Corporaties: moeite met transparantie

Uit jaarverslagen van woningcorporaties blijkt vaak niet hoe de samenwerking met overheden, zorginstellingen en andere ‘belanghouders’ verloopt. Het Glazen Huis bekroont het jaarverslag dat er het beste in slaagt resultaten inzichtelijk te maken. De prijs is in 2006 in het leven geroepen door de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) en PricewaterhouseCoopers. Inmiddels ondersteunen branchevereniging Aedes, de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties en de Woonbond het initiatief. 153 corporaties stuurden hun jaarverslag in voor Het Glazen Huis 2009. Een vakjury beoordeelde de inzendingen. Het gemiddelde rapportcijfer bleef steken op 6,1.

‘Er valt nog veel te verbeteren’, beaamt programmaregisseur Paul Doevendans van de SEV. ‘Maar we hebben de lat ook erg hoog gelegd, en er is wel degelijk een positieve ontwikkeling gaande. Een paar jaar geleden kwamen veel corporaties niet verder dan het opsommen van wat leuke projectjes als zij hun maatschappelijke resultaten wilden laten zien. In die zin is er al veel verbeterd.’

Volgens Doevendans gaat het erom dat corporaties in hun jaarverslagen inzichtelijk maken wat hun activiteiten betekenen voor bijvoorbeeld de huisvesting van kwetsbare groepen, de sociale cohesie of het voorzieningenniveau in een buurt. ‘Het gaat erom wat de samenleving merkt van jouw inspanningen.’ Achterliggende gedachte is dat een corporatie die zich hierover kan verantwoorden, automatisch meer oog heeft voor het maatschappelijk rendement van haar werk. ‘En daar gaat het natuurlijk om’, verduidelijkt Doevendans.

Inzichtelijk

Veel corporaties hebben ook moeite met het inzichtelijk maken van de rol die belanghouders spelen bij het bepalen van de bedrijfskoers. Doevendans: ‘Dan gaat het om de vraag in hoeverre corporaties hun stakeholders identificeren. Herken je gemeenten, welzijns- en zorginstellingen, buurtorganisaties en bewoners als belanghebbenden? Wat doe je om met hen in gesprek te gaan? Met andere woorden: hoe heb je je maatschappelijke agenda opgehaald? Corporaties slagen er lang niet altijd in om zich hiervoor op transparante wijze te verantwoorden.’

Nederland telt 430 corporaties. Onder de 153 deelnemers aan Het Glazen Huis 2009 zitten relatief veel grote en middelgrote corporaties. Samen hebben zij 60 procent van de sociale huurwoningen in bezit. De SEV hoopt dat corporaties de criteria voor Het Glazen Huis in de toekomst als verplichte kost zien bij het maken van jaarverslagen, en dat ze de uitgangspunten vastleggen in codes. ‘Dan kunnen we over een paar jaar stoppen met de wedstrijd, want daar moet je niet eindeloos mee doorgaan’, vindt Doevendans.

Het Glazen Huis ging dit jaar naar Westwaard Wonen uit Papendrecht en Alblasserdam. De themaprijs ‘Inzicht in maatschappelijke resultaten’ werd gewonnen door Jutphaas Wonen in Nieuwegein.