Rotterdam zet uitkering slachtoffer poging doodslag stop

Rotterdam heeft de uitkering van een jong slachtoffer van een poging tot doodslag stilgezet omdat hij daarvoor een flink bedrag aan smartengeld kreeg. De gemeente eiste zelfs zijn gehele bijstandsuitkering van de afgelopen twee jaar terug. De bewindsvoerder van het slachtoffer, Stichting Veritas Vertegenwoordiging, diende echter succesvol bezwaar in.

Smartengeld

Het slachtoffer stond via Veritas onder bewind, toen zijn casemanager een beschikking van de gemeente binnenkreeg. ‘Onze cliënt had een bedrag ontvangen als smartengeld voor het misdrijf dat hem twee jaar eerder is aangedaan’, vertelt juridisch adviseur Rick Blokhuis. Hij diende namens de cliënt het bezwaar in. ‘De gemeente wilde weten waar het geld vandaan kwam, en besloot vervolgens uitkering stop te zetten en deze met terugwerkende kracht vanaf de datum van het misdrijf terug te vorderen. Volgens de gemeente zou cliënt dus vanaf de datum van het misdrijf met de smartengeld regeling in zijn levensonderhoud moeten voorzien.’

Centrale Raad van Beroep

Volgens Blokhuis is het een standaard praktijk van Rotterdam. ‘Ze stellen dat slechts een derde van het smartengeld is vrijgesteld, en dat twee derde valt onder het eigen vermogen. Dat is vreemd, want de Centrale Raad van Beroep (CRvB) heeft eerder gezegd dat gemeenten in het geval van smartengeld heel goed moeten onderbouwen waarom zij een deel als vermogen zien. Dan is een standaard verdeling natuurlijk veel te kort door de bocht. Daarom dienden we ook bezwaar in.’ Gemeenten mogen smartengeld korten op de bijstand, maar enkel wanneer het ontvangen bedrag zo hoog is dat het niet meer verantwoord is met het oog op de uitgangspunten van de participatiewet.

Verantwoord bedrag

De CRvB bepaalde namelijk dat smartengeld, omdat het een vergoeding is voor de rest van het leven, het best kan worden beoordeeld in het licht van de levensverwachting van de ontvanger. Een fictief voorbeeld: Als iemand nog gemiddeld vijftig jaar te leven heeft, en het smartengeld bedraagt € 50.000,-, dan gaat het om een maandelijks bedrag van € 83,33. In een recente uitspraak vond de CRvB een bedrag van omgerekend € 125,- per maand nog dusdanig laag dat het niet onverantwoord is in het kader van bijstandsverlening. Dat betekent ook dat jonge mensen, zoals het Rotterdamse slachtoffer van de poging tot doodslag, niet zo snel kunnen worden gekort op de bijstand na de ontvangst van smartengeld.

Bezwaar gegrond

Om welk bedrag het in dit geval gaat kan Blokhuis niet zeggen. Uiteindelijk schikte de gemeente in, nadat Veritas namens de cliënt bezwaar aantekende. ‘Het bezwaar is gegrond verklaard en de volledige som van het smartengeld is buiten het vermogen gelaten. Ook zei de gemeente dat ze het beleid zouden aanpassen.’ Dat maakt wel dat de jonge Rotterdammer, hoewel hij natuurlijk slachtoffer is, nu met een flink eigen vermogen op de bank toch maandelijks een uitkering krijgt.

Dubbel

‘Er zijn eigenlijk twee standpunten mogelijk’, zegt Blokhuis. ‘Enerzijds kun je zeggen dat je geen bijstandsuitkering meer nodig hebt wanneer je zelf over vermogen beschikt. Ik ben zelf echter van mening dat het smartengeld, dat bedoeld is als schadevergoeding, ook beschikbaar moet blijven om iets van die schade te compenseren. En wellicht om de ruimte te geven om weer je leven op de rails te krijgen. Het gaat hier wel om iemand die slachtoffer is geworden van een van de zwaarste misdrijven, en die ook blijvend letsel heeft opgelopen op zo’n jonge leeftijd.’

Beleid aangepast

De gemeente Rotterdam wil niet ingaan op dit specifieke voorval. Wel zegt een woordvoerder dat het beleid recent inderdaad is aangepast na de uitspraak van de CRvB. Vanaf heden is het zo dat wanneer de hoogte van het smartengeld, omgerekend per maand, minder dan twintig procent van de bijstandsnorm is, het door de gemeente niet zal worden aangewezen als vermogen.