Tempoversnelling in de bouw: vijf lessen

“De crisis uit investeren” is de veelbelovende boodschap van bouwers, corporaties, gemeenten, en belangenorganisaties. Daar kun je niet tegen zijn. Maar hoe? De bouwproductie loopt al jaren achter bij de prognoses. We krijgen geen tempo in ontwikkeling. Ambitie alleen is onvoldoende en verlamt. Ook komt de oplossing niet uit Den Haag. De oplossing moet van de lokale partners komen: investeerders en beleidsbepalers, zoals bouwers, corporaties, gemeenten en inwoners. Waar te beginnen?

Vanuit ervaringen rond versnellingsopgaven zien we voor gemeenten vijf concrete lessen:

1. Laaghangend fruit plukken: maak inzichtelijk waar op korte termijn kansen liggen voor ontwikkeling. Welke locaties en transformaties kunnen snel tot ontwikkeling komen. Zet ambtelijke capaciteit gericht in op dit laaghangend fruit.
2. Publiek-privaat samenwerken op programmaniveau. Zorg voor een publiek-private samenwerking, zonder kennis- of machtsmonopolie. Doe dit niet alleen op planniveau, maar ook programmaniveau. Breng samen belemmeringen in beeld bij het realiseren van plannen en ambities, en los ze samen op.
3. Maak ambities niet absoluut, je hoeft niet alleen maar tienen te halen. Gemeenten stapelen ambities. Vakafdelingen gaan bij ‘hun’ ambitie voor de 10! Zevens of achten zijn ook mooi. Daag marktpartijen uit om die goede rapportcijfers te halen. Laat marktpartijen met oplossingen komen die hieraan bijdragen: niet voorkauwen, want dat vertraagt en haalt creativiteit weg.
4. Geen verwijten naar elkaar. De dood in de pot is als het gesprek alleen nog gaat over het ‘niet functioneren’ van gemeenten of het ‘eigen belang’ van marktpartijen.
5. Laat de gemeenteraad op doelen sturen: Menig plan sneuvelt of vertraagt in de gemeenteraad. Waar gemeenteraden roepen om tempo, beoordelen ze plannen vaak op details. Laat de raad expliciet de hoofddoelen vaststellen (tempoversnelling, sociaal programma of duurzaamheid) en val daar consequent op terug.

Op dit moment zien we een toenemend aantal initiatieven voor tijdelijke bestemming en flexwonen, waarvoor de exploitatie mede mogelijk gemaakt is door veranderende regelgeving. Dit is waardevol. Hiermee ontstaat tempo in ontwikkeling. Maar vergeet niet: het haalt eventjes de druk van de ketel, er blijft een structureel probleem.

Meer weten over het inrichten van programmasturing en tempoversnelling? Neem contact op met Bram Klouwen.