Peil kwijtschelding waterschapsbelasting stijgt

Waterschappen merkten na de crisis weinig van economische verbetering. Uit onderzoek van Binnenlands Bestuur blijkt dat de kwijtscheldingen vanaf 2011 relatief sneller stegen dan de belastingopbrengsten, zo erg dat in ieder geval twee waterschappen besloten in te grijpen. Het goede nieuws: er lijkt een keerpunt aangebroken.

Afschaffen

‘Wij vonden dat het kwijtgescholden bedrag voor de zuiveringsheffing gigantisch opliep’, zegt secretaris Piet Boesberg van Schieland en de Krimpenerwaard. Toenemende kwijtschelding is vooral slecht nieuws voor de overige inwoners, want waterschappen en hoogheemraadschappen verdelen de kosten over hen. ‘En het beleid is dat iedereen water gebruikt en daarvoor betaalt, dus besloten we kwijtschelding voor de zuiveringsheffing per 2017 af te schaffen.’

Huishoudens

Het hoogheemraadschap had in 2015 in verhouding de grootste hoeveelheid huishoudens met kwijtscheldingen: 12 procent. De verwachting is dat de afschaffing in 2018 een aanzienlijke daling van dat percentage oplevert. Dat leidde onverwacht tot positief nieuws: ‘De verwachting was dat veel heffingen oninbaar zouden zijn, zo rond de 20 procent. Dat werd 5 procent.’

Ruimer beleid

Ook Delfland besloot de kwijtschelding van zuiveringsheffing af te schaffen. Het zorgde ervoor dat Delfland kelderde wat betreft het percentage kwijtscheldingen, waardoor Amstel, Gooi en Vecht de onbetwiste koploper werd. ‘Ons waterschap heeft een vrij ruim kwijtscheldingsbeleid’, laat communicatieadviseur Simone Berkhout weten. En het beleid gaat nog ruimer worden: vanaf 1 januari 2019 kunnen ook zzp’ers kwijtschelding ­aanvragen.

Stad

‘Bovendien ligt Amsterdam in het gebied van Amstel, Gooi en Vecht. 85 procent van de aanvragen voor kwijtschelding komt van Amsterdammers, buiten de stad is het aantal verzoeken voor kwijtschelding veel lager.’

Platteland

Hoewel het grotendeels uit platteland bestaande Rijn en IJssel relatief weinig last heeft van kwijtschelding, steeg het kwijtgescholden bedrag sinds 2011 sterk: in 2016 was het bijna veertien maal zo hoog. De verklaring is volgens heemraad Berend Jan Bussink tweeledig: ‘Voor 2011 liftten wij mee op de rekening van waterbedrijf Vitens, maar vanaf 2011 maakten wij zelf een rekening en daarop werd de mogelijkheid tot kwijtschelding ook genoemd.’

Digitaal gemak

Volgens Bussink wordt het effect van de nieuwe werkwijze versterkt door het gemak van technologie. ‘Na het eerste jaar, waarin mensen zelf aanvraag moeten doen, gaan kwijtschelding automatisch door als er geen verandering optreedt.’ Communicatieadviseur Arjan Heugens van waterschap Vechtstromen zegt iets soortgelijks: ‘Digitalisering maakt het voor mensen steeds makkelijker om kwijtschelding aan te vragen.’

Na-ijlen

Heugens wijst op het na-ijleffect van de crisis. ‘Mensen werden werkloos en met hun WW-uitkering hadden ze nog een te hoge inkomenspositie, maar met een bijstandsuitkering hebben ze daarna mogelijk wel recht op kwijtschelding.’

Aankomende verbetering

Mogelijk laten de landelijke cijfers al het begin van een verbetering zien. In 2016 daalde voor het eerst sinds jaren het kwijtgescholden bedrag van de gezamenlijke waterschappen in vergelijking met het jaar daarvoor.

Positief

Verreweg de positiefste respondent is Fabian Polak van Hollands Noorderkwartier. ‘Het economische herstel leidt inderdaad tot een lager oninbaarheidspercentage’, stelt hij. De cijfers van het het hoogheemraadschap zijn sinds 2014 vrijwel constant. Het lijkt erop dat, als er sinds de economische crisis verbetering plaatsvindt, Hollands Noorderkwartier daar als een van de eersten van profiteert.

hoogheemraadschap