'Selfsupporting gevangenis is goed voor gemeenten'

Het plan van een groep burgemeesters om gedetineerden meer taken en verantwoordelijkheden te geven, is goed voor gemeenten. Het verbetert de veiligheid en openbare orde en vereenvoudigt de begeleiding van ex-gedetineerden die terugkeren in de samenleving. Burgemeester Peter van der Velden van Breda, waar de koepelgevangenis dreigt te worden wegbezuinigd, ligt het plan toe.

U heeft met enkele collega’s van ‘gevangenisgemeenten’ een plan bedacht dat een alternatief is voor het bezuinigingsvoorstel van staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie). Waarom?

‘Het plan van Teeven (sluiting van 27 gevangenissen, een besparing van 340 miljoen euro, SB) maakt Nederland niet veiliger, maar levert bovenal geen geld op. Het is een cosmetische bezuiniging. De Rijksgebouwendienst kan straks lege gevangenissen afstoten. Maar daar staan extra kosten voor gemeenten tegenover. Bijvoorbeeld aan uitkeringen door het verlies aan werkgelegenheid. Ook de delinquenten die met een elektronische enkelband thuis komen te zitten, moeten een uitkering krijgen. Daarnaast is extra toezicht nodig om de openbare orde te handhaven. Die kosten moet je wel meerekenen.’

U denkt met uw alternatief circa 200 miljoen euro per jaar te kunnen bezuinigen. Hoe?

‘Door de uitvoering van beheerstaken door gedetineerden zelf te laten doen. Dat kan gaan om facilitaire taken, maar ook voedsel bereiden, zorgen voor sport en arbeid. Als gevangenissen meer selfsupporting worden, beperk je ook de bureaucratie. In Scandinavische landen zijn hier succesvolle ervaringen mee opgedaan. Het is niet aan ons burgemeesters om dit tot in detail uit te werken, die opdracht ligt bij de staatssecretaris. Maar wij willen hiermee aantonen dat er alternatieven zijn.’

Eerder toonde uw groep al aan dat de bezuiniging van Teeven op gemeenten wordt afgewenteld. Heeft u daarop van Teeven reactie gekregen?

‘Met ons commentaar is tot nog toe niets gedaan. De staatssecretaris maakt niet veel beweging. Hij legt topdown een bezuiniging op en dat staat mij niet aan. Zo krijg je ook geen draagvlak. Niemand begrijpt dit, ook niet in de gevangenissen. Het is nu aan de Tweede Kamer om donderdag in gesprek te gaan met de staatssecretaris en aan te dringen op alternatieven.’

Want wat betekent het anders voor Breda?

‘Het bezuinigingsplan van Teeven kost 360 directe arbeidsplaatsen in Breda. Daarnaast verliezen negentig mensen hun baan bij toeleverende bedrijven en veroorzaakt het verdwijnen van de koepelgevangenis een regionaal omzetverlies van 6 miljoen euro per jaar. Landelijk heb je het over 82 miljoen omzetverlies voor lokale toeleveranciers. Ons alternatief is bij mij niet alleen ingegeven door de effecten in Breda, maar door de diepe overtuiging dat het bezuinigingsplan van Teeven niet goed is voor de openbare orde en veiligheid en evenmin voor de manier waarop we ex-gedetineerden weer een plek geven in de samenleving.’