De brug die Boskoop splijt

Onderhoud hoofdpijndossier provincie

Op een druilerige maandagochtend is in het centrum van Boskoop het geklonk van staal op staal duidelijk hoorbaar. Hoogwerkers zijn dertig meter boven de grond, hoog boven de bebouwing van het dorp, bezig met het maken van verstevigingen in de stalen heftorens. De centrale as van het dorp is afgesloten voor alle wegverkeer. Alleen voetgangers en fietsers kunnen via een noodponton de Gouwe oversteken van de ene kant van het dorp naar de andere.

Veel belangstellenden blijven even staan om het trapezewerk van de medewerkers van brugbouwer Hollandia te bekijken. De Gouwe oversteken doen veel minder. Tot chagrijn van de lokale ondernemers in het centrum aan de overkant die hun klandizie flink zien teruglopen. De bakker heeft naar schatting ‘minder dan de helft’ van de normale bezoekers op een maandag. Bij de slager verderop is het niet veel beter. De Boskoopse brug ligt tussen twee soortgelijke hefbruggen in de Gouwe, in Alphen aan den Rijn en Waddinxveen.

De tachtig jaar oude bruggen zijn iconen in het vlakke polderlandschap tussen Gouda en Alphen, landmarks die de ligging van het dorp verraden, ver voordat de eerste huizen in zicht zijn. Het zijn rijksmonumenten, maar voor veel forensen, logistieke bedrijven en de scheepvaart vooral een bron van ergernis. Zelfs als ze hun werk doen: de trage manieren van opening, door het brugdek ver omhoog te tillen om vrachtschepen door te laten, zorgt voor files bij het wegverkeer. Ook schippers mopperen over de lange wachttijden.

Storingen
De bruggen hebben een lange geschiedenis van storingen, schades en langdurige hersteloperaties. De brug in Boskoop werd aangevaren in 2015, nadat de brugwachter de brug niet op tijd omhoog kon doen; een fietser was door het rode licht gereden. Een half jaar later voer een duwboot met ponton door de brug in Waddinxveen: een spudpaal raakte ‘het val’, het beweegbare deel van de brug, dat vervolgens elders gerepareerd moest worden. De verbinding was maanden afgesloten.

De gemeenten langs de Gouwe, Waddinxveen en Alphen aan den Rijn (waar ook Boskoop onder valt), willen al jaren dat er actie wordt ondernomen om de situatie te verbeteren. Maar de bruggen zijn eigendom van de provincie Zuid-Holland. En de verantwoordelijk gedeputeerde, Floor Vermeulen (verkeer en vervoer, VVD) moest begin deze maand opnieuw slecht nieuws brengen. Bij een inspectie bleek dat er in de constructie niet genoeg verstevigingen zijn aangebracht toen in de jaren negentig extra fietspaden aan het brugdek zijn toegevoegd. De brug werd direct onveilig verklaard. Vermeulen is zich ‘rotgeschrokken’, erkende hij op een persconferentie. Hoe lang de afsluiting gaat duren is niet duidelijk.

Tot die tijd zijn alle verkeersstromen gestremd. Wie krijgt zolang prioriteit: het verkeer in het dorp en de ontsluitingsroute van de vele boomkwekers in Boskoop, of het vaarverkeer in de Gouwe, dat voor een groot deel bestaat uit de aan- en afvoer van goederen van de Heineken-brouwerij in Hazerswoude? Volgens Andries de Weerd, regiocoördinator bij binnenschippersbond Schuttevaer, is dat zonneklaar: ‘Als het lang gaat duren, moeten ze in ieder geval het brugdek verwijderen. Voor het wegverkeer is het vervelend, maar er zijn omrijroutes. Als schippers moeten omvaren, dan moeten ze ineens via Amsterdam en het Amsterdam-Rijnkanaal. Dat betekent ongeveer zestien uur extra vaartijd. En vaker varen met een kleinere lading containers, omdat een aantal spoorbruggen in Amsterdam maar een beperkte doorvaarhoogte heeft.’

Volgens De Weerd is het geduld met de hefbruggen op. ‘Er komt straks weer een noodoplossing, maar het probleem is veel structureler. Er moet een ontvlechting komen van het vaar- en wegverkeer op die bruggen. Een tunnel zou natuurlijk de beste optie zijn.’ Maar een tunnel voor het grotendeels lokale en regionale verkeer, waar ook in de gemeenteraden geregeld voor wordt gepleit, zit er waarschijnlijk niet in. De kosten zijn enorm, en bovendien liggen er al twee aquaducten onder de Gouwe: bij Gouda en Alphen aan den Rijn. Over de vervanging van de bruggen wordt, ook binnen de provincie, vaker gesproken. En hoewel de inwoners van Boskoop en Waddinxveen vaak klagen over de brug, willen velen de beeldbepalende stalen kolossen niet missen. Een permanente oplossing lijkt niet in zicht.

Verrassing
Hoe nu verder? Wat de provincie in elk geval moet doen, is het beter onderhouden en op tijd renoveren en restaureren van de bruggen, zegt Paul Poppink van Transport en Logistiek Nederland (TLN). ‘Wat we in Boskoop zien is helaas niet uniek in Nederland. Er is bij overheden vaak weinig aandacht voor het op tijd inspecteren en aanpakken van kunstwerken. Veel bruggen en viaducten zijn decennia geleden aangelegd en nu aan het einde van hun technische levensduur. Maar voor veel gemeenten en provincies, en soms zelfs voor het rijk, komt het soms als een volslagen verrassing dat er een gevaarlijke situatie is ontstaan door schade of slecht onderhoud.’

Hij geeft de bruggen in Amsterdam als voorbeeld, ’waar de gemeente het onderhoud jarenlang heeft laten liggen. Daar is nu een mega-operatie nodig om die weer te herstellen. Wij willen er bij overheden op hameren dat ze als wegbeheerders een verantwoordelijkheid hebben: let op je kunstwerken!’

Toch kunnen de betrokkenen, de tuinders, de forensen, de transporteurs over weg en rivier en de lokale ondernemers nu niet anders dan afwachten. De bevolking van Boskoop ondergaat het, blijkt deze maandag, met een zekere gelatenheid. ‘Ik ben er inmiddels wel aan gewend’, zegt een voorbijgangster die even stopt om omhoog te kijken. ‘Ik woon al mijn hele leven in Boskoop. Gedoe met die brug hoort er nu eenmaal bij.’