20 verdachte zaken corporaties gemeld

In totaal kwamen bij het meldpunt 235 meldingen binnen, waarvan 80 over fraude en zelfverrijking. Volgens het ministerie gaat het bij de 20 echt verdachte zaken in de meeste gevallen om vastgoedtransacties, waarbij de beslissingsbevoegden in het geding zijn. Vijf van de 20 gevallen zijn doorgemeld aan de raad van commissarissen en/of het bestuur van de desbetreffende woningcorporatie met het verzoek nader onderzoek te doen.

‘Een van de redenen om zaken niet aan hen over te laten is als de positie van de Raad van Bestuur zelf in het geding is. Dan is het lastig zelf onderzoek te doen’, aldus een VROM- woordvoerder. ‘Een reden om het wel aan hen over te laten, is dat de onderzoekscapaciteit van de IOD dan niet wordt belast.’ Nader onderzoek betekent onder meer forensisch onderzoek. Zaken die bij de corporaties zelf zijn neergelegd voor nader onderzoek worden actief gevolgd door het interventieteam dat de meldingen behandelt. Als de aanpak onbevredigend is, kan alsnog worden ingegrepen. De woordvoerder wijst erop dat alsnog kan blijken dat een dergelijke zaak ‘niks is’, maar hij sluit ook niet uit dat een zaak toch aan de IOD wordt overgedragen. Deze moet de aanwijzingen hard maken in een strafrechtelijk onderzoek onder regie van het operationeel parket van het Openbaar Ministerie.

Rochdale

 Bij een integriteitsmelding gaat het om fraude en zelfverrijking door bestuurders, managers, medewerkers of organisaties die verbonden zijn aan corporaties. Wanneer misstanden binnen een woningcorporatie worden vastgesteld, kan de minister - los van strafrechtelijke vervolging - sancties opleggen, een aanwijzing geven of een toezichthouder aanstellen. ‘Bij een aantal recente zaken, zoals bij Rochdale en SGBB, heeft de minister zich er tegenaan bemoeid. Over die recente zaken zijn ook meldingen binnengekomen. We sluiten nadere maatregelen niet uit.’ Van de overige zestig meldingen heeft het interventieteam niet kunnen vaststellen dat er sprake is van fraude of zelfverrijking. Het gaat dan om lichtere overtredingen, zoals niet-gemelde verkopen van woningen of buitenlandse deelnemingen. ‘Deze gevallen worden in het reguliere toezicht meegenomen.’

Schoonmaken

Bij ongeveer tien gevallen is het onderzoek nog gaande. Volgens de governance-code woningcorporaties moet een woningcorporatie beschikken over een eigen ‘klokkenluidersregeling’, waar medewerkers zonder consequenties onregelmatigheden kunnen melden. Deze meldingen zijn niet meegeteld bij het aantal meldingen bij het meldpunt. ‘Deze zaken lossen corporaties zelf op, of ze schakelen de IOD in.’ De woordvoerder weet niet of dit is gebeurd. ‘Er zijn verschillende wegen die men kan bewandelen.’

Voormalig minister Van der Laan stelde het meldpunt een jaar geleden in, omdat hij na een aantal incidenten het toezicht op de woningcorporaties wilde versterken. Het ministerie wil nu geen politieke oordeel vellen over de meldingen omdat het kabinet demissionair is. ‘Minister Van der Laan vond elk integriteitsprobleem er een teveel. In die zin is het meldpunt geslaagd, want er zijn misstanden gemeld.’ Het meldpunt wordt binnenkort geevalueerd.

PvdA-Kamerlid Staf Depla vindt 20 mogelijke fraudegevallen heel veel. ‘Het geeft aan dat er iets aan de hand is. Het is goed dat misstanden boven tafel komen en dat we de boel schoonmaken.’ Opheffen van het meldpunt vindt Depla onverstandig. ‘Als je niet kijkt, zie je niets. Als zaken dan uit de hand lopen, ben je nog verder van huis. Het meldpunt is een onmisbaar onderdeel van de aanpak.’