Advertentie
ruimte en milieu / Column

Geen controller die ons wakker schudde

Nu had blijkbaar niemand er last van dat de begroting geen goed inzicht in ‘vastgoed’ biedt. Geen controller had ons wakker geschud. Geen accountant die om deze reden een begroting had afgekeurd.

07 december 2021

Het was best wel even schrikken, moet ik zeggen. Gemeentebegrotingen voldoen niet aan het Besluit Begroting en Verantwoording als het om vastgoed gaat. Dat bleek uit onderzoek van een financiële expert uit het Bouwstenen-netwerk. We dachten dat we goed bezig waren en toen kwam hij ineens met dit bericht op de proppen.

We begonnen aan het onderzoek omdat we ervan baalden dat de informatie over het gemeentelijk vastgoed over allerlei paragrafen in de begroting moet worden verdeeld. Dat geeft raadsleden weinig inzicht in de vastgoedpositie van gemeenten, schreef ik eerder. Maar dat blijkt slechts het halve verhaal te zijn. Er is namelijk ook een paragraaf waarin burgers, raadsleden en bestuurders wel alle relevante informatie over het gemeentelijk vastgoed zouden moeten kunnen vinden; namelijk de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.

 

Inderdaad: ‘zouden moeten kunnen’. Want in de praktijk wordt dit inzicht ook daar niet geboden, althans niet bij de tien grootste gemeenten van Nederland. Gemeenten sluiten in de praktijk meer aan bij de titel van deze paragraaf, dan bij de inhoudsvereisten. Wist jij dat? Nee, ik niet. We schrokken dus ook van onszelf; dat we dat niet wisten. We hebben de tekst van de BBV er maar eens op nageslagen.

 

Nu had blijkbaar niemand er last van dat de begroting geen goed inzicht in ‘vastgoed’ biedt.  Geen controller had ons wakker geschud. Geen accountant die om deze reden een begroting had afgekeurd. Maar het is onze eer te na om het daarbij te laten, want er gaat veel publiek geld in dit vastgoed om. En het is aan ons om daarover inzicht te geven aan college, raad en burgers; ook in relatie tot het sociaal beleid en de investeringen die nodig zijn om dit vastgoed gezond en duurzaam te maken. Daarbij heeft vastgoed ook effect op de schuldpositie en het weerstandsvermogen van gemeenten. Dat zijn toch relevante onderwerpen in deze tijd. Niet dan?

 

Dus wij weer om de tafel om een voorstel voor verbetering te maken. Even kijken wie daar op zit te wachten en misschien al wakker was.

Ingrid de Moel 
Lees hier meer columns van Ingrid de Moel

Reacties: 8

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Matthijs Wachtmeester / sr. medewerker p & c
Ik kan me aansluiten bij de reactie van Bram. De paragraaf ONDERHOUD kapitaalgoederen richt zich op onderhoud, niet op het totale beheer van kapitaalgoederen of toekomstverwachtingen.

Je kunt niet een gemeente verwijten dat die zich niet houdt aan regels, zoals je zelf vindt dat die zouden moeten zijn. Het doet me een beetje denken aan de kruistocht een aantal jaren geleden van Leo Verhoef. Als accountant was hij het niet eens met het BBV en op basis daarvan trok hij fel van leer tegen de verslaggeving van gemeenten.

Dat is niet de aangewezen weg. Als je de regels veranderd wilt zien moet je aankloppen bij de instantie die de regels opstelt.

Overigens, ik heb nog nooit gezien dat de accountant naast de jaarrekening ook de begroting moest goedkeuren...
Paul Mooij
Ha Bram en Thomas, helaas geeft een colum weinig ruimte om de diepte in te gaan. Wat we zien is dat veel gemeenten de titel van de paragraaf vrij letterlijk nemen en alleen ingaan op het onderhouden van het vastgoed. Het wettelijk kader vraagt meer dan alleen verslaglegging over onderhoud, zie artikel 12 lid 2 van het BBV. Vele pagina's over vastgoed in de verslaglegging is zeker geen doel. Wel in een notendop inzicht in de kosten en de maatschappelijke waarde van het vastgoed.
Bram / financieel medewerker
@Paul, dat artikel valt op verschillende manieren uit te leggen. Een brede of enge benadering. In de notities van de commissie BBV worden nadere regels gesteld en uitleg gegeven op de artikelen. In de notitie materiele vaste activa wordt enkel onderhoud genoemd. De commissie BBV verwijst op haar site naar deze notitie voor verder verdieping van de paragraaf.



