Onverwacht nieuws?

De website is van een anoniem groepje medewerkers van de Verenigde Naties die 'staan voor openheid'. Ze posten werkelijk alles, personeelsdossiers, interne mails, vriendelijkheden en vijandigheden met helaas zo'n typisch 'er deugt hier niemand' toontje. Deze helden van de transparantie maken ook niet bekend wie ze zelf zijn. Nieuws kwam er wel van vice-premier Wouter Bos die in zijn eerste wekelijkse tv-interview met Frits Wester kon onthullen dat er een begrotingsoverschot bestaat over 2007.

Dat is een verrassing omdat we zo'n overschot in Nederland bijna nooit hebben en het kabinet het niet bepaald nastreeft. Zowel in de Miljoenennota van september als in de Najaarsnota van Bos in november werd nog een negatief saldo aangekondigd. Maar toch, maar toch, wie een beetje surfde op het internet had een positief saldo al kunnen afleiden.

Nota bene via de eigen website van het ministerie van Financiën. Een beetje verstopt maar met doorklikken is het te vinden in de rubriek Internationaal/Europa/EMU-schuld. Daarop is aan het EMU-saldo per maand voor de afgelopen jaren een voortschrijdend inzicht in de financiële toestand van het rijk af te lezen. En daar stond allang dat het in 2007 heel erg goed ging met het begrotingssaldo.

In de opeenvolgende elf maanden van 2007 stond de teller eigenlijk al de laatste drie maanden op 'sluitende begroting', slechts twee maanden op 0,1 procent negatief en zes maanden zelfs boven nul. Natuurlijk, honderd procent zekerheid geeft een maandraming niet maar de waarschijnlijkheid dat het in de laatste maand fout kon gaan, was beduidend kleiner dan dat een sluitende of zelfs positieve afsluiting kon worden gepresenteerd. Dus echt nieuws? Nee. De kans op een positief saldo was voor internetters al lang traceerbaar. Een vraag resteert. Is een positief EMU-saldo goed nieuws?

Als het saldo positief is als gevolg van hogere belastingen, dan wel, dan draait de economie althans eind 2007 heel goed, hetgeen de premier en Bos ook beweren en Rutte nog logenstraft. Als het meevallend saldo gevolg is van haperende uitgaven, is het minder positief nieuws. Dan komt nieuw beleid langzamer dan voorzien uit de startblokken en worden de jaren 2008 en later, budgettair zware jaren. Bijvoorbeeld: onbestede budgetten voor infrastructuuraanleg door projectvertraging, mogen in latere jaren besteed worden en belasten dan dus het saldo van 2008 en later.

Politiek gezien is een sluitende begroting 2007 ook minder handig. Liever laat een kabinet in haar laatste jaar fraaie zwarte cijfers zien, nu heeft het nauwelijks electoraal effect. En last but not least. Als je aan het onderhandelen bent voor een politie-cao is een overschot op de begroting geen handig nieuws. Zie dan maar eens te pleiten voor loonmatiging. Zo bezien is het begrotingsoverschot vooral welkom nieuws voor de politiebonden.