Bouwsector vreest vertraging besluitvorming

Overheden en de bouwsector maken zich zorgen over het vastlopen of vertragen van bouwprojecten door het uitstellen van besluitvorming vanwege corona. Ze hopen dat met noodwetgeving de inspraak over en goedkeuring van bouwprojecten digitaal door kan gaan.

Waterschappen

De Unie van Waterschappen maakt zich zorgen over de continuïteit van grote projecten, zoals de renovatie of bouw van waterzuiveringen, de aanpak van waterkeringen en grote klimaatmaatregelen. ‘Door de corona-maatregelen kunnen er geen bijeenkomsten van het algemeen bestuur meer plaatsvinden waarbij besluiten worden genomen over grote werken,’ zegt woordvoerder Arthur Laumann van de Unie van Waterschappen. ‘Daarom doen de waterschappen een dringend beroep op minister Raymond Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties om snel digitale besluitvorming door algemene besturen mogelijk te maken.’

Knelpunten

Ook de projectontwikkelaars vrezen dat het uitstel van de besluitvorming tot grote vertragingen zal leiden.  Volgens brancheorganisatie Neprom zijn veel gemeenten voortvarend overgeschakeld naar thuiswerken en elektronisch vergaderen, en kunnen vergunningsaanvragen en andere gemeentezaken prima op die manier worden afgehandeld. Maar de echte knelpunten zitten bij de raadsvergaderingen en de bijeenkomsten met inspraak, ziet Neprom-voorzitter Desirée Uitzetter: ‘Digitale besluitvorming in de gemeenteraad is op dit moment wettelijk niet mogelijk. We roepen het ministerie van BZK op om te onderzoeken of hier alternatieve vormen voor ontwikkeld kunnen worden en van een wettelijke basis kunnen worden voorzien. Natuurlijk staat openbaarheid voorop, maar er zijn technische oplossingen mogelijk die fysieke bijeenkomsten overbodig maken. Overigens zijn er mogelijkheden om zonder het vereiste quorum toch tot besluitvorming te komen.’ Als het om besluitvorming gaat ziet Uitzetter niet alleen een probleem bij de gemeenten. ‘We vragen tevens aan de Raad van State om haar werkzaamheden zoveel mogelijk voort te zetten.’

Onderaannemers

In de bouw wordt de corona-crisis nu al gevoeld. Sommige bouwprojecten hebben te maken met weglopende onderaannemers met Oost-Europese werknemers, en bouwbedrijven zien dat veel opdrachtgevers, zoals woningcorporaties en netbeheerders, werkzaamheden bij huurders en klanten in huis voorlopig stilleggen. Op de meeste bouwplaatsen kan gewoon gewerkt worden, mits de corona-maatregelen over hygiëne en afstand houden in acht worden genomen. Voor bouwers is een vertraging in de besluitvorming een probleem dat pas later, bij de aanbesteding van projecten, effect heeft.

Maar dat geldt niet voor partijen die wat dichter op het besluitvormingsproces in actie komen, zoals architecten en ingenieurs. In die branche is een vertraging direct merkbaar. ‘We horen nu al van onze leden dat de opdrachten teruglopen,’ zegt adviseur Arnoud Willemsen van brancheorganisatie NLingenieurs. ‘Vooral in de private sector zetten opdrachtgevers projecten tijdelijk stil, en worden gedetacheerde mensen van ingenieursbureaus weer teruggestuurd. Zoiets moet niet te lang aanhouden, want dan kunnen er liquiditeitsproblemen ontstaan.’

Motor

Volgens Willemsen hebben overheden daarom juist nu een belangrijke rol als opdrachtgever: zij zijn een belangrijke motor voor de bouwsector. Die boodschap hebben we meteen samen met andere brancheverenigingen in de bouw afgegeven aan de publieke opdrachtgevers.  ‘Er was gelukkig veel commitment om het werk zoveel mogelijk door te laten gaan. Met Rijkswaterstaat en ProRail bekijken we de mogelijkheden om ook projecten naar voren te halen. Dat is ook geen slecht idee: het is nu bijvoorbeeld veel rustiger op het spoor en de weg, dus dit is het ideale moment voor beheer- en onderhoudswerkzaamheden en inspecties’

Peil

NLingenieurs roept decentrale overheden op om gewoon door te gaan met de bestaande projecten en alles te doen om de besluitvorming niet te vertragen. ‘We hebben de overheden nu hard nodig om de vraag op peil te houden. Er was vóór het Corona-virus al een enorme opgave rondom woningbouw, energietransitie, mobiliteit en klimaatadaptatie. We weten dat we alle menskracht nodig hebben om deze opgave aan te kunnen. Die opgave wordt door veel vertraging alleen maar groter. Gelukkig is er nu meer geld bij overheden om de sector aan het werk te houden dan ten tijde van de vorige crisis.