CDA: handel varkens inperken

Op initiatief van CDA-Kamerlid Ger Koopmans werd de handel in dierrechten in 2008 vrijgegeven. Tot dat moment was Nederland ingedeeld in drie compartimenten: de concentratiegebieden Zuid (Brabant, Limburg) en Oost (Gelderland, Overijssel), en de rest van Nederland. Op grond van de Meststoffenwet mochten dierrechten niet worden verplaatst naar concentratiegebieden, of tussen concentratiegebieden.

Zoals gemeld in Binnenlands Bestuur van vorige week, heeft het opheffen van de compartimentering in Noord-Brabant geleid tot een groei van de hoeveelheid varkensrechten met 6 procent in twee jaar tijd. Mede vanwege de ontwikkelingen in Brabant, gaat Koopmans nu aan minister Verburg (Landbouw, CDA) voorstellen om de handel in dierrechten weer aan banden te leggen.

‘Wij denken aan een nieuwe vorm van compartimentering, in een westelijk en een oostelijk deel’, zegt Koopmans. Het westelijk deel zou bestaan uit de provincies Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht, Zuid- en Noord-Holland en Flevoland. Het oostelijke deel omvat dan Overijssel, Gelderland, Limburg, Friesland, Drenthe en Groningen. Volgens Koopmans is de hoeveelheid dierrechten in het westelijk en oostelijk deel op dit moment ongeveer gelijk. ‘Overmatige stapeling van rechten zal naar verwachting niet ontstaan, omdat de provincies via de ruimtelijke ordening beperkingen kunnen opleggen.’

Waarom is die compartimentering destijds opgeheven?

Koopmans: ‘Tussen de compartimenten waren grote prijsverschillen ontstaan. Dat leidde tot averechtse zelfs perverse effecten. Brabantse varkenshouders verkochten hun rechten, en met de opbrengst konden zij een twee keer zo groot bedrijf in Overijssel beginnen.’

En door de groei van de varkensstapel in Brabant pleit u voor een nieuwe compartimentering?

‘Inderdaad. Maar er is meer aan de hand. De mestproblemen zijn nog niet opgelost. Er is nog steeds een overschot, en naar het zich laat aanzien is dat de eerstkomende jaren niet weggewerkt. Daarom willen wij ook dat het afschaffen van de dierrechten - wettelijk is vastgelegd dat dit in 2015 zou gaan gebeuren - voorlopig wordt uitgesteld.’

Waarom wilt u geen compartiment per provincie, zodat de reconstructieprovincies niet worden geconfronteerd met ongewenste groei van de veestapel?

‘Een provinciale compartimentering zou belachelijk zijn. Dat zou leiden tot enorme prijsverschillen die alle dynamiek uit de sector halen. Dynamiek heb je nodig om de milieudoelstellingen te halen. Anders kan de boer niet meer investeren. Het is namelijk zo: als morgen alle dieren in een nieuwe stal worden gehuisvest, met de bijbehorende strenge eisen, is het probleem van de ammoniakuitstoot in één klap opgelost.’

Wat vindt u van de nieuwe aanpak van Noord-Brabant?

‘Ik begrijp hoe het is gelopen, maar er zit ook iets heel erg inconsistents in. We hebben gekozen voor concentratie en opschaling omdat de intensieve veehouderij te versnipperd was. En nu zeggen we: maar het mag niet te groot worden. Het blijven opschroeven van de eisen en het onmogelijk maken van opschaling kunnen niet samengaan. Daarom zullen de samenleving en de politiek moeten kiezen: als de opschaling wordt getemporiseerd, moet dit ook gelden voor de doelstellingen op het gebied van dierenwelzijn en het verminderen van de uitstoot.’

Wanneer kan de door u gewenste compartimentering ingaan?

‘Dat durf ik niet te zeggen. Donderdag (25 maart 2010, red.) ga ik dit namens de CDA-fractie voorstellen aan de minister. Als het gaat om wetsaanpassingen, ben je zo een jaar verder. En we hebben nu ook nog een demissionair kabinet. Het zal dus nog wel even duren.’

Brabant dringt megastal terug

Provinciale Staten van Noord-Brabant hebben vorige week gekozen voor een forse aanscherping van het beleid rond de intensieve veehouderij. 

• Nieuwvestiging van veebedrijven is niet toegestaan.

   

• Een stal mag maximaal één bouwlaag omvatten.

   

• Bestaande bedrijven in verwevingsgebied (gebieden voor gemengde functies) mogen onder voorwaarden doorgroeien tot maximaal 1,5 hectare, inclusief groen. De gemeente is hier bevoegd gezag.

   

• Bestaande bedrijven in landbouwontwikkelingsgebieden, waar de veehouderij het primaat heeft, kunnen onder voorwaarden groeien tot maximaal 2,5 hectare, inclusief groen. Gemeenten zijn bevoegd gezag bij bedrijven tot 1,5 hectare, daarboven is de provincie bevoegd gezag voor het ruimtelijke ordening-deel.

   

• Het aantal landbouwontwikkelingsgebieden (log’s) wordt drastisch beperkt. Brabant telt nu 48 log’s. Het college van GS had voorgesteld terug te gaan naar 32 tot 34, maar onder druk van Provinciale Staten wordt dit mogelijk nog minder. Nader onderzoek hiernaar volgt.