(On)geluksgetal

Hoeveel fouten kun je maken in één zin? Het gaat om de zin die de ministers De Jonge en Ollongren vorige week schreven: “Richtlijn van het rijk: de provincies weegt bij hun toezicht op de gemeentefinanciën mee dat er onderzoek loopt om een nieuw kabinet te laten besluiten over een passend budget voor de jeugdzorg vanaf 2022.” Telt u even mee? Als eerste valt natuurlijk de taalfout op. Maar dat is de minst erge fout. 

Twee: niemand heeft enig idee wat deze zin betekent. Is dit een generaal pardon voor álle tekorten in de jeugdzorg vanaf 2022? Ongeacht hoe hoog ze zijn?

Drie is een staatsrechtelijke fout. Niet het rijk en niet de provincies maar de gemeenten zelf moeten zorgen dat ze een sluitende begroting hebben. Daaraan verandert een richtlijn van het rijk aan de provincies helemaal niets. Dit zijn de ministers blijkbaar vergeten.

Vier is ook een staatsrechtelijke fout. Het staat gewoon in de wet dat de begrotingen van de gemeenten sluitend moeten zijn. De ministers doen met deze richtlijn alsof ze boven de wet staan.

En ook vijf is een staatsrechtelijke fout. De taak om toezicht te houden op de financiën van de gemeenten ligt niet bij het rijk maar bij de provincies. De provincies mogen daarbij de criteria aanhouden die ze willen, zo lang die criteria maar binnen de wet vallen. De ministers mogen hierover helemaal geen richtlijn aan de provincies geven. En de twaalf provincies mogen zo’n richtlijn niet accepteren. Dat is dus dertien keer fout gegaan.

Zes, over de provincies gesproken: daar zijn net verkiezingen geweest. In alle twaalf de provincies was de gedeputeerde die deze richtlijn gedwee accepteerde, demissionair.

Het is politiek hartstikke fout om als demissionaire gedeputeerde zo’n richtlijn te accepteren en je opvolger hiermee op te zadelen. De demissionaire gedeputeerden hadden dit aan hun opvolgers moeten overlaten.

Zeven: de wet schrijft ook voor dat de gemeenten voldoende geld moeten krijgen voor bijvoorbeeld de bijstand. Het is politiek erg fout om ervan uit te gaan dat deze richtlijn beperkt kan blijven tot de jeugdzorg. Al bevat hij zeven fouten, de richtlijn schept wel een precedent.

Zeven fouten, in één zin, over het budget voor de jeugdzorg. Beter kon de deplorabele toestand daarvan niet beschreven worden.