Toeslag

10 procent van de 400 duizend gezinnen die de afgelopen jaren huurtoeslag, huursubsidie, ontving, blijkt achteraf een te hoog inkomen te hebben. Deze 40 duizend gezinnen, allemaal met een laag inkomen, hebben daardoor een groot financieel probleem. Ze moeten 1.500 euro terugbetalen aan de belastingdienst.

Maar dat geld hebben ze al lang uitgegeven, dat hebben ze niet meer. En dat is erg voor die gezinnen. Maar het kan nog erger. 30 procent van de 200 duizend gezinnen die de afgelopen jaren kinderopvangtoeslag ontving, moet dat geld deels terugbetalen aan de belastingdienst. Deze 60 duizend gezinnen hebben nu een groot financieel probleem omdat ze gemiddeld 2.500 euro moeten terugbetalen.

En zelfs nog een graadje erger: per jaar vragen ruim 5 miljoen gezinnen de zorgtoeslag aan. Hoeveel daarvan die toeslag moeten terugbetalen, is nog niet bekend – het zijn er gauw 200 duizend. Ongetwijfeld zijn er gezinnen die meerdere toeslagen moeten terugbetalen omdat ze iets meer verdienden dan gedacht, en opeens een financieel probleem hebben van vele duizenden euro’s. Al met al hebben ongeveer 300 duizend gezinnen nu grote spijt dat ze zich hebben laten verleiden door de gladde reclamepraatjes van de rijksbelastingdienst op tv en door ‘mijn toeslagen’ op www.toeslagen.nl. Spijt als haren op hun hoofd dat ze vertrouwden op ‘leuker kunnen we het niet maken, gemakkelijker wel’.

300 duizend keer spijt, en financiële paniek, omdat ze de toeslagen hebben uitgegeven, en niet op een spaarrekening hebben gezet. Maar is dat hun te verwijten, als de belastingdienst er soms vijf jaar over doet om na te rekenen hoeveel toeslag iedereen moet terugbetalen? Die toeslagen waren toch bedoeld om uit te geven? Tegelijkertijd kloppen ook ongeveer 300 duizend gezinnen per jaar aan bij hun gemeente voor financiële steun. Allemaal met een laag inkomen, veel ook met kinderen.

Maar de verschillen zijn enorm. De gemeente maakt geen hippe reclames op de tv, en geen gelikte websites. Bij de belastingdienst is er het gemak en de privacy van digitaal aanvragen vanaf de keukentafel, maar bij de gemeente de psychologische drempel om bij een loket geld te moeten vragen. In je eigen woonplaats nog wel, waar je misschien bekenden tegenkomt. Daar staat wel iets tegenover.

Bij de gemeenten krijg je maatwerk, maar bij de belastingdienst krijg je de wirwar van de awir, dat is de algemene wet inkomensafhankelijke regelingen. Bij de gemeente krijg je vooraf te horen waar je recht op hebt, terwijl je bij het rijk het risico loopt dat je vijf jaar later duizenden euro’s moet terugbetalen. Het belangrijkste verschil is, in één zin, dat de steun van de gemeenten 300 duizend gezinnen heeft geholpen, en dat de toeslagen van de rijks-belastingdienst 300 duizend gezinnen in de problemen hebben gebracht.