Rekenfout kost gemeenten half miljard

Misrekening
Binnenlands Bestuur-columnist Jan Verhagen leidt dat af uit de toelichting van de VNG op dat akkoord. De VNG erkent de misrekening in de eigen toelichting, maar schat het structurele nadeel bij nader inzien in op zo’n 370 miljoen euro. Bij de gemeentelijke koepelorganisatie broeden ze nog op de mogelijkheid van een aanpassing van de toelichting.

Extra reactietijd
Gemeenten kunnen tot en met vrijdag 29 mei stemmen over het onderhandelingsakkoord (‘nu niets extra’s, straks niet bezuinigen’). Omdat zij hun oordeel moesten baseren op een berekening die pas enkele dagen beschikbaar is en bovendien een grote rekenfout bevat, klinkt inmiddels de roep om enkele weken extra reactietijd.

Niet profiteren
Het rijk drong aan op een bestuursakkoord, omdat het niet wilde dat de gemeenten zouden profiteren van de extra kabinetsmaatregelen in 2009 en 2010 van zes miljard euro. Volgens de normale ‘samen de trap op en af’-systematiek is het immers zo dat gemeenten meer geld krijgen als het rijk meer uitgeeft. De gemeentefondsuitkering zou dan dit jaar 200 miljoen euro hoger zijn en volgend jaar 275 miljoen euro.

Deal
In het akkoord, dat de onderhandelaars van het kabinet en de VNG in april sloten, ziet de VNG af van die groei. In ruil voor die 475 miljoen euro zouden gemeenten niet worden getroffen door rijksbezuinigingen vanaf 2011. Die deal, zo heeft de VNG haar 441 leden voorgehouden, zou de gemeenten structureel twintig miljoen euro per jaar kosten.

Nadeel groter
Het nadeel, zo becijferde Jan Verhagen, blijkt echter vele malen groter. Uit de pas vorige week openbaar gemaakte toelichting op het bestuursakkoord leidt hij onder andere af, dat er in 2010 structureel tweehonderd miljoen euro teveel wordt ingehouden op de algemene uitkering. Verder ontdekte hij dat gemeenten ook in 2011 en de jaren daarna de eerder genoemde 475 miljoen euro kwijt zijn. Zodoende lopen de gemeenten al bij al geen twintig miljoen euro per jaar mis, maar in totaal 495 miljoen euro.

VNG erkent fout
De VNG erkent een misrekening te hebben gemaakt: het accres voor 2010 moet tweehonderd miljoen euro gunstiger zijn. Dat het gemeentefonds in 2011 eigenlijk 475 miljoen euro hoger zou moeten zijn, klopt volgens de VNG eveneens. Wel plaatst Ton Jacobs namens de koepelorganisatie de kant-tekening dat het effect van de voor 2011 voorziene rijks-bezuinigingen op het Gemeentefonds een nadeel van grofweg honderd miljoen euro zou opleveren. Het totale nadeel zou daarom ongeveer 370 miljoen euro per jaar zijn.

Lees hier de verklaring van Jan Verhagen
Lees hier de toelichting van de VNG

Update: Bericht VNG: Rekenfout in notitie over gemeentefondsaccressen hersteld