Een groot gat in de stad

Eind jaren zestig werd het fraaie, historische gemeentehuis van Sittard aan de centrale Markt gesloopt om plaats te maken voor een veel minder fraai, modern filiaal van V&D. Het belangrijkste argument, vertelt wethouder Pieter Meekels (stedelijke ontwikkeling, GOB), was dat buurgemeente Geleen ook een V&D had en Sittard uit oogpunt van concurrentie niet kon achterblijven. Lachend: ‘Moet je nagaan wat de afwegingen waren.’

Dezelfde gemeente

Een halve eeuw later vormen de voormalige concurrenten een en dezelfde gemeente en kan de door veel Sittardenaren betreurde beslissing van destijds worden rechtgezet. Dat gaat niet zonder slag of stoot, vertelt Meekels. ‘Na het vertrek van V&D kocht een ontwikkelaar het pand van 12.000 vierkante meter. Hij wilde er nieuwe retail in onder brengen. Na verloop van tijd bleek dat het niet lukte.’

Forse opgave

De gemeente Sittard-Geleen was in diezelfde tijd met de provincie Limburg in gesprek om de winkelruimte in het centrum van Sittard terug te brengen met 15.000 vierkante meter. Zo moest de toenemende leegstand het hoofd worden geboden. ‘Een forse opgave’, volgens Meekels. ‘Met verplaatsingen van winkels vanuit de aanloopstraten naar ons kernwinkelgebied was eerder al een kleine 4.000 vierkante meter retail uit de markt gehaald.’

Betaalbaar

Nu het met nieuwe winkels in het oude V&D-pand niet lukte, meldde de ene na de andere ontwikkelaar zich bij de gemeente. ‘Ze wilden van alles en nog wat, maar vooral appartementen realiseren. Voor ons was een belangrijke voorwaarde dat die dan wel betaalbaar moesten zijn.’

Andere discussie

Daarnaast begon zich volgens Meekels gaandeweg een andere discussie te ontspinnen. ‘De gemeente Sittard-Geleen bestaat nu 22 jaar. We zitten nog allemaal in de oorspronkelijke gebouwen. Er bestaat al lang een roep om te komen tot concentratie van voorzieningen. In Geleen hadden we ooit op dienstverlening ingezet; in Sittard moest het meer gaan over ontmoeten. Maar hoe breng je dat in praktijk? Toen hebben we als college de knoop doorgehakt: breng de ambtenaren bij elkaar in Geleen en haal de ontmoeting met de burger naar het V&D-gebouw in Sittard.’

Experience Center

Het oude V&D-pand wordt dit jaar gesloopt en moet plaatsmaken voor het nieuwe Huis aan de Markt. Het ontwerp omvat onder meer een raadszaal, een trouwlocatie, flexwerkplekken en vergaderzalen. Ook wordt het ‘Experience Center’ van Visit Zuid-Limburg (de provinciale VVV) erin ondergebracht. Daarnaast is er ruimte voor dertig appartementen.

Meerwaarde

Althans, dat is het plan. ‘Een eerste aanbesteding leverde drie geïnteresseerde consortia op’, vertelt Meekels. ‘Maar de ene die overbleef, voldeed niet aan de criteria.’ De gemeente hoopt binnen een half jaar alsnog de aanbesteding rond te hebben. ‘We hebben in de leidraad nadrukkelijk aangegeven dat het plan moet passen in de historische omgeving. Stedenbouwkundig is dat niet ingewikkeld, technisch wel. Als je een perfecte raadszaal wil creëren, moet er ook een tribune bij en daarmee ook een tweede verdieping. De combinatie van functies in het pand moet efficiënt zijn en meerwaarde bieden. Dat maakt het proces complex.’

Vertrouwen

Meekels merkt dat het onderwerp enorm leeft in de stad. ‘We hebben alle inwoners, dus niet alleen omwonenden, de gelegenheid gegeven om reacties in te sturen. Toen we het ontwerp presenteerden, was het hek van de dam. Een architect doet wat hij wil, zeg ik altijd. Zeker een goeie architect. Daar moet je in het proces veel energie en aandacht aan schenken, om het vertrouwen van de burgers niet te schaden.’

Next best

Eind 2024 kan het Huis aan de Markt worden opgeleverd. Is het voor Meekels een verbetering ten opzichte van de oude situatie? ‘Ik denk het wel, al was een open V&D het allerbeste geweest voor de levendigheid in de stad. Maar de next best-oplossing, dat is deze.’

Lees deze week in BB03 over de invulling die Groningen en Hengelo aan hun voormalige V&D hebben gegeven.