'Gemeente, maak die bouwplannen nou concreet'

Woningcorporaties kunnen het voortouw nemen bij het verduurzamen van de Nederlandse woningvoorraad. Volgens Marnix Norder, voorzitter van corporatiekoepel Aedes, neemt de sector die rol ook graag op zich. Maar hij heeft wel wat vragen aan gemeenten.

Na het Vestia-debacle zat de sector in de hoek waar de klappen vielen. Is er veel veranderd?

Marnix Norder: ‘Ik denk het wel. Er is sprake van een vernieuwd appél vanuit rijk en gemeenten om toch weer een grotere maatschappelijke rol te spelen. Dat was voorheen ook zo, corporaties speelden vaak een belangrijke, ondersteunende rol bij gemeentelijke taken. Maar er werden ook activiteiten ontwikkeld die soms wel heel ver lagen van de volkshuisvesting. Tijdens de economische crisis trokken corporaties zich terug op hun eigen eilandje. En dat is jammer, want ze kunnen een belangrijke rol vervullen.’

Een belangrijke rol waarin?
‘De samenleving spreekt de corporaties steeds vaker aan om een rol te spelen in sociale vraagstukken. De extramuralisering van de zorg is zo’n voorbeeld. Meer mensen met sociale problemen moeten in de samenleving worden opgevangen. En waar komen die terecht? In een sociale huurwoning. Dat kan soms zorgen voor nieuwe problematiek die impact heeft op de leefbaarheid van de wijk, die de gemeente vervolgens moet oplossen. Wij werken graag samen op bij dat soort problemen
te helpen. Daarnaast hebben gemeenten ook een probleem met het gebrek aan middeldure huurwoningen. Daar zouden we ook graag wat aan doen.’

Maar?
‘We hebben daarvoor wel ruimte nodig. Er is veel onnodige wet- en regelgeving. Corporaties mogen geen middeldure huur meer bouwen. Daarnaast is flexibiliteit in het beleid nodig. In gebieden als Amersfoort, Utrecht, Leiden, en Amsterdam liggen de prijzen buiten de sociale huursector erg hoog. Je zou er ook voor kunnen kiezen om in die gemeenten de grens voor huursubsidie en de maximale inkomens te verhogen, zodat meer mensen in aanmerking komen voor een woning.’

De middeldure huur is toch een zaak voor de marktpartijen?
‘Nu bouwen marktpartijen niet voor middeldure huur. Voor middeninkomens is er nul uitzicht op een woning. Ze verdienen te weinig voor een koopwoning maar teveel voor sociale huur. Daar kunnen corporaties een rol in spelen. Maar ik wil niet concurreren met de markt. Als de markt dat wil doen: prima!’

Maar de bouwopgave is al enorm. Bijna elke gemeente heeft ambitieuze bouwplannen, ook voor huurwoningen.
‘Dat zien wij ook. Het probleem is alleen: ze zijn zo vaag. Als een gemeente belooft om binnen een bepaalde tijd tienduizend woningen te bouwen, dan antwoorden wij vaak: “Prima, meneer de wethouder. Zeg maar waar we moeten bouwen.” Dan is het antwoord steeds dat er eerst nog een notitie komt. Maak het nou eens concreet! Er zijn veel mooie plannen en streefcijfers, maar er is ook een enorm gebrek aan concrete bouwlocaties.’

Overheden kijken ook naar de corporaties voor hulp bij de energietransitie. Hoe staan jullie daarin?
‘Er wordt veel aan ons gevraagd als het gaat om het CO2-neutraal maken van de bestaande woningvoorraad. Dat is niet zo vreemd: wij bezitten 2,4 miljoen woningen. Dat betekent ook dat we slagen kunnen maken van tienduizend of vijftigduizend woningen in één klap.’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 7 van deze week (inlog)