'Het blijft creatief zoeken naar stikstofoplossingen'

Wat betekent het woensdag gepresenteerde rapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek, Niet alles kan, in de praktijk? De wethouder van Barneveld is blij dat het mes niet in de veestapel hoeft, advocaat Rachid Benhadi waarschuwt dat er geen pasklare oplossing komt voor gemeenten.

'Een complete en integrale analyse van het vraagstuk', zo complimenteert wethouder Aart de Kruijf van de gemeente Barneveld het Adviescollege Stikstofproblematiek (ook wel: Commissie Remkes) met zijn rapport Niet alles kan. Dat rapport bevat bovendien 'een redelijk evenwichtige aanpak in de oplossingsrichtingen', meent hij, om daar vervolgens aan toe te voegen: 'Ik mis de luchtvaart en de scheepvaart.' Los daarvan is De Kruijf (ruimtelijke ordening, SGP) blij dat Remkes niet rigoureus het mes wil zetten in de veestapel. 'Ze hebben het over een selectieve, gebiedsgerichte en doelgerichte reductie van stikstof. Ze zeggen dat een generieke volumebeperking niet helpt en dat is, denk ik, heel terecht.'

700 veehouderijen

Met ruim 700 veehouderijen staat er voor Barneveld veel op het spel. Aan het aantal dieren hoeft volgens de wethouder niet getornd te worden. 'Autonoom is er een afname van het aantal bedrijven. De dieren die vrijkomen op stoppende bedrijven moet je huisvesten op een plek verder van kwetsbare gebieden af.' Dat kan bovendien in stallen met minder emissie dan nu, meent hij. Daarnaast moet het opkopen van veehouderijen die dicht op stikstofoverbelaste natuurgebieden zitten soelaas bieden.

Handhaving

Volgens advocaat Rachid Benhadi van Hekkelman Advocaten ligt de bal nu vooral bij het rijk en de provincie. 'De provincie is bevoegd gezag voor de natuurvergunningen. Die gaat over al dan niet intrekken of aanscherpen van de vergunning.' De gemeente is aan de beurt op het moment dat de provincie een agrarisch bedrijf gaat saneren. 'Dan moet er iets met die grond gebeuren.' Maar ook in bredere zin doen gemeenten er volgens Benhadi verstandig aan preciezer te kijken hoe het bestemmingsplan hen kan helpen de stikstofproblemen aan te pakken. 'Remkes zegt: “kijk nou goed wat je waar toestaat”. Waar ik zelf voorstander van ben', vervolgt hij, 'is kijken of je eisen of beperkingen in het bestemmingsplan kunt stellen om de stikstofdepositie terug te brengen. Ik ken een bestemmingsplan dat eisen stelt aan het maximaal aantal vrachtwagenritten dat een bedrijf per jaar mag genereren. Het bedrijf moet dat bijhouden en gebeurt dat niet, dan is dat een kwestie van handhaving.'

Gasloze wijk

Ook in Barneveld draait het om een bestemmingsplan, maar op een heel ander manier. De gemeente wil 420 woningen laten bouwen. 'We hadden het bestemmingsplan in december aan de raad willen aanbieden. Dat kan nu niet.' Eerst moet namelijk blijken welke stikstofuitstoot het plan met zich meebrengt. 'We zitten te zoeken naar handvatten om dit plan met een heel beperkte uitstoot – dit gaat bijna nergens over – toch doorgezet te krijgen.' Omdat de woonwijk gasloos wordt, beperkt de stikstofuitstoot zich tot verkeersemissies van bewoners en de tijdelijke uitstoot door de bouwactiviteiten. Aan dat laatste valt een mouw te passen, meent De Kruijf. 'Je kunt een ecologische analyse maken: wat heeft die tijdelijke uitstoot voor consequenties op het gebied in de nabijheid waarvan je zit? Als dat te overzien is, moet je zeggen: we gaan akkoord met die tijdelijke verhoging van de emissie.'

Nieuwe activiteiten

De Commissie Remkes benadrukt dat de stikstofdepositie op natuurgebieden veel lager moet. Anderzijds willen overheden woningen en wegen aanleggen en vergunningen verlenen. Benhadi verwacht dat het rijk binnenkort met nieuw beleid komt over salderen: in welke mate mag de stikstofwinst van maatregelen op de ene plek worden ingezet voor nieuwe activiteiten op een andere plek? Moet de stikstofoverbelasting van een natuurgebied eerst honderd procent zijn weggewerkt, voordat andere initiatieven mogelijk zijn? 'De vraag is of het kabinet zo strak in de leer zit', zo omschrijft Benhadi de hamvraag. Wat het beleid ook zal zijn, 'ik verwacht niet dat de minister pasklare oplossingen gaat bieden voor gemeenten. Het blijft creatief zoeken naar oplossingen om de stikstofdepositie terug te brengen.'