Kennissessie Netcongestie – Warmtepomp: probleem of oplossing?

In de middag van 24 oktober 2024 vindt de Kennisbijeenkomst over netcongestie en warmtepompen plaats. Deze bijeenkomst is zeer relevant, actueel en interessant, gezien de impact van netcongestie.
Het doel van de middag is om voor branchegenoten, ketenpartners én overige geïnteresseerden helder te krijgen wat nou precies ‘het netcongestieprobleem in het laagspanningsnet’ is, wat de rol en impact van de warmtepomp daarin precies is.

Aanleiding en opzet

De Energietransitie is in volle gang. We bouwen aan duurzame opwek van energie voor  bedrijfsprocessen en gebouwen. We gaan met z’n allen van het gas af. De toenemende elektrificatie, versterkt door de hoge gasprijzen zorgt voor een grote capaciteitsvraag op het net. Netbeheerders kunnen niet snel genoeg bijbouwen. De congestieproblematiek raakte eerder vooral het hoog- en middenspanningsnet. Maar ook op de laagspanningsnetten knelt het. In 2023 leverde Stephan Brandligt in opdracht van minister Jetten de “Actieagenda Netcongestie Laagspanningsnetten” op.

Kat-in-het-bakkie

Netbeheerders werken aan vergroting van de netcapaciteit. Dit gaat echter te langzaam om de beleidsdoelstellingen in de gebouwde omgeving, zoals de verdere uitrol van warmtepompen, PV(T)-panelen en laadpalen, bij te benen. Om toch meer mogelijk te maken met het bestaande net en doelstellingen wel te halen is het nodig om de beperkte capaciteit zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Voor warmtepompen – één van de belangrijkste technieken voor een fossielvrije gebouwde omgeving – geldt dat de uitrol in hoog tempo verder kan gaan mits ze flexibel worden door aanstuurbaarheid bij dreigende congestie. Vrijwel elke warmtepomp zou kunnen worden gemonitord en aangestuurd. Kat-in-het-bakkie, toch?

Nou… zo eenvoudig is dat toch niet. Het concrete probleem dat moet worden opgelost, is het voorkomen van congestie op piekmomenten achter dat éne transformatorhuisje. Hoe ‘weten’ de warmtepompen daar dat er een piek aan komt? Wat is de gepaste reactie van één of meer warmtepompen in die wijk? Is het überhaupt aan warmtepompen om voor de oplossing te zorgen? Hoe ‘vertelt’ een warmtepomp dan aan het net wat hij gaat doen? Wat doet dat met het comfort in het gebouw? Hoe zit het met de overige elektriciteitshuishouding in dat gebouw en die wijk? Doen warmtepompen dit zelf of  stuurt ‘iemand’ de warmtepompen aan? En waarom zou een eigenaar dit toestaan?

Energietransitie

Om die laatste in te koppen: de dreiging van netcongestie draagt al enige tijd bij aan een terughoudende vraag naar duurzame oplossingen zoals warmtepompen. Fabrikanten van warmtepompen hebben er dus groot belang bij om een actief deel van de oplossing te zijn, zodat warmtepompen hun rol in de energietransitie kunnen blijven spelen. Maar wat kan of moet de branche, samen met ketenpartners in de fysieke, juridische en digitale infrastructuur dan precies doen?

Sprekers

Tijdens de kennisbijeenkomst nemen deskundige sprekers zoals Robin Quax van TKI Urban Energy, Rob Martens van Netbeheer Nederland, Energie Consultant Winifred Roggekamp en Adeline Houtart van de EHPA u mee in dit uitdagende verhaal en worden feiten van fabels gescheiden middels diverse kennissessies:

• Als eerste schetsen we de bredere context van elektrificatie als belangrijkste spoor van verduurzaming en de eisen die dat stelt aan de infrastructuur en de samenhang tussen de vele aspecten van elektriciteitsopwekking en -gebruik.
• We zoomen vervolgens in op de oorzaken van congestie in het laagspanningsnet en kijken naar al bekende oplossingen waarvan kan worden geleerd vanuit de branche zelf en vanuit relevante segmenten en sectoren.
• Dan wordt het tijd om specifiek naar de rol van warmtepompen te kijken. Hoe kan de warmtepomp bijdragen aan het voorkomen of mitigeren van netcongestie? Welke signalen heeft een warmtepomp nodig en hoe kan hij laten weten wat hij gaat doen? Hoe maken we het juridisch mogelijk en (financieel) aantrekkelijk voor de eigenaar om de warmtepomp te laten bijregelen of afschakelen?

Wanneer we het probleem scherp hebben en de principes van de oplossingen die warmtepompen kunnen bieden kennen, zullen we samen met de deelnemers concluderen wat de branche-agenda is om deze oplossingen te ontsluiten. En wat we precies nodig hebben van anderen om dat in de markt te zetten, zodat de uitrol van warmtepompen in het geambieerde tempo door kan gaan!

Kijk hier voor meer informatie en het volledige programma.