Wonen, wonen, wonen

Ondanks de kloof tussen Nederlanders met en Nederlanders zonder komt het kabinet er wel. Onze minister president roept dagelijks dat we in een heerlijk land leven. Vooral zijzelf. De Tweede Kamer zit bomvol welvarende mensen. Ongeveer de helft doet immers aan woonuitbuiting door een of meer huizen te verhuren aan de hoogste bieder.

De woonmarkt is net zo ziek als de tweede kamer. De oorzaken zijn bekend. Woningcorporaties worden leeggeplukt, krankzinnige lage hypotheekrente alleen verkrijgbaar voor mensen met een vaste baan, onbelaste huuropbrengsten, steeds meer alleenstaanden en kinderen met rijke ouders die bij koop overbieden. Bovenal het belastingstelsel dat kapitaal ongemoeid laat. Driehonderd duizend woningen in graaihanden worden niet gebruikt voor eerste bewoning.

Want in de steden worden massaal huizen gekocht door gigabeleggers die binnenlopen door ze simpelweg leeg laten staan. Dan nog in hun kielzog onfrisse huisjesmelkers à la Bernhard van Vollenhoven. Opkopen, beetje verbouwen en tegen exorbitante hoofdprijzen op de markt gooien. Ook malafide amateuristische krabbelaartjes kopen optrekjes om aan een expat te verhuren of binnen te lopen via ‘airbnb’. Banken staan in de rij. Twintig procent eigen geld is genoeg voor een nieuwe hypotheek.

Een gat in de markt voor aanjaagmachine Bouwend Nederland. Een miljoen huizen erbij. Uiteraard moet in hun ogen de overheid bijspringen. Met maar liefst 7,5 miljard. Het Rijk moet weer aan de knoppen draaien. Handig ook om – net als indertijd Jan Pronk – een minister te kunnen sturen die van toeten noch blazen weet. Tegelijk kunnen dan ook onrealistische eisen als sociale huur en ondergronds parkeren weg. Anders is er volgens de lobby straks geen huis meer voor de hardwerkende Nederlander.

Vanuit Bouwend Nederland is dit een begrijpelijke lobby. De huidige decentrale situatie eist aan tafel zitten met elke afzonderlijke gemeente. En lokale bewoners zien het paard van Troje echt wel binnenstormen. Eerder hebben deze al geleerd van de gevolgen van windmolenovervallen. Meer woningen zijn meer wegen, meer herrie, meer vervuiling en minder ‘open space’. Het verzet tegen afkalven van hun leefwereld groeit met de dag.

Ook met het bouwen van 75.000 huizen per jaar blijft het dweilen met de kraan open. Volgens het CBS komen er per jaar circa 100.000 mensen meer ons land binnen dan er weg gaan. Dat slokt alle nieuwbouw op. De huidige bouwen, bouwen, bouwen opvatting is niks anders dan bedoeld als verrijking van de bouwwereld. Ontwikkelaars willen immers in het groen bouwen. Stukken goedkoper dan in de stad en hun jarenlang goedkoop verkregen groene grondposities kunnen worden gecasht.

Wat wel werkt is woningcorporaties ruim baan geven om midden huur uit de grond te stampen. Ook handig zijn wooncorporaties waar bewoners zelf eigenaar zijn. Stop hier de 7,5 miljard begrote subsidie in en belast op alle fronten particuliere onroerend goed opbrengsten. Door ontwikkelaars de complete ontwikkeling van wegen, rioleringen en alle overige nutsvoorzieningen te laten betalen kunnen kantoren en onrendabele bedrijfsterreinen efficiënt worden omgevormd. Voorzieningen worden haalbaarder en milieu en groene ruimte gespaard.

Sinds de Romeinen hebben machthebbers regels opgesteld die uitsluitend hun eigen belang dienen. Op korte termijn werkt woonplicht het beste. Noodzakelijke vervolgingrepen zijn bekend. Maar dat gaat gezien het graaigedrag van onze hoogwaardigheidsbekleders niet gebeuren. In plaats van hun eigen tweede, derde en vierde woningen in te leveren worden nu bejaarden via het afpakken van AOW en pensioen uitgerookt. Mooie afleidingsmanoeuvre. Zouden verkiezingen kunnen helpen?