Fikse vergoedingen voor kunststofafval
De vergoeding voor het inzamelen van plastic afval gaat dertig procent omhoog. De verplichte invoering schuift een jaar op.
Gemeenten krijgen veel meer geld voor de inzameling van kunststofafval bij huishoudens. De in 2008 vastgestelde vergoeding van 367 euro per ton ingezameld plastic wordt voor 2009 verhoogd tot 475 euro, zo luidt de uitkomst van maandenlange, uiterste stroperige onderhandelingen tussen de VNG en Nedvang, de organisatie van de verpakkende industrie. Dit tarief regeling geldt voor twee jaar. Daarna vindt evaluatie plaats.
Behalve deze substantiële verhoging van bijna dertig procent, krijgen gemeenten 1,08 euro per inwoner voor gemeentelijke communicatie en een pakket met onder meer zakken waarin het plasticafval thuis kan worden verzameld. Alle huishoudelijk kunststofverpakkingsafval is welkom, dus ook plastic tasjes, tijdschriftenwikkels en champignonbakjes.
De verwachting is dat de meeste gemeenten zullen kiezen voor bollen naast de glas- en papierbakken bij winkelcentra. Gemeenten krijgen ook anderhalve euro per ton per kilometer uitgekeerd voor het transport van de gemeentegrens naar een regionaal verzameldepot. Daar wordt het plastic samengeperst en getransporteerd naar Duitsland, waar het meeste als nieuwe verpakking zal worden hergebruikt.
Nu het akkoord definitief is, zullen vermoedelijk in 2010 op minstens twee plaatsen in Nederland dergelijke sorteerinstallaties worden gebouwd. De bedragen worden uitgekeerd uit het Afvalfonds, dat door producenten is gevuld met geld uit de verpakkingentaks. Sinds mei 2008 betaalt de consument voor verpakkingen.
VNG en Nedvang verwachten dat meer gemeenten nu snel aan Illustratie > ©B-graphic de slag gaan met het optuigen van inzamelfaciliteiten. Oorspronkelijk zou per 1 januari van dit jaar de gescheiden inzameling van kunststof afval bij huishoudens een feit zijn. Er gold een ‘inspanningsverplichting’ voor gemeenten. Bij veel gemeenten heerste onvrede over de hoogte van de vergoeding en de verplichte invoeringsdatum. Na veel overleg is die datum onlangs één jaar opgeschoven: de gescheiden verwerking van plastic afval moet nu 1 januari 2010 een feit zijn.
Op het Afvalcongres in november werd gesuggereerd, dat alles in kannen en kruiken was en er op 1 januari 2009 gestart kon worden. Kennelijk is er, met de reeds aangekondigde voorlichtingsbijeenkomsten in het verschiet, aanleiding om een versnelling hoger te schakelen en om via deze informatie af te tasten ‘hoe een en ander valt’. De verplichte inzameling door gemeenten is nu uitgesteld tot 1 januari 2010 en dat terwijl de Raamovereenkomst al vanaf 1 januari 2006 in werking zou moeten zijn.
Jammer en frustrerend is, dat de inhoud van de artikelen in Binnenlands Bestuur niet spoort met de inhoud van de ledenbrief; het gaat dan met name over de toepassing van de uitvoeringsprotocollen. De discussie hierover wordt begin februari afgerond?
De gemeenten Grootegast, Leek en Marum (42 duizend inwoners) zamelen sinds 1 januari 2005 alle kunststofverpakkingen in via de milieuzak. Ze wachten tot de dag van vandaag op een vergoeding van kosten. Over alle ins en outs voeren we al sinds ruim een jaar correspondentie en overleg met Nedvang, VNG en minister.
Nedvang heeft aangegeven, dat een vergoeding pas zal worden betaald als de milieuzak zich conformeert aan de uitvoeringsprotocollen. We moeten ons (in de praktijk bewezen, prima functionerende) inzamelsysteem aanpassen aan het veel slechtere Nedvangsysteem! Midden december is dit standpunt ook door minister Cramer aan ons medegedeeld.
We zijn dit niet van plan, enerzijds omdat de gemeenten vrij moeten zijn in de keuze van een inzamelsysteem en anderzijds omdat de gemeenten opgezadeld worden met het probleem van een restfractie, waaronder de drankenkartons. Deze kartons behoren niet tot het oud papier en niet bij de kunststof, dus onze burgers kunnen ze alleen kwijt in de grijze container en betalen hier dus dubbel voor! Wij zien de hoeveelheid drankenkartons toenemen, mede gezien de lage productiekosten en vrezen het ergste, als straks het statiegeld op de grote petfles vervalt. Kortom, ook voor de drankenkartons zal een oplossing moeten komen!
Verder lijkt het er op, dat we verplicht worden om aan te bieden bij Nedvang (lees SITA) en de sortering aan hen over te laten. Dit is in strijd met de Raamovereenkomst. Omdat we niet kunnen aanbieden bij Nedvang, laten we onze inzamelstroom zelf in Duitsland sorteren. Het kan dus ook anders en dan blijkt, dat van de restfractie nog veel voor hergebruik geschikt is en bijvoorbeeld drankenkartons ook achteraf uitgesorteerd kunnen worden. Het kan dus geen kwaad om nog enige concurrentie overeind te houden. Het moet niet zo gaan als met het dossier wit-en bruingoed: daar zijn de gemeenten ook met de zwarte piet blijven zitten.
In het artikel wordt tevens gesuggereerd, dat alleen in ‘Diftar- gemeenten’ bronscheiding enthousiast ontvangen wordt. Dit is een misvatting. Toen wij begonnen hadden Grootegast en Marum geen diftar (gedifferentieerde tarieven), terwijl het inzamelresultaat al 50 kg per huishouden per jaar was (Leek, diftar 60 kg). Gegevens: zie KplusV-rapport kostenonderzoek, onder bestaande gevallen.
Inmiddels (sinds 1-1-2008 zijn Grootegast en Marum ook overgegaan op diftar op gewicht) bedraagt de opbrengst 75 kg per huishouden per jaar. Prettige bijvangst is het gegeven, dat de totale hoeveelheid huisvuil met circa 50 procent is gedaald (minder afvoer/verwerkingskosten) en de inzamelfrequentie ook met 50 procent gedaald is (minder inzamelkosten). Middels diftar worden deze voordelen aan de burger teruggegeven. Wij hopen ook de substantiële vergoedingen voor de kunststofverpakkingen aan de burger terug te kunnen geven. Het gaat dus niet om een paar centen per huishouden, maar om meerdere tientjes!
Op voorgaande wijze is ook gelijk inzichtelijk gemaakt hoe goed een burger af is in een gemeente, die voor nascheiding kiest. Voor de gemeente is het budgetneutraal, de burger blijft voor het grootste deel dubbel betalen. Slechts het deel nagescheiden kunststofafval wordt tegen ‘brengtarief’ gecrediteerd, de vergoedingen gaan in de zak van de nascheiders. Kortom: nascheiden dient niet het belang van de burger.
Conclusie: Sinds 2008 betaalt elke consument in de winkel een afvaltax voor alle verpakkingen. Het nu voorliggende resultaat is een krampachtige poging om toch nog in 2010 een hergebruiksdoelstelling van 42 procent te halen. Het halen van een hoger resultaat wordt onmogelijk gemaakt door de uitvoeringsprotocollen. De burger blijft dus 58 procent dubbel betalen: via de afvaltax en de afvalstoffenheffing.