Podcast Goed Voedsel: 13.000 doden per jaar door voedselsysteem

In de podcast Goed Voedsel praten René Bruijns en René Schellekens in acht afleveringen met voorlopers in voedselverandering. Stuk voor stuk mensen met visie, die een idee hebben over wat goed voedsel is én hoe een goed voedselproductiesysteem eruit moet zien. Want hoe we nu eten en voedsel produceren, is onhoudbaar voor de planeet én voor onszelf. In aflevering 2 gaan Bruijns en Schellekens in gesprek met Willem Lageweg en Natascha Kooiman.

Op de vraag hoe Willem Lageweg aankijkt tegen ons voedsel, dan antwoordt hij: "Ons voedselsysteem is verantwoordelijk voor 13.000 doden per jaar. Niet door individuele keuzes van mensen, maar omdat zij eten op basis van het aanbod van supermarkten, horeca en catering." Dat moet anders, is zijn overtuiging. Daarom richtte hij samen met Natascha Kooiman en Jan Paul van Soest de Transitiecoalitie Voedsel op. De coalitie telt ruim tweehonderd aangesloten partijen die samen streven naar een inclusieve voedseltransitie.

Gezond leven op een gezonde planeet

'Hun' Transitiecoalitie Voedsel bestaat uit tweehonderd partijen binnen of verbonden met de agrarische sector. De gezamenlijke leus is: 'Een gezond leven op een gezonde planeet'. De leus is algemeen, maar treffend, geeft Kooiman aan: "Want wie is er nu tegen een gezond leven op een gezonde planeet?" De coalitie zet zich in voor een verandering van het huidige landbouw- en voedselsysteem, legt ze uit. "De situatie is urgent. Er is een échte transitie nodig met nieuwe spelregels." Lageweg stelt dat je "ongemakkelijke waarheden daarbij niet uit de weg moet gaan. Je moet de waarheid over de natuur verbinden met degenen die het persoonlijk raakt." Alleen zo is volgens hem een voedselsysteem haalbaar dat 60% plantaardig en 40% dierlijk voedsel produceert.

Systeem ter discussie stellen

"Nederland is één van de koplopers in de landbouw, maar volgens het oude model." Dat model is onhoudbaar geworden, verklaart hij. Het totale systeem van landbouw en voedsel zorgt voor enorm veel negatieve bijeffecten. Bijvoorbeeld op het klimaat, het milieu, de waterkwaliteit en de menselijke gezondheid. "Die bijeffecten zijn zo groot dat we écht het systeem ter discussie moeten gaan stellen", aldus Lageweg.

Ervoor in de plaats moet een transparant landbouw- en voedselsysteem ingericht worden, waarin duurzaamheid, circulariteit en gezondheid centraal staan. De coalitie werkt binnen vier kernthema’s aan deze transitie: duurzame landbouw, true cost/true price, de voedselomgeving en eiwittransitie. Thema’s die onder meer gaan over de échte prijs van ons voedsel, maar ook over ons eetpatroon. Dat moet veranderen, is hun visie: "Het voedselsysteem moet gebaseerd zijn op gezond voedsel en duurzaamheid, niet op winst of het behouden van bepaalde bedrijven", vult Lageweg aan.

Het monster in de bek kijken

Dat steeds meer mensen de weg naar plantaardig voedsel vinden, betekent bovendien niet dat we gezonder leven. Lageweg: "In vleesvervangers zitten vaak vetten, suiker, zout of allerlei andere toevoegingen die niet gezond zijn. Daar zijn we als coalitie kritisch op. We zijn geen actiegroep of lobbygroep: we kijken het monster volledig in de bek. We praten over de ongemakkelijke waarheid. Vervolgens zoeken we naar oplossingen, om uiteindelijk tot systeemverbetering te komen."Want die 13.000 doden per jaar door het voedselsysteem? "Dat aantal zou in 2040 teruggebracht moeten zijn tot nul!", zegt hij stellig.

Benieuwd naar wat Lageweg en Kooiman nog meer te vertellen hebben?

In Goed Voedsel roepen Lageweg en Kooiman op om vers en gezond te eten en waarden en ethiek een plek te geven in discussies. Ook vertellen ze:
•    Hoe Lageweg in 1972 geïnspireerd raakte door Grenzen aan de groei – het rapport van de Club van Rome
•    Welke rol de overheid zou moeten nemen in de voedseltransitie
•    Hoe jij zélf kunt bijdragen aan een gezonder leven op een gezonde planeet

Luister naar de podcast Goed Voedsel met Natascha Kooiman en Willem Lageweg:

• Luister met Spotify
• Luister met Apple Podcasts