VNG positief over EU-subsidiemogelijkheden na 2020

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is blij dat ook na 2020 alle regio’s in aanmerking komen voor de Europese structuurfondsen. De nadruk op innovatie, klimaat en de integratie van migranten sluit aan bij de inzet van de Nederlandse gemeenten.

Dat zegt Bas van den Barg, senior beleidsmedewerker EU-zaken van de VNG in reactie op de voorstellen voor een EU-cohesiebeleid-nieuwe-stijl. ‘Ook zijn we positief over de aandacht voor de stedelijke ontwikkeling en de relatie stad-platteland in de voorstellen. De vereenvoudiging die de Commissie voor het beheer van de fondsen voorstelt, is een positieve ontwikkeling, die wel hoognodig is.’

Meer bureaucratie
Overigens wordt in de deze week door de Europese Commissie gelanceerde voorstellen het ESF uit de regionale fondsen gehaald en in een sociale pijler geplaatst. Dat levert, zo vreest de VNG, juist meer onduidelijkheid en bureaucratie op. ‘Dat gaat bij de programmering en uitvoering leiden tot minder afstemming tussen de fondsen en programma’s onderling, want verschillende directoraten-generaal in Brussel, verschillende fondsenverordeningen met eigen prioriteiten, verschillende ministeries in Den Haag betrokken, etc. Dus op dit vlak is er eerder minder dan meer integratie van de fondsen’, aldus Van den Barg.

Budget ongewis
Wat het betreft de hoogte van het budget vindt de VNG het nog te vroeg om daar iets over te zeggen. ‘Voor het eerst zijn de criteria voor de verdeling van de fondsen over de lidstaten uit het meerjarig financieel kader-voorstel gehaald en in de voorstellen voor het cohesiebeleid gevoegd. Over het meerjarig financieel kader wordt in de Europese Raad (bestaande uit de lidstaten) met unanimiteit een besluit genomen, over het cohesiebeleid met gewone meerderheid. Wat dat voor dimensie in de onderhandelingen over de budgetten geeft is nog ongewis. Derhalve rekenen wij ons nog niet rijk, ook al lijkt het dat Nederland er in budget niet veel op achteruit gaat wat betreft cohesiebeleid.’

Hoge kosten
Het kabinet vindt Nederland te veel moet gaan afdragen in de cohesiebeleidsvoorstellen van de Commissie. Met de voorstellen gaan het ESF en de EFRO op de schop en de kosten zijn te hoog. Dat is onacceptabel voor Nederland. Over de voorstellen wordt de komende maanden en misschien jaren, nog flink onderhandeld.

In dat spel speelt bovendien de vraag een rol wie opdraait voor het wegvallen van de Brexit, waardoor de EU circa 12 miljard per jaar aan inkomsten mist. Nederland zet daarom in op sterkere bezuiniging en hervorming van de EU-begroting. Een belangrijk deel van die bezuiniging en hervorming moet gezocht worden binnen het cohesiebeleid en de bijbehorende structuurfondsen, vindt het kabinet. ‘De zeer ruime omvang van dit budget past niet in een moderne begroting en hier kan dus ook substantieel op bezuinigd worden. Het voorstel van de Commissie gaat in dit opzicht niet ver genoeg en zou sterker moeten worden geconcentreerd op minst ontwikkelde lidstaten.’

Duurzaamheid
Nederland vindt dat in de voorstellen zoals die door de Commissie zijn gepubliceerd, een aantal elementen zit die in lijn zijn met de Nederlandse positie. Een grotere focus op innovatie en duurzaamheid, een aantal maatregelen om het beleid eenvoudiger te maken en meer mogelijkheden voor regionale clusters om over grenzen samen te werken. Daarnaast doet de Commissie voorstellen om de koppeling met economische hervormingen sterker te maken, is er meer nadruk op migratie en heeft de Commissie aandacht voor rechtsstatelijkheid.

Maar we zijn er nog niet vindt Nederland. De focus op innovatie kan en moet bijvoorbeeld sterker en Nederland ziet nog meer mogelijkheden om het beleid te vereenvoudigen. Ook moet er goed gekeken worden of de voorstellen voor de Commissie voor koppeling van structuurfondsen aan economische hervormingen, migratie en respect voor de rechtsstaat (met name in lidstaten als Hongarije en Polen ligt die onder vuur) stevig genoeg zijn en goed uitvoerbaar zijn.

Waarschuwing vertraging
De Europese Commissie maant wel tot spoed. ‘Als er vergelijkbare vertragingen zouden zijn als die aan het begin van de huidige begrotingsperiode 2014-2020, zou dat betekenen dat 100 000 door de EU gefinancierde projecten niet op tijd van start zouden kunnen gaan; in tal van scholen zouden renovatiewerkzaamheden moeten wachten; medische apparatuur zou met vertraging worden geleverd aan ziekenhuizen en kleine ondernemingen zouden geen zekerheid hebben om investeringen te plannen. Als nog in 2019 overeenstemming wordt bereikt over de volgende langetermijnbegroting, is het mogelijk deze naadloos te laten aansluiten op de huidige langetermijnbegroting (2014-2020). Dat draagt bij aan de voorspelbaarheid en continuïteit van de financiering, en daar is iedereen bij gebaat.’