Verhuisgedrag ouderen is sterk veranderd

‘Ik kan niet meer traplopen en wil naar een aanleunwoning verhuizen om verzekerd te zijn van zorg.’ Tien jaar geleden was dit voor senioren een logische verhuisstap, maar nu niet meer. Opmerkelijk genoeg zijn gemeenten, corporaties en zorginstellingen daarvan nog niet doordrongen. Er wordt nog lustig voortgebouwd ….…

Neemt de behoefte aan nultredenhuurwoningen wel toe?

Negen van de tien onderzoeksrapporten naar de woonwensen van ouderen geven aan dat er een toenemende behoefte is aan nultredenhuurwoningen, geclusterde woonvormen voor senioren en verzorgde woonvormen (zelfstandig wonen in woonzorgcomplexen). Dat lijkt ook heel logisch. Vergrijzing, vergrijzing, vergrijzing …… dus ook de behoefte aan specifieke woonvormen voor senioren zal toenemen. Maar is dat werkelijk het geval?

Senioren zullen nog minder willen verhuizen

Hiernaar heeft Companen onderzoek gedaan in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het onderzoeksrapport is onlangs naar de Tweede Kamer verzonden. Daaruit blijkt dat het verhuisgedrag van senioren sterk aan het veranderen is. Veel wisten we al, maar nu kunnen we niet meer om de uitkomsten heen:

1. Feit: Het hebben van moeite met traplopen, dat was de belangrijkste reden waarom veel senioren verhuisd zijn naar een gelijkvloerse woning.
2. Verandering: Vroeger kon een traplift lang niet in elke woning worden geplaatst. Beleidsmakers gingen daarom uit van verhuizen en dit resulteerde in een groot tekort aan nultredenwoningen. Nu kan in bijna elke woning een traplift worden geplaatst en steeds meer senioren vinden dit een passende oplossing.
3. Verandering: Met succes zijn thuiszorgorganisaties erin geslaagd om meer intensieve verzorging en verpleging thuis te bieden en ook ongeplande zorg adequaat aan te bieden. Meer senioren verhuisden voorheen nog naar een verzorgde woonvorm, maar krijgen er vertrouwen in dat zij voor goede zorg thuis kunnen blijven wonen.
4. Nieuw feit: Senioren willen zo lang mogelijk in hun huidige woning blijven wonen en zij zullen die wens ook daadwerkelijk concretiseren en dus een verhuizing zo lang mogelijk uitstellen.

Vraag verzorgd wonen en nultredenwoningen wordt overschat

Eigenlijk wisten we dat al enige tijd, maar de beleidsconsequenties verbinden we daaraan niet. Want wat betekent dit?

• De vraag naar verzorgde woonvormen wordt sterk overschat. Innoveren van complexen blijft noodzakelijk, maar vergroting van het aanbod is vermoedelijk helemaal niet nodig. Omzetten van intramurale wooneenheden naar zelfstandige woonvormen met zorg zal het aanbod vergroten en de afzet is op langere termijn niet gegarandeerd.
• De vraag naar meer seniorencomplexen en meer nultredenwoningen wordt sterk overschat. De algemene opvatting dat corporaties nog veel nultredenwoningen moeten toevoegen, is niet zo vanzelfsprekend.

Kortom: de afzet van specifieke woonvormen voor senioren is niet gegarandeerd, ofschoon dit door velen wel gedacht wordt. Gericht marktonderzoek moet uitwijzen of vraag en aanbod al met elkaar in evenwicht zijn.  Dat moet niet alleen gebaseerd worden op woonwensen, maar getoetst worden aan hetgeen senioren daadwerkelijk doen. Gewenst en daadwerkelijk verhuisgedrag lopen flink uit de pas.