Handreiking plaatsing zonnepanelen vergroot veiligheid

Na verschillende branden met zonnepanelen de afgelopen jaren, maken veiligheidsregio's, verzekeraars, financiers en eigenaren zich steeds meer zorgen over de brandveiligheid hiervan. Meestal blijken installatiefouten de oorzaak, maar ook door zogenaamde hotspots van hagelstenen kan brand ontstaan.

Het Instituut voor Fysieke Veiligheid (IFV), de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond en 'Voor de VVE' hebben een handreiking geschreven voor plaatsing van zonnepanelen met energieopslagsystemen bij appartementen. Hierdoor is duidelijk aan welke veiligheidsmaatregelen de installatie moet voldoen.

Hotspots door hagelschade kunnen brand veroorzaken
In de zomer van 2016 veroorzaakte een extreme hagelbui in Zuidoost-Brabant in een paar minuten tijd een schadepost van ruim een half miljard euro. Auto's, kassen en daken maar ook zonnepanelen werden vernield door hagelstenen zo groot als tennisballen. Inslag van hagelstenen kan leiden tot haarscheurtjes in de zonnecellen  – zogenaamde microcracks – waardoor na een langere periode de stroomproductie van de zonnepanelen steeds verder daalt. Bovendien kunnen er hotspots ontstaan die een oorzaak van brand kunnen zijn.

Brandincidenten trekken de aandacht
De afgelopen jaren zijn er enkele brandincidenten gemeld met zonnepanelen. TNO heeft op basis daarvan zelfs een inventariserend onderzoek uitgevoerd.

 

De branden met zonnepanelen hebben tot nu toe alleen geleid tot economische schade. Het lijkt te gaan om 1/10.000 systemen die op woonhuizen zijn geïnstalleerd. Grootste risico's vormen zogenaamde 'in-dak PV-systemen' en vooral ondeugdelijke verbindingen met connectoren. Schade-experts schatten dat de oorzaak voor 80% tot 99% te wijten is aan problemen met connectoren.

 

De verdenking is dat problemen ontstaan wanneer een stekker (connector) van het ene merk wordt verbonden met een contrastekker van het andere merk. Dit kan leiden tot overgangsweerstanden, interne vlambogen, warmteontwikkeling en uiteindelijk brand. Het komt ook voor dat een installateur een kabel over langere afstand moet aanleggen en een (contra)stekker aan die kabel verbindt die van een ander merk is dan die van het paneel. Het onvakkundig monteren van stekkers kan tot soortgelijke problemen leiden.

Niet alleen grote systemen
Ook op het dak van een grote brouwerij in 's Hertogenbosch met ruim 16.500 zonnepanelen woedde recent een uitslaande brand, waar de brandweer met 3 wagens op afkwam. De brand werd snel geblust maar nog steeds is de brandoorzaak onduidelijk.

 

Bij een zonnepark in de Flevopolder is de afgelopen twee jaar tot twee keer toe brand uitgebroken in een transformatorhuis. De brandweer heeft het transformatorhuisje gecontroleerd en laten uitbranden vanwege de aanwezige giftige olie.

Steeds meer aandacht voor brandveiligheid
Veiligheidsregio's, verzekeraars, financiers en eigenaren maken zich in toenemende mate zorgen over de brandveiligheid. Om het risico op brand te verminderen is het belangrijk om de oorzaken te kennen. In de meeste gevallen blijken installatiefouten de oorzaak. Gebeurt dit niet volgens de regels, dan ontstaat er namelijk een verhoogd risico op brand.

 

Wat zijn veelvoorkomende fouten bij de installatie van zonnepanelen?

• De bekabeling is slecht aangesloten; bijvoorbeeld door het gebruik van verschillende merken stekkers.
• De bekabeling zit te dicht in de buurt van scherpe gebouwdelen en raakt beschadigd.
• De zonnepanelen zitten te dicht op de brandbare dakisolatie of het dakhout.

Indaksysteem groot risico?
Vooral het laatste vormt een groot risico. Achter een zonnepaneel kan de temperatuur flink oplopen. Bij een indaksysteem vervangen de zonnepanelen de dakpannen. In dat geval zit er nog maar een paar centimeter tussen het paneel en het dakhout. En dat kan gevaarlijke situaties opleveren.

Duidelijke handreiking gereed
Het Instituut voor Fysieke Veiligheid (IFV), de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond en 'Voor de VVE' hebben een handreiking geschreven voor de plaatsing van zonnepanelen met energieopslagsystemen bij appartementen.

