Inefficiëntie kost woningcorporaties miljard

Woningcorporaties kunnen per jaar minimaal 1 miljard euro besparen door doelmatiger te werken. De prikkel dat te doen, ontbreekt echter.

Dat blijkt uit onderzoek van het Coelo, het Centrum voor onderzoek van de economie van de lagere overheden in Groningen. Volgens de onderzoekers kennen de woningcorporaties de tucht van de markt niet en worden niet door de overheid aangestuurd. ‘Daardoor ontbreekt het aan een prikkel tot efficiënt werken’, stelt Coelo-onderzoeker Jacob Veenstra ze in een vandaag in het economenttijdschrift ESB gepubliceerd verhaal.

Grote verschillen in doelmatigheid

Uit het onderzoek blijkt dat tussen corporaties grote verschillen in doelmatigheid bestaan. Besparingen van 1 miljard euro of meer zijn mogelijk, zonder de productie te verminderen. De onderzoekers Veenstra, hoogleraar Maarten Allers en Rik Koolma baseren hun conclusies op gegevens van vrijwel alle corporaties over de periode 2001-2010 en op gegevens van woningprijzen.

Bedrijfslasten

De potentiële jaarlijkse besparingen in bedrijfslasten liggen op ongeveerd 1 miljard euro, of zelfs iets daarboven. Als ook de kapitaallasten van de corporaties worden meegenomen, liggen de potentiële besparingen nog hoger.

Productiviteit stijgt niet

Het onderzoek maakt ook duidelijk dat er geen opwaartse trend waarneembaar is wat betreft de gemiddelde productiviteit in de sector. Deze blijft over de jaren waarover is gemeten nagenoeg gelijk.

De hoofdconclusie na vergelijking van alle gegevens is dat corporaties lang niet allemaal even doelmatig werken. Wanneer alle corporaties net zo doelmatig zouden functioneren als de meest efficiënte corporaties, is jaarlijks ongeveer een miljard euro te besparen.

Aanjagen met gericht overheidsbeleid

De conclusies van het onderzoek kunnen volgens Veenstra op twee manieren worden gebruikt om de doelmatigheid in de sector te verbeteren. ‘In de eerste plaats blijkt uit het onderzoek welke corporaties hun efficiëntie het meest kunnen verbeteren door hun doelmatigheid meer in de buurt te brengen van die andere corporaties’, stelt hij. ‘Deze corporaties zouden door deze kennis kunnen worden aangespoord om hun prestaties te verbeteren.’ Gericht overheidsbeleid zou de verbetering van de prestaties in de sector volgens hem ook kunnen aanjagen.