Vermogen gemeenten neemt met 4,4 miljard toe

Gemeenten zagen in 2020 het vermogen toenemen. Met name dankzij de verkoop van Eneco, ter waarde van 4,1 miljard euro, steeg het totale vermogen van gemeenten van 29,5 miljard euro naar 34 miljard euro. Dat blijkt uit een analyse van de jaarcijfers door adviesbureau BMC.

Bijzondere meevaller

De verkoop van energiebedrijf Eneco aan een consortium van Mitsubishi en Chubu betekende ‘een wel heel bijzondere meevaller’ voor 44 gemeenten. De meerderheid daarvan bevindt zich in Zuid-Holland. Rotterdam verdiende er bijna 1,3 miljard euro aan (vanwege het belang van 31,7 procent) en Den Haag ongeveer 675 miljoen euro.

Daling zette niet door

Ook zonder de incidentele meevaller was er een vermogenstoename van zo’n 300 miljoen euro. ‘De daling van het eigen vermogen, waar de afgelopen twee jaar sprake van was, heeft zich in 2020 dan ook niet doorgezet.’

Bron: BMC

Structureel tekort

Het is opvallend dat juist in het coronajaar de daling van het eigen vermogen niet doorzet, maar daar zijn verklaringen voor. De grondexploitaties leken niet te lijden onder de crisis. De hogere uitgaven vanwege de crisis werden door het rijk gecompenseerd. En veel activiteiten konden niet doorgaan vanwege de maatregelen, wat dus een kostenbesparing betekende. Het ‘vertekenende beeld’ van de jaarrekeningen werd eind juli al opgemerkt door gemeenten. Daarbij: ‘Een positief saldo kan nooit een dekking zijn voor een structureel tekort.’

Sociaal domein

‘Het ogenschijnlijk gunstige resultaat kan niet verbloemen dat veel gemeenten kampen met krappe budgetten’, voegt BMC voor de duidelijkheid toe. ‘Ook deze jaarrekening geeft aan dat de kosten voor de jeugdzorg en de Wmo nog steeds stijgen ten opzichte van het jaar ervoor.’ Gemeenten hebben voor 2021 en 2022 extra rijksmiddelen toegezegd gekregen, en gemeenten mogen voor latere jaren vooruitlopen op extra middelen, maar hier zijn nog geen toezeggingen over gedaan. ‘Het is aan een volgend kabinet om te besluiten over een meer solide financiële basis voor de gemeenten.’