Gelderland stelt paal en perk aan natuurgraf
Provincie Gelderland wil natuurbegraven niet tegenhouden, aldus GS. Ze vinden het tijd regels op te stellen voor het fenomeen natuurbegraven, waar de andere provincies ook van kunnen profiteren.
Een graf in de vrije natuur is een enorme hype. Gelderland wordt als grootste en groenste provincie van Nederland bedolven onder de aanvragen voor de aanleg van een natuurbegraafplaats, met Noord-Brabant als goede tweede, aldus Gedeputeerde Staten van Gelderland. Ze vinden het daarom tijd regels op te stellen voor het fenomeen natuurbegraven, waar de andere provincies ook van kunnen profiteren.
Natte groengebieden
Natuurbegraven mag alleen in minder waardevolle natuur, schrijven GS woensdag. Omdat een graf volgens de Wet op de lijkbezorging minstens 80 centimeter diep moet zijn en zeker 30 centimeter boven de hoogste grondwaterstand moet blijven, vallen alle natte groengebieden af. In Gelderland is ruimte voor natuurbegraven langs de randen van de Veluwe, in de Achterhoek en in het Rijk van Nijmegen.
Strenge regels
Landgoedeigenaren zien nieuw geld in het natuurbegraven, aldus GS. Maar omdat landgoederen bijna per definitie tot de waardevolle natuur behoren, krijgen zij niet zomaar het groene licht. Als ze al een begraafplaats mogen exploiteren, worden ze aan zeer strenge regels onderworpen, net als de eigenaren van bestaand, oud bos. Onder andere Natuurmonumenten en Nationaal Park De Hoge Veluwe zijn bezig met natuurbegraafplaatsen in Gelderland.
Niet tegenhouden
Gelderland wil natuurbegraven niet tegenhouden, aldus GS. Het is echter niet zo dat de natuur er niet onder lijdt. Zo kan een begrafenis uiteraard niet wachten op het einde van het broedseizoen van vogels. Ook moeten dassen en wilde zwijnen worden geweerd en daarvoor zijn meer wildrasters nodig. Omdat ook nog niet bekend is wat er in de bodem gebeurt als de vullingen van kiezen en prothesen verteren, moeten waterwingebieden gemeden worden. (ANP)
De voorstellen van Gedeputeerde Staten staan haaks op de huidige natuurbegraafpraktijk, waar een ceremoniële ruimte, verlichting en parkeervoorzieningen zijn toegestaan, onder voorwaarde dat deze worden verwijderd bij het sluiten van de natuurbegraafplaats. Ook kunnen op bestaande natuurbegraafplaatsen urnen worden bijgezet en mag er ‘royaal’ worden begraven. Op natuur begraafplaats Heidepol in Arnhem - ook in het GNN - mogen bijvoorbeeld 425 graven per hectare worden aangelegd.
Door de voorstellen – die voorbeeld moeten zijn voor de rest van Nederland – wordt het in praktische zin onmogelijk om een dierbare op een passende wijze te begraven, te gedenken en te bezoeken. Ook wordt het financieel onmogelijk om een natuurbegraafplaats te ontwikkelen en exploiteren, doordat er geen urnen meer mogen worden bijgezet en er nog slechts ‘mondjesmaat’ mag worden begraven. Hierdoor is er binnen enkele decennia geen natuurgraf meer te verkrijgen.
Vooral mensen die vanuit hun levensovertuiging kiezen voor een graf in de natuur of vanuit hun geloof eeuwige grafrust wensen, worden de dupe van het voorgestelde beleid. Zij kunnen straks nergens meer terecht omdat op een traditionele begraafplaats geen natuur is en er vrijwel altijd wordt geruimd.
Het voorstel van Gedeputeerde Staten staat hierdoor op gespannen voet met artikel 6 Grondwet, dat een ieder het recht geeft om zijn of haar godsdienst of levensovertuiging vrij te belijden, individueel of in gemeenschap met anderen. Begraven in de natuur en eeuwige grafrust zijn zulke ‘vrije uitingen’ van het geloof of de levensovertuiging, die slechts door de nationale wetgever en op een beperkt aantal gronden mogen worden beperkt. Daarvan is hier geen sprake.
Het voorstel van Gedeputeerde Staten staat ook op gespannen voet met het discriminatieverbod van artikel 1 Grondwet. Andere groeperingen in Nederland – zoals de Joodse en de Islamitische gemeenschap – beschikken over goed geoutilleerde begraafplaatsen, waar volgens de regels van het geloof kan worden begraven en waar eeuwige grafrust heerst. Dat is een uitvloeisel van het recht op vrije uitoefening van de godsdienst of levensovertuiging. Niet valt in te zien waarom Gedeputeerde Staten de uitoefening van dit fundamentele recht onmogelijk maken voor een groeiende groep Nederlandse Christenen die eeuwige grafrust wensen en voor een groeiende groep landgenoten die vanwege hun levensovertuiging begraven willen worden in de natuur.
Binnenkort bespreken Provinciale Staten Gelderland het voorstel van Gedeputeerde Staten. Het is te hopen dat de Staten dan ook oog hebben voor de grondwettelijke aspecten van het voorgestelde natuurbegraafplaatsbeleid.