Overheden eens dat gezondheid te weinig is beschermd

Gemeenten en provincies delen de conclusies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat de overheid tekort is geschoten in het beschermen van de gezondheid van mensen die in de buurt van fabrieken wonen.

Stoppen

De uitstoot van schadelijke stoffen als PFAS moet stoppen, zeggen vier gemeenten rond chemiebedrijf Chemours. ‘Wij vinden dat onze inwoners niet ongevraagd geconfronteerd mogen worden met de gevolgen van de uitstoot van stoffen als PFAS. Deze stoffen horen niet thuis in het milieu, niet in ons water, niet in ons voedsel’, stellen Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden in een gezamenlijke reactie.

Onderzoeksraad

De vier Zuid-Hollandse gemeenten reageren op een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Daarin constateert de raad dat grote industriebedrijven en de overheid tekort schieten in het beschermen van de gezondheid van mensen die in de buurt van fabrieken wonen. Chemours is een van de onderzochte bedrijven.

Kanker

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) stelde eerder vast dat moestuinen dicht bij Chemours in Dordrecht te veel PFAS bevatten. Deze schadelijke poly- en perfluoralkylstoffen worden bijvoorbeeld gebruikt in blusschuim en voor waterafstotende bescherming voor kleding. De stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid en het milieu. Ze kunnen zich ophopen in het lichaam, kunnen diverse soorten kanker veroorzaken en ze hebben mogelijk effect op de voortplanting en op het ongeboren kind. ‘Wij verwachten van de bedrijven een groter gevoel van verantwoordelijkheid en hebben de bedrijven dan ook aansprakelijk gesteld voor de gevolgen van hun uitstoot’, laten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden weten.

Zo strikt mogelijk

Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland spreken van ‘waardevolle observaties en opmerkingen’ van de Onderzoeksraad over de gezondheid van omwonenden van chemiebedrijf Chemours in Dordrecht. In een brief aan de Statenleden schrijven de verantwoordelijk gedeputeerden Frederik Zevenbergen en Meindert Stolk dat ze de conclusies en aanbevelingen zien als een ondersteuning van hun beleid ‘om emissies zo strikt mogelijk te vergunnen’.

Investeringen

Volgens de gedeputeerden heeft de provincie de afgelopen tien jaar veel geïnvesteerd als het gaat om vergunningverlening, toezicht en handhaving. Tegelijkertijd wijzen ze op een uitspraak van de rechtbank Den Haag, die eind vorige maand oordeelde dat Chemours zich toch niet aan strengere regels over de uitstoot van bepaalde stoffen hoeft te houden. Gedeputeerde Staten hebben ten onrechte een strengere milieuvergunning opgelegd aan het bedrijf, luidde het vonnis. ‘Mede op grond daarvan heeft de rechtbank enkele namens Gedeputeerde Staten genomen vergunningsbesluiten om de emissies van Chemours nog verder te minimaliseren vernietigd.’ Gedeputeerde Staten zijn tegen deze uitspraak in beroep gegaan.

Omgevingsdiensten

De gedeputeerden zeggen verder dat de afgelopen jaren is gewerkt aan het bevorderen van de samenwerking met en tussen de vijf Zuid-Hollandse omgevingsdiensten. ‘De onderzoeksraad ziet dit ook terug.’ Zevenbergen en Stolk schrijven dat ze over enkele weken met een nadere reactie komen op de aanbevelingen van de onderzoeksraad.

Erkentelijk

De DCMR Milieudienst Rijnmond, die werkt voor de provincie Zuid-Holland en dertien gemeenten in de regio Rijnmond, zegt in een reactie de raad ‘erkentelijk’ te zijn ‘dat zij dit belangrijke onderwerp diepgaand hebben onderzocht’. De DCMR, die door de OVV ook in het rapport werd genoemd, zegt de conclusies van het rapport ‘ter harte’ te nemen en de aanbevelingen uit te voeren.

Tata Steel

Ook de provincie Noord-Holland is het eens met de bevindingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over het beter beschermen van omwonenden van onder meer de staalfabriek Tata Steel. ‘Ik vind dat er meer aandacht voor de zorgen van omwonenden over hun gezondheid moet zijn’, zegt Jeroen Olthof, gedeputeerde Leefomgeving, Milieu en Gezondheid in een eerste reactie op het rapport.

Ondersteuning

Olthof zegt de aanbevelingen van de onderzoeksraad te onderschrijven. ‘Ik zie dit als ondersteuning van de koers die de provincie sinds enige jaren heeft ingezet.’ In een verklaring van de provincie staat verder dat Noord-Holland ervoor pleit ‘dat het hele systeem in Nederland van wet- en regelgeving en beleidsinstrumenten tegen het licht gehouden moet worden, zodat gezondheid en een gezonde leefomgeving daarin een belangrijkere plek krijgen’.

Onrust

In het geval van Tata Steel hadden de provincie en omgevingsdienst volgens de OVV lange tijd geen aandacht voor signalen van de omwonenden. Die gaven aan dat de vergunningverlening, toezicht en handhaving beter konden als het ging om de bescherming van hun gezondheid. ‘Aanhoudende onrust onder omwonenden leidde uiteindelijk tot diverse onderzoeken’, staat in het rapport. ‘Toen deze onderzoeken tot dan toe onbekende gezondheidsrisico's aantoonden, zette dat bij de omgevingsdienst en provincie een verandering in hun opstelling in gang.’

Actievere houding

De provincie vindt net als de OVV ook dat inwoners erop moeten kunnen vertrouwen dat zowel de overheid als bedrijven zich verantwoordelijk voelen voor een gezonde leefomgeving. Hoewel de provincie naar eigen zeggen de afgelopen jaren een actievere houding heeft aangenomen ten opzichte van omwonenden, erkent ze dat ‘daarin ook nog grote stappen te zetten zijn en er nog veel te leren valt’.

Vergunning

De afgelopen jaren is volgens Noord-Holland ‘fors geïnvesteerd in extra toezicht, handhaving en aanscherping en actualisatie van de vergunningen van Tata Steel’. Daarbij worden volgens de provincie de randen van de regels opgezocht. ‘Met het rapport van de OVV in de hand gaat de provincie opnieuw met de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied onderzoeken waar nog ruimte aanwezig is om de leefomgeving beter te beschermen.’