De redenering doortrekkende zouden ook van alle andere kapitaalgoederen de brede financiële doorwerking moeten worden toegelicht in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Dus bijvoorbeeld bij het kapitaalgoed riool zou dan moeten worden ingegaan op de rioolheffing, de tarieven daarbij en de mate van kostendekkendheid. In geen enkel notitie van het BBV wordt die relatie gelegd.



Dat doet niks af aan de oproep voor meer inzicht voor raadsleden over het onderwerp vastgoed. Maar zoals Matthijs aangeeft is het niet de aangewezen weg om de discussie te voeren door te stellen dat gemeente niet voldoet aan de regels.





Thomas Eskes / Gemeenteraadslid
Goed dat dit onderzocht is, maar uw column is verder heel inhoudsarm. Dat vind ik jammer. Ik had graag gelezen wat er dan precies aan scheelt. Wat maakt dat dit iets is waar we wakker van moeten liggen? "Inzicht in vastgoed" is nogal een breed begrip, weinig concreet.



Daarnaast lees ik steeds "gemeenten", maar als ik uw column goed begrijp zijn enkel de begrotingen van de grootste tien gemeenten bekeken. Nu mag je verwachten dat de grote jongens de boel beter op orde hebben dan de kleintjes, maar dat is een aanname. U doet nu uitspraken over bijna 350 gemeenten, op basis van een niet-willekeurige steekproef van 10.



Kortom, u had mijn interesse, maar uw column is momenteel vrij inhoudsarm. Jammer, want het onderwerp is wel heel relevant. Ik kijk uit naar uw voorstel en hoop dat dat wat beter onderbouwd is.
Ingrid de Moel / Bouwstenen
Het onderzoek onder de 10 grote gemeenten is te lezen op de website van Bouwstenen. De resultaten hiervan zijn ook besproken met middelgrote en kleine gemeenten. We hebben tot nog toe geen gemeenten gevonden die voldoet aan alle inhoudsvereisten van de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Ken je die wel dan horen we dat graag.



We bespreken ons voorstel tijdens een online sessie op 9 december 2021 om 11.45 uur tijdens de Maatschappelijk Vastgoeddag. Gemeenten kunnen hier gratis aan deelnemen. Wel even aanmelden.

Thomas Eskes / Gemeenteraadslid
Dank voor de reactie! Ik zal zeker even kijken. U geeft aan dat het ook breder besproken is, goed om te horen. Ik ga het rapport meteen opzoeken!
René / Manager
Eens met de heer Eskes. Zo wordt er over de toezichthouder op de begroting, de provincie, niet gerept. Een accountant heeft geen rol bij de begroting, alleen op een bepaalde wijze bij controle op de realisatie daarvan. Een interessant onderwerp voor een vervolg.
Bram / financieel medewerker
De column is prikkelend maar de stelling dat gemeenten niet voldoen aan de BBV is onjuist.



De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen is verplicht en zoals het in de titel staat gaat deze paragraaf over onderhoud. Dat is van groot belang omdat achterstallig onderhoud of onvoldoende inzicht in onderhoud kan leiden tot financiële problemen bij gemeenten en uiteindelijk in het slechtste geval tot een artikel 12 status.



Je zou kunnen bepleiten dat de wettekst breder gezien moet worden dan enkel onderhoud. Maar daar zijn geen aanknopingspunten voor. Dit zou dan bij uitstek in de notitie materiële vaste activa van de BBV moeten staan. Maar ook daar wordt enkel onderhoud genoemd.



Is het niet belangrijk dat de raad meer inzicht in de vastgoedportefeuille krijgt? Ja dat kan vast bij veel gemeenten. De vraag is wel of de begroting daar het meest geschikte instrument voor is. Dat wordt het boekwerk nog dikker. Een beleidsnota met een daaraan gekoppelde beheernota vastgoed brengt de gemeenteraad beter in positie.



Advertentie