Wegstemmen bestuursakkoord loont

De gemeenten verwachten een tekort van 700 miljoen euro. Vervolgens komt er een bestuursakkoord waarin staat dat de gemeenten 400 miljoen euro krijgen, plus een commissie die over 2 jaar bekijkt of dat genoeg is. Is het glas halfvol of halfleeg?

VNG-voorzitter Jorritsma zegt terecht: ‘Laten we kijken wat de gemeenten wél krijgen’. Dat is geen 400 miljoen euro. Ten eerste stelt het Rijk aan die bijdrage strenge eisen. Zo mag het niet gebruikt worden voor tekorten op de sociale werkvoorziening. Een onmogelijke voorwaarde, want de bijdrage is juist bedoeld voor tekorten. Ook stelt de staatssecretaris dat een deel van de gemeenten waarschijnlijk helemaal geen rijksbijdrage nodig heeft. Ik verwacht niet dat de andere gemeenten dan meer geld krijgen. Een flink deel van de 400 miljoen euro zal het Rijk in de knip houden. Grof geschat: een kwart. De gemeenten krijgen dan dus slechts 300 miljoen extra voor de sociale werkvoorziening.

Ten tweede vervalt voor 5 jaar de bonus van 18 miljoen euro die de gemeenten krijgen als ze veel mensen van de sociale werkvoorziening begeleid laten werken bij een gewone werkgever. Dit om de 400 miljoen te dekken. De gemeenten betalen daarvan dus 90 miljoen euro zelf. Maar daar blijft het niet bij. Want ten derde bezuinigt het Rijk in 2012 100 miljoen euro méér op re-integratie dan in het regeerakkoord staat. Voor driekwart van dat verschil draaien de gemeenten op, de rest betaalt het UWV. Dat kost de gemeenten dus 75 miljoen euro. Van de 300 miljoen euro die de gemeenten werkelijk zullen krijgen, moeten ze 165 miljoen euro zelf betalen. Per saldo ontvangen de gemeenten dus slechts 135 miljoen euro - minder dan 20 procent van de verwachte kosten. En die commissie? De staatssecretaris noemde die niet eens in zijn hoofdlijnennotitie over de geplande bezuinigingen.

Gelukkig voor de gemeenten is er een plan B, een plan voor als het bestuursakkoord niet doorgaat. Dan moet het Rijk terugvallen op de wettelijke bepalingen. Welnu, we hebben in dit land een Gemeentewet. Artikel 108, lid 3, daarvan luidt: ‘De kosten, verbonden aan de uitvoering van medebewindstaken, worden door het Rijk aan de gemeenten vergoed.’ Dit betekent, voor alle duidelijkheid: volledig vergoed. Instemmen met het bestuursakkoord levert dus 135 miljoen euro op voor de sociale werkvoorziening, wegstemmen van dat akkoord levert 700 miljoen euro op als de gemeenten via de rechter naleving van de Gemeentewet afdwingen.