Advertentie
financiën / Nieuws

Tjeenk Willink kritiseert marktdenken overheid

Marktdenken en privatiseringen hebben er de afgelopen jaren toe geleid dat de overheid de burger in de rol van klant heeft gedwongen. En een burger die klant is, denkt moeilijker aan het algemeen belang van de samenleving.

08 april 2009

Falen
Dat betoogde vicepresident Herman Tjeenk Willink van de Raad van State woensdag in een toelichting op het jaarverslag van de Raad. Belangrijkste conclusie daarin is dat de politiek de belangen van de burger uit het oog heeft verloren bij alle plannen voor markwerking en verzelfstandigingen in bijvoorbeeld de zorg en het notariaat. ‘Het falen van de markt was ook gedeeltelijk het falen van de Staat', aldus Tjeenk Willink.

 

Failliete visie
De Staat ging zich volgens hem steeds meer als een bedrijf gedragen en dus werd de burger een consument. 'Die visie is failliet', aldus Tjeenk Willink, mede omdat het consumentengedrag van de burger moeilijk samenging met het algemeen belang.

 

Debat
SP-leider Agnes Kant wil naar aanleiding van de conclusies van Tjeenk Willink een debat met premier Jan Peter Balkenende over de gevolgen van het marktdenken in Nederland. Kant is het ‘hartgrondig eens' met de kritische woorden van de vicepresident van de Raad van State.

 

Publieke dingen
In een reactie op het jaarverslag van de Raad van State en de toelichting van Tjeenk Willink zei Kant: ‘De vermarkting van de publieke sector ondermijnt de publieke belangen. Dat zie je overal. Je ziet het in de zorg, in het streekvervoer en vul het zelf verder maar in. De belangrijkste constatering is dat het niet gaat om het falen van de markt, maar om het falen van de overheid. Publieke dingen moet je niet uit handen geven'.

 

Nuts
De SP pleitte eerder al voor een parlementair onderzoek naar marktwerking. Tegen de verkoop van energiebedrijven als NUON en Essent voeren de socialisten actie onder de slogan 'Ze zijn nuts'.

 

Reacties: 16

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Vincent M.P. van Vliet / onderzoeker
Marktwerking in de veiligheid is ook niet zonder risico's. Voorbeeld 1: Privatisering van de hulpverlening heeft het voordeel van innovatie en efficiency winst door de combinatie van dienstverlening met hulpverlening, denk aan het bestrijden van incidenten met gevaarlijke stoffen. Het nadeel is dat de overheid vervolgens de prijs van het contract laat bepalen wie de dienst en dus ook de hulpverlening aanbied in plaats van (primair) de kwaliteit.
Voorbeeld 2: Bouwers (projectontwikkelaars) mogen afwijkend van de bouwregelgeving bouwen, mits gelijkwaardige veiligheid wordt aangetoond. Dit wordt met computersimulaties gedaan (met kan immers niet het ontwerp aan een brand blootstellen). De (meeste) ambtenaren van Bouw en Woningtoezicht en brandweer zijn echter niet in staat om de computersimulaties voldoende op hun waarde te beoordelen.
H. Onderdijk / FPU rijksambtenaar
Hulde aan Tjeenk Willink!
Nu hierop inhaken en doorgaan met zijn visie. Laten we het lef hebben om de weg terug te gaan, dit is al eerder door de heer Willink aangegeven. De rijksoverheid als opdrachtgever en de aannemer/bedrijfsleven als opdrachtnemer: twee oude culturen waarvan de laatste een commercieel belang heeft om te overleven. Mijn mening is steeds geweest dat beiden naast elkaar moeten werken en de overheid zijn verantwoordelijkheid nooit uit handen kan en mag geven.
M. Dijkman
Overigens is het niet de persoon Willink die kritiek uit. Het is een advies van de Raad van State.
Dus geen mening van een éénling.
Al is de kop wat suggestief.
A. Boele
Zeer mee eens. Typerend is ook hier weer, dat "betrokken burgers" het eerder (in)zien dan de overheid zelf.
H. Hanegraaf / Financieel gemeenteambtenaar
De mening van Tjeenk Willink is me uit 't hart gegrepen. Al jaren discussieer ik vanuit zijn visie en al jaren is de (landelijke) overheid daar doof voor.
Er is in dit land bestuurlijk behoorlijk wat mis!
Hans casteleijn / als lezer
Deze nestor van de Nederlandse overheidssector slaat natuurlijk de spijker op zijn kop. Het hele idee van de burger als klant is van meet af aan een waanidee geweest.

