Almere verdubbelt uitgaven Floriade

De gemeente Almere trekt 11,6 miljoen euro extra uit voor het project Floriade 2022. Dat blijkt uit een voorstel dat aanstaande donderdag wordt besproken in de gemeenteraad. Het bedrag voor een zelfstandige programmaorganisatie komt bovenop de 10 miljoen euro die de gemeente Almere voor het project had begroot.

Programmaorganisatie

Planningsoptimisme en een “tactisch gat” tussen gemeentelijke plannen en daadwerkelijke realisatie waren twee observaties uit het recente gemeentelijk rapport over de ambtelijke organisatie van Almere. De organisatie van het project Floriade 2022 kende inderdaad al hele en halve miskleunen en het project is al vele malen van verschillende kanten bekritiseerd. Toch blijft het project de steun houden van een meerderheid van de gemeenteraad. In het nieuwste raadsvoorstel over de Floriade stelt het college voor ambtenaren vrij te maken voor een zelfstandige programmaorganisatie die zich volledig op de Floriade gaat richten. Dat moet een succesvol evenement in 2022 opleveren. Het team moet zich ook inzetten voor de gebiedsontwikkeling van de toekomstige stadswijk Floriade.

Verbetermaatregelen

Het team bestaat uit ambtenaren van de gemeente Almere die zich verspreid over verschillende afdelingen al bezig hielden met de Floriade. Kosten: 7,2 miljoen euro. De organisatie wordt extra versterkt met deskundigen en adviseurs die 4,4 miljoen euro kosten. Bij elkaar trekt de gemeente dus 11,6 miljoen euro extra uit aan de Floriade 2022, bovenop de (maximale) gemeentelijke bijdrage van 10 miljoen euro (met een risicoreservering van 7 miljoen euro). De versterking van de organisatie komt voort uit een aantal verbetermaatregelen in een adviesrapport van AT Osborne uit december 2016 over de gemeentelijke organisatie. Ook is gemeentesecretaris Richard Wielinga gevraagd adequate maatregelen te nemen in de organisatie naar aanleiding van het "feitenrelaas onteigeningsdossier", waarin de nodige ambtelijke fouten worden beschreven. Het ambtelijk opdrachtgeverschap komt te liggen bij de programmaorganisatie en op het Floriadeproject komt een collectieve ambtelijk-bestuurlijke sturing.

Extra ambtelijke inzet

Het college schrijft dat de economisch situatie beter is dan in juli 2015, toen het masterplan werd vastgesteld. Dat levert extra investeringskansen op en om die te benutten is extra ambtelijke inzet nodig. Die is ook nodig om tijdverlies in te halen dat is opgelopen door bestuurlijke en ambtelijke wisselingen op het project Floriade. Opvallend is de constatering dat de huidige organisatie niet is ingericht op aandacht vanuit politiek en media voor de Floriade. Dit is te wijten aan de heersende crisisomstandigheden toen het budget voor het masterplan werd bepaald. Meer inzet op communicatie moet verbetering brengen. Het masterplan blijkt ook geen rekening te houden met het belang van veiligheid en logistiek bij grote evenementen. Ook daar is extra inzet nodig. Nu is er alleen budget voor het maken van een veiligheidsplan.

Risico geen tijdige oplevering
In de extra miljoenen zijn eventuele personele consequenties vanwege extra investeringen in terreininrichting niet inbegrepen. In het voorstel staat de cryptische zin: De huidige business case gaat uit van het casco model met ophoging zodra extra middelen in beeld zijn. Bij de midterm review volgend jaar moet meer zicht zijn op de invulling van overheidsbijdragen en op de netto opbrengst van de gebiedsontwikkeling tot aan 2022. Het college benadrukt dat zonder kwalitatieve en kwantitatieve versterking van de organisatie en verbetering van de opdrachtsturing het risico bestaat dat het Floriadeterrein niet tijdig wordt opgeleverd en de overheidsbijdragen lager zullen uitvallen dan is voorzien in de businesscase.

Ingreep cruciaal

Het afbreukrisico voor zowel de stad als de gemeente Almere is groot, schrijft het college, en een inhaalslag op een aantal onderdelen is nodig. In het raadsvoorstel staat de vraag of er alternatieven zijn om het doel te bereiken. Het antwoord laat niets te raden over: zonder deze ingreep worden de doelstellingen naar verwachting niet bereikt. Er is dan een aanzienlijke kans dat het evenement van matige kwaliteit zal zijn, de opbrengsten zullen tegenvallen en er te weinig investeerders, inwoners en bedrijven aan de Floriade kunnen worden gebonden.

Floriade treedt buiten kaders

De door de gemeenteraad ingestelde Volggroep Floriade constateert dat, naast het feit dat de gemeentelijke bijdrage aan het evenement meer dan verdubbelt, in het adviesrapport van AT Osborne staat dat ook met een zelfstandige programmaorganisatie er geen zekerheid is dat de Floriade een succesvol evenement wordt en binnen het financiële kader van het masterplan blijft. ‘Met dit raadsvoorstel treedt de Floriade al buiten deze kaders.’ Ook trekt de volggroep de financiële transparantie van het college in twijfel, aangezien al 7,2 miljoen euro binnen de ambtelijke organisatie aan Floriade-activiteiten werd besteed, verspreid over allerlei afdelingen.

Review geen go-no-go moment

Tot slot wijst de volggroep nog op een opmerking in het collegevoorstel die niet voorkomt in het raadsvoorstel, namelijk dat de midterm review in 2018 het moment is om het programma Floriade te herijken en dus vooralsnog kan worden volstaan met extra middelen tot medio 2018. Dat zou volgens het college niet verstandig zijn, “omdat de review dan als go-no-go moment kan worden beschouwd, hetgeen niet het geval is”. De volggroep wil dat het college het karakter, de invulling en het moment van de midterm review nader duidt voor de raad.