Poll: grote meerderheid wil langer uitstel Omgevingswet

Wat moet de invoeringsdatum worden van de Omgevingswet? In een korte serie artikelen belicht Binnenlands Bestuur de voor- en nadelen van geen uitstel, kort uitstel of langer uitstel. In deel één: het sentiment in de gemeentehuizen.

Meer uitstel

Vooropgesteld: het is géén volgens strenge statistiekwetten uitgevoerde enquête. Het is een vorige week op Linked-In uitgevoerde poll, meer niet. Toch wijst de uitslag opvallend in één richting: van de 375 reageerders, veelal werkzaam in het ruimtelijk domein, wil 65 procent dat de invoering van de Omgevingswet met ‘één jaar (of nog langer)’ wordt uitgesteld. Slechts 18 procent - minder dan een vijfde – zou het liefst de geplande datum van 1 januari 2022 handhaven. 

Weinig waardering
Voor de twee door minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) in haar Kamerbrief aangevoerde alternatieve data bestaat onder de reageerders weinig waardering. 15 procent van de stemmers verkiest een half jaar uitstel tot 1 juli 2022. Een zeer bescheiden 2 procent gelooft dat drie maanden uitstel wel volstaat.

Duidelijke cijfers
‘Dat zijn dus eigenlijk hele duidelijke cijfers’, schrijft de bedenker van de poll, Martin van Bers, in zijn blog. Hij is programmamanager Omgevingswet van de gemeente Tilburg en volgt en schrijft al langer op LinkedIn over de Omgevingswet. Onder de voorstanders van een jaar uitstel ziet Van Bers ambtenaren van een grote variëteit aan gemeenten: groot, klein en middelgroot. Het is dus niet zo dat vooral ambtenaren van kleine gemeenten voor langer uitstel zijn. Ook onder mensen die werken bij omgevingsdiensten, provincies, adviesbureaus en RUD’s ziet Van Bers een voorkeur voor langer uitstel, ‘zowel vanuit vergunningverlening, vanuit juridisch perspectief en vanuit technisch perspectief.’

Veilige keuze
Wat zegt die uitslag van de poll? Van Bers twijfelt. Misschien is het immers wel heel menselijk om voor extra uitstel te stemmen. ‘Je ziet als ambtenaar alle uitdagingen rond de Omgevingswet op je afkomen: het DSO dat nog niet compleet is, de tijdelijke maatregelen die daarom moeten worden doorgevoerd. De juridische kant die nog niet helemaal op orde is. Dan is langer uitstel een snel gemaakte, veilige keuze.’

Gevaar
Tegelijk ziet Van Bers het gevaar van die keuze: de energie en draagvlak voor de wet binnen het gemeentehuis (‘en met ketenpartners en in de regio’) die met het extra uitstel zou kunnen verdampen. ‘Dat alle ontwikkelingen die nu zowel intern als binnen de regio spelen aan snelheid verliezen omdat de focus gaat naar de enorme hoeveelheden andere werkzaamheden die op de verschillende bureaus liggen.’

Extra kosten
Een ander groot nadeel van nieuw uitstel: de extra implementatiekosten waar gemeenten mee worden opgezadeld. Dat terwijl deze kosten al zo hoog zijn en veel gemeenten te maken hebben met bezuinigingen in deze periode. Dit zou pleiten voor een uitstel dat zo kort als nodig is maar lang genoeg om een goed werkend systeem op te leveren. Of en hoeveel uitstel er nodig is, dat is de grote vraag voor de komende periode.

Halfvol of halfleeg
Is het glas bij de Omgevingswet inmiddels halfvol of nog vooral halfleeg, dat is de vraag waar gemeenten voor staan. En hoeveel tijd kost het nog om dat glas wél afdoende gevuld te krijgen? In de komende dagen zullen adviseur gebiedsontwikkeling Friso de Zeeuw en VNG-programmamanager Omgevingswet Annemieke van Brunschot op deze kwestie ingaan. Dinsdag 11 mei buigt de Eerste Kamer zich over de invoeringsdatum.