 

Appartementseigenaren, woningcorporaties en installateurs weten volgens de initiatiefnemers door gebruik van deze handreiking precies aan welke veiligheidsmaatregelen zij moeten voldoen bij de plaatsing van zonnepanelen en een elektriciteitsopslagssysteem op een appartementsgebouw.

 

Het document omschrijft alle maatregelen en adviezen op bouwkundig, installatietechnisch en organisatorisch gebied. Hiermee wil men ernstige ongevallen zoals brand, in de toekomst voorkomen. De handreiking zorgt ervoor dat alle betrokken partijen, zoals de Vereniging van Eigenaren (VvE), installateurs en de brandweer vanbegin af aan weten waar zij op moeten letten en wat zij kunnen doen om veiligheidsrisico's te minimaliseren. Vanaf de start van de voorbereiding, de vergunningsaanvraag tot en met de daadwerkelijke installatie.

 

'Met deze handreiking maken we het VvE's, woningcorporaties en eigenaren van appar­tementencomplexen zo makkelijk mogelijk om de juiste keuzes te maken bij verduurzaming, energiebesparing en veiligheid' Martin Meijer, Brandweer Nederland

 

Zeker belangrijk bij combinatie zonnepanelen en opslagsystemen
'De plaatsing van zonnepanelen, steeds vaker in combinatie met een opslagsysteem, is een relatief nieuwe ontwikkeling', aldus het IFV. 'In de eerste plaats is het belangrijk dat men op de hoogte is van de minimale kwaliteits- en veiligheidseisen waar het zonnepaneelsysteem aan moet voldoen. Vervolgens zijn er de te nemen maatregelen voor de installatie. Het dak wordt bijvoorbeeld opeens met veel extra gewicht belast en moet dit op de lange termijn kunnen dragen. Bovendien moeten de zonnepanelen ook goed bereikbaar zijn voor zowel onderhoudswerkzaamheden als hulpverlening. Ook is het belangrijk dat de Veiligheidsregio en brandweer tijdig op de hoogte worden gesteld van de installatie, ook als de betreffende VvE of woningcorporatie geen vergunningaanvraag voor de installatie hoeft te doen.'

Het kan wel: veilig en goed
In Maassluis is eind september een verduurzamingsproject opgeleverd waarbij aan alle maatregelen uit de handreiking is voldaan. De VvE van het appartementen-complex aan de Korhoenstraat koos voor een nieuw systeem waarbij alle appartementen een eigen installatie achter de meter hebben. In het appartementencomplex wordt de opgewekte energie verdeeld over de 29 appartementen en een algemene ruimte.

 

Het dak van 940m2 is volledig geïsoleerd en er zijn 300 zonnepanelen en een opslagbatterij van ruim 70kWh geplaatst. Iedere woning kan zo dag en nacht in haar behoefte aan energie voldoen en is tegelijkertijd onafhankelijk van de energieleverancier. Alle opgewekte energie die niet direct wordt gebruikt, slaat men namelijk op in het Elektriciteit Opslag Systeem.

 

Dat betekent behalve veel panelen en energieopslag ook veel leidingen en aansluitingen. Om brandgevaar en andere calamiteiten te voorkomen en de risico's te minimaliseren, is gebruik gemaakt - als eerste in Nederland – van de adviezen zoals recent opgesteld door het Instituut Fysieke Veiligheid.

 

 

Foto: Voordevve

 

Breed gedragen door alle belanghebbenden
'Grootste belanghebbenden bij veilige systemen zijn uiteraard de woningeigenaren en gebruikers. Maar ook de brandweerlieden, verzekeraars en de financiers van deze projecten zullen eisen dat er aan deze set basis veiligheidsvoorschriften is voldaan.

 

Financiers willen dat de opdrachtgever goed verzekerd is en eisen overzichten van relevante verzekeringen. Verzekeraars zullen verlangen dat aan de eisen en adviezen in de handreiking is voldaan. Brandweerlieden willen weten wat ze aantreffen en zijn zeer geholpen met veilige installaties en duidelijke tekeningen.

 

---

Live webinar 13 oktober 15.00 uur

Om alle appartementseigenaren in Nederland op de hoogte te brengen van deze handreiking organiseren de initiatiefnemers een livestream event.

In een live webinar van 60 minuten lichten zij in het kort de belangrijkste punten in de handreiking toe. Tijdens en na de webinar is er volop gelegenheid om vragen te stellen. Aanmelden kan via www.veiligappartement.nl.