Eindhoven gaat bouwhinder te lijf

Eindhoven onderwerpt het toegestane geluids- en trillingsniveau bij bouwwerkzaamheden aan een maximum. Ook mag alleen op bepaalde tijden worden geheid en getrild. Een bouwbedrijf dat van de vastgestelde normen wil afwijken, moet ontheffing aanvragen.

De nieuwe aanpak in Eindhoven volgt op grote problemen bij de bouw van woningen en een parkeerkelder in de wijk Stadionkwartier in het voorjaar van 2009. Na massale klachten over overlast door maandenlange heiwerkzaamheden, moest rondom de bouwput in allerijl een containerwand worden gebouwd om boze omwonenden gerust te stellen. Verscheidene buurtbewoners zeggen gezondheidsklachten te hebben overgehouden aan de langdurige blootstelling aan het verhoogde geluids- en trillingsniveau.

‘Na de problemen in het Stadionkwartier, zijn we gaan kijken naar onze toekomstige bouwopgave. En omdat we de komende jaren veel binnenstedelijk en binnendorps gaan bouwen, kwamen we al snel tot de conclusie dat we een structurele oplossing moesten bedenken voor de aanpak van bouwgerelateerde hinder’, vertelt wethouder Mary Fiers (Ruimte, PvdA).

APV

Eindhoven stemde de nieuwe regels af met de landelijke overheid, maar ontwikkelde een geheel eigen plan. De combinatie om naast normen voor geluid ook normen voor trilling vast te leggen, is uitzonderlijk en misschien wel uniek. ‘Maar juist van trilling hebben de mensen in het Stadionkwartier veel last gehad’, weet Fiers.

De nieuwe regels zijn vastgelegd in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Uitgangspunt is dat overlast waar mogelijk wordt voorkomen. Als de initiatiefnemer van een bouwproject meent niet aan de vastgestelde normen te kunnen voldoen, kan ontheffing worden aan gevraagd bij B en W.

Wethouder Fiers: ‘Deze nieuwe aanpak betekent dat een aanvrager aan de voorkant expliciet moet nadenken over de vraag of alternatieven mogelijk zijn. Hij zal ons moeten uitleggen waarom niet aan de norm kan worden voldaan. Hoe minder ontheffingen hoeven te worden verleend, hoe liever het ons is.’

Als een bedrijf ontheffing aanvraagt, hebben omwonenden recht op inspraak. ‘En dan moet je publiekelijk kunnen motiveren waarom in dit specifieke geval ontheffing nodig is, en waarom het niet anders kan’, vindt Fiers.

Schade

Aan een ontheffingsaanvraag is een compensatieregeling gekoppeld. Dit betekent dat de initiatiefnemer van de bouw opdraait voor de schadeloosstelling van omwonenden of andere belanghebbenden. Bij de problemen in het Stadionkwartier werd uiteindelijk 800 duizend euro aan kosten gemaakt om omwonenden financieel tegemoet te komen, geluid en trillingen te meten, overlast te beperken en bewonersavonden te houden. De rekening werd gedeeld door de gemeente en de projectontwikkelaar.

In de nieuwe situatie is uitsluitend de ontwikkelaar aansprakelijk. Volgens Hans Wensing, stafmedewerker Vergunningen, Toezicht en Handhaving bij de gemeente Eindhoven, is het een bewuste keuze geweest om zoveel mogelijk verantwoordelijkheid bij de bouwaanvrager te leggen. ‘Ook het hele communicatietraject ligt bij de bouwer. Degene die de overlast veroorzaakt, is immers ook verantwoordelijk. Daarmee voorkom je dat de gemeente in een positie wordt gedwongen om te praten namens degene die de herrie gaat maken. En op die manier kan je ook geen kritiek krijgen dat de gemeente haar oren te veel laat hangen naar de belangen van de projectontwikkelaar’, aldus Wensing.

Communicatie is in veel gevallen volgens Wensing sowieso het sleutelwoord: ‘Betere communicatie zorgt voor betere aanvaarding.’ Wensing wijst er op dat het grote verschil met de vroegere situatie is dat nu objectieve, technisch meetbare normen zijn vastgesteld. ‘Voorheen kenden we wel overlastbepalingen, maar die waren subjectief. Er mocht geen ernstige hinder worden veroorzaakt, zo heette het. Maar wat is ernstige hinder? Nu is het wiskunde geworden, maar daarmee weet iedereen wel waar hij aan toe is.’

Preventief

Het nieuwe beleid heeft er in Eindhoven inmiddels voor gezorgd dat bij twee grote bouwprojecten is gekozen voor boren in plaats van heien. Ook werden omwonenden uitgebreider voorgelicht over komende werkzaamheden in hun buurt. Volgens de gemeente hebben bouwbedrijven ‘overwegend positief’ op de nieuwe regelgeving gereageerd.

Volgens wethouder Fiers staat nu al vast dat de nieuwe regels een preventieve werking hebben. ‘Dat zie je bijvoorbeeld aan de keuze die bedrijven maken voor boren in plaats van heien. Dat is ook precies wat we willen bereiken. Denk na hoe je overlast zoveel mogelijk kan voorkomen. En overtuig ons van het tegendeel als het echt niet anders kan.’

Als de gemeente zelf opdrachtgever is van een bouwproject, zal Eindhoven volgens Fiers alles op alles zetten om binnen de normen te blijven. Een gemeentelijke aanvraag voor een ontheffing valt niet zo snel te verwachten, zegt zij: ‘De overheid hoort het goede voorbeeld te geven. Dus met het aanvragen van een ontheffing voor onszelf, zullen we zeer terughoudend zijn.’