Een sterke overheid die vertrouwen in zich zelf heeft, betrekt via klankbordgroepen en andere vormen van actieve burgerparticipatie zijn burgers bij de beleidsvorming.

Ik wil niet pessimistisch klinken, maar ik denk dat we na de kredietcrisis ook nog wel met een bestuurscrisis te maken zullen krijgen. En in dat proces speelt Geert Wilders slechts een luidruchtige bijrol, hoe graag hij ook in de schijnwerpers staat.


Jos Praat / beleidsadviseur
Tjeenk Willink: eindelijk eens iemand van niveau die uitlegt hoe het zit. Chapeau!
D. Coumou / juridisch beleidsadviseur
Tjeenk Willink heeft volledig gelijk als hij stelt dat de mislukte privatiseringen meer zegt over de staat zelf. En dat de fout hem er in zit dat de overheid zich als een bedrijf is gaan gedragen met de burger als consument. Die visie is inderdaad failliet, want de burger is meer dan een consument. Met dat denken van de overheid als bedrijf is ook een managementcultuur de overheid binnengedrongen met een inflatie aan managementfuncties, waaraan helemaal geen behoefte is. Het wordt tijd dat de overheid net als de banken weer terug gaat naar zijn roots en eens goed naar zich zelf kijkt.
Mattieu / senior adviseur
Marktwerking werkt alleen onder een goede marktmeester. Een overheid kan het maken van zaken of het bieden van diensten vermarkten, ja. Maar het is diezelfde overheid die daarbij wel de marktregels scherp moet stellen. Een overheid die alleen inkoopt op laagste prijs verliest zelf alle belang uit het oog: innovatie, groen, kwaliteit......
Marktwerking kan wel, maar niet op de automaat van laagste prijs.
H.Hoftijzer
Heel goed dat iemand in zijn positie dit aan de orde stelt. De overheid is geen bedrijf. De overheid is er voor de burgers, dat vergeet men maar al te vaak.
Leo / juridisch beleidsmedewerker
Bloemen voor die man!!!!
W. Sanner
Dank aan dhr Tjeenk Willink onderhavig onderwerp aan de orde te stellen. In in de maak zijnde wetgeving inzake ruimtelijke ordening en welstand (algemeen belang, onomkeerbare gevolgen openbare buitenruimte) moet de overheid het roer dan ook stevig in handen houden.
Daniel Hake / Adviseur milieukwaliteit
Doel van de hele marktwerkingsoperatie was 1) zelf minder uitgeven, zodat de belasting omlaag kon (met name voor bedrijven en welgestelden) en 2) het bedrijfsleven toegang geven tot sectoren van de economie die voorheen non-profit waren, zodat zij nieuwe manieren hadden om winst te maken.
Minder overheidsuitgaven, en afromen van het restant door de nieuwe eigenaren, heeft ertoe geleid dat er erg weinig overbleef voor de uiteindelijke dienstverlening, die dan ook enorm verslechterd is. Kijk maar naar de nutsbedrijven en de zorg: je betaalt meer, maar je krijgt minder.
Destijds werd vooral het argument van grotere efficiente van 'de markt' gebruikt, maar efficientie kan de overheid ook zelf doorvoeren, als de politieke wil er maar is.
Arnold Boender / coach
Prettig om iemand van dit kaliber zijn visie te horen geven over een van de grootste blunders uit onze politieke geschiedenis. Het gekke is dat de tegenbeweging tot nog toe nooit sterk genoeg is geweest om deze trend terug te draaien. Het is echter nooit te laat!
Desiderius
Zorgwekkend dat iemand op het niveau van Tjeenk Willink dit soort onzin uitkraamt in naam van het "algemeen belang". Dit is immers niet objectief vast te stellen, waardoor burgers bij zijn redenatie zijn overgeleverd aan de grillen van types als Tjeenk Willink. Ik kan dan ook niet anders vaststellen dan dat hij bang is om zijn macht en status te verliezen aan burgers die langzamerhand zelf beginnen te ontdekken dat ze het allemaal beter en goedkoper zelf kunnen regelen of inkopen en dus helemaal geen overheid nodig hebben. Wat mij betreft faalt de overheid hier totaal, lang leve de markt!
Bart Verplak / juridisch medewerker
De heer Tjeenk Willink is een roepende in een woestijn van papieren vliegtuigjes gooiende managers.
(kost maar € 800.000,- per dag)
Advertentie