Amsterdam wil groeien dankzij nieuwe stadskernen

Halverwege dit jaar moet de gemeenteraad van Amsterdam een besluit nemen: op welke plekken worden na 2030 20.000 woningen bijgebouwd? De stad groeit namelijk met 10.000 inwoners per jaar, en passeert rond 2035 de grens van één miljoen bewoners. In voorbereiding op het besluit opent het gemeentebestuur over precies een week een inspraakprocedure, die loopt tot 20 maart.

De reden dat de gemeente nu een besluit wil nemen, is dat Amsterdam elk jaar gepland groeit met zo'n 7500 woningen, maar dat deze stroom vooralsnog na 2030 opdroogt. Zie de onderstaande grafiek, afkomstig uit de openbaar gemaakte Ontwikkelstrategie 2035. Tot en met begin jaren 2030 groeit Amsterdam met 70.000 woningen, maar daar moeten volgens het bestuur nog 20.000 bij.

Nog meer een smeltkroes

De metropoolregio Amsterdam zou nu al kampen met een tekort aan 75.000 woningen, terwijl vooral door internationale migratie (‘van vluchteling tot student of kenniswerker’) de groei gestaag doorzet. ‘Daarmee wordt Amsterdam de komende jaren nog meer een smeltkroes van mensen’, aldus de ontwikkelstrategie. Ondertussen is er een wachttijd van dertien jaar voor een sociale huurwoning, en is er in de vrije huursector slechts plaats voor ‘Amsterdammers met relatief hoge inkomens en met de afgelopen jaren op de woningmarkt vergaard vermogen’.

Dat levert maatschappelijke problemen op. Ruim de helft van de 700.000 arbeidsplaatsen worden ingevuld door mensen van buiten de gemeente. ‘Mede hierdoor wordt het lastiger om mensen te vinden die de stad draaiende houden: in de zorg, bij de politie, in het onderwijs en bij de stadsreiniging.’

Nieuwe stadskernen

Maar waar moet dan gebouwd worden? Amsterdam breidt al jaren niet uit, maar wel in. Ook volgens de nieuwe plannen. Het gemeentebestuur wil naar eigen zeggen nieuwe stadskernen ontwikkelen, rond het Osdorpplein in Amsterdam-West, het Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord, de ArenApoort in Amsterdam-Zuidoost en rond de Zuidas. Deze zakenwijk wordt toenemend ook een woonwijk.

De afgelopen jaren werden ook voormalige bedrijventerreinen met woningen volgebouwd, maar dat wil het bestuur niet langer. Nieuwe vooruitblikken, met oog op de nationale ambitie gericht op een circulaire economie, geven aan dat bedrijventerreinen juist in belang toenemen. De metropoolregio stevent nu zelfs af op een voorspeld gebrek eraan: ‘Richting 2040 zal het regionale tekort aan bedrijventerrein rond de 600 tot 1100 hectare bedragen.’

Haven-Stad

Het enige transformatiegebied waar Amsterdam zich nog wel op richt is de Haven-Stad, een industrieterrein aan het IJ dat een stedelijk centrum met 40.000 woningen kan worden. De gemeente is de afgelopen jaren steeds afhankelijker geworden van dit soort transformatieprojecten en de bovengenoemde plannen voor verdichting van bestaande bouw. Vrije ruimte heeft de stad nauwelijks. Het gevolg is, aldus de ontwikkelstrategie, dat de gemeente toenemend moet leunen op andere spelers: grondeigenaren, projectontwikkelaars en woningcorporaties.