energiebesparende maatregelen nemen als deze zich binnen 5 jaar terugverdienen. Dit geldt bijvoorbeeld voor scholen, zorginstellingen, kantoren en supermarkten. De grootste winst is te behalen in de dienstensector.

Gemeenten willen wel, maar doen het niet

De meeste gemeenten zijn van goede wil, blijkt uit het onderzoek. Ongeveer de helft van de gemeenten geeft aan energiebesparing mee te nemen in de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving. De andere helft doet dit niet of niet in alle taken. Dit goede voornemen komt echter niet tot uitdrukking in de praktijk. Door ongeveer 25% van de respondenten is aangegeven dat meer dan de helft van de bedrijven daadwerkelijk gecontroleerd is. Ditzelfde percentage geeft ook aan dat de maatregelen afgedwongen worden.

Lage prioriteit

Uit de aanbevelingen bij het onderzoek wordt duidelijk waar het aan schort. ‘Bij de meeste gemeenten en milieudiensten is niet bekend dat gemeenten een taak hebben in het realiseren van energiebesparing via de Wet milieubeheer, en dat dit belangrijk is in het kader van het klimaatbeleid. Dit draagt bij aan een lage prioriteit van het onderwerp. Het is aan te bevelen dat het Rijk gemeenten/milieudiensten hierover actief informeert.’

Bewerkelijk en onuitvoerbaar

Ook constateren de onderzoekers dat de scholing van toezichthouders onvoldoende is – dit geldt overigens niet voor milieudiensten, maar vooral voor kleine gemeenten die het toezicht zelf uitvoeren. Gemeenten blijken ook moeite te hebben met de maatregelenlijst van Energiebesparing en Winst. De lijst is een hulpmiddel om te bepalen of een maatregel in een inrichting haalbaar is binnen een terugverdientijd van vijf jaar, maar gemeenten vinden de werkwijze bewerkelijk en moeilijk uitvoerbaar.

I&M: Duidelijkheid geven

Het ministerie van I&M wil hierover met overheden en het bedrijfsleven in gesprek, laat een woordvoerster weten. ‘Er is behoefte aan duidelijkheid over de vraag met welke maatregelen het bedrijfsleven voldoet aan de verplichting. Dit geeft ook bevoegd gezag duidelijkheid over wat wel en wat niet gevraagd kan worden.’ Verder zal I&M de studieresultaten inbrengen tijdens de onderhandelingen over een energieakkoord in de SER.