Miljoenen extra voor Vlissingen

De gemeente Vlissingen krijgt voor de jaren 2021 en 2022 een aanvullende artikel 12-uitkering van 5 miljoen euro. Dat bedrag komt bovenop de eerder aangekondigde artikel 12-uitkeringen van jaarlijks 7 miljoen euro.

Eigen benen

Dat is het voorstel van de artikel 12-inspecteur van het ministerie van Binnenlandse Zaken. De verhoging van de uitkering houdt verband met de tekorten van de gemeente Vlissingen op het sociaal domein. Vlissingen hangt al sinds 2015 aan de bedelstaf en ontving tot nu toe alles bij elkaar al ruim 75 miljoen euro extra uit het gemeentefonds. Vooralsnog gaat de Zeeuwse gemeente ervanuit pas in 2029 weer volledig op eigen benen te kunnen staan.

Toch moet de gemeente er rekening mee houden dat de miljoenensteun eerder wordt ingetrokken. In het onlangs door Binnenlandse Zaken vrijgegeven artikel 12-rapport over 2023 staat aangekondigd dat de inspectie alle uitgaven van de gemeente gaat onderzoeken. Daarbij wordt gekeken in hoeverre de uitgangspunten van het artikel 12-rapport over 2017 nog actueel zijn. In de tussenliggende jaren werden alleen de uitgaven in het sociaal domein en werk en inkomen onder de loep genomen.

Klassieke domein

Het per 2023 verbrede artikel 12-onderzoek zal bestaan uit een voortzetting van het reeds lopende onderzoek naar de tekorten op het sociaal domein en op werk en inkomen, met als doel het tekort op die beleidsvelden terug te brengen tot een niveau dat Vlissingen geheel zelf kan dragen. Nieuw is dat de inspectie ook een check uitvoert op het zogeheten klassieke domein. Daaronder vallen veiligheid, onderwijs, infrastructuur en gebiedsontwikkeling, sport en cultuur, bestuur en ondersteuning. Gekeken wordt met name in hoeverre de netto lasten van Vlissingen kunnen toegroeien naar het lastenniveau van vergelijkbare gemeenten.

Grondexploitatie

Onderdeel van het bredere onderzoek is het in beeld brengen van de grondexploitaties om te zien of de vijf jaar geleden veronderstelde opbrengsten nog actueel en realistisch zijn. Tekorten op de grondexploitaties waren immers een belangrijke oorzaak voor de financiële problemen van de gemeente. Uiterlijk in 2024 wil de artikel 12-inspecteur het onderzoek afronden. Daarbij moet rekening worden gehouden met twee mogelijke uitkomsten. Een mogelijke uitkomst is dat de tekorten op het sociaal domein en op werk en inkomen en de negatieve algemene reserve van de grondexploitaties in die mate zijn gedaald dat de gemeente met een eenmalige artikel 12-uitkering weer volledig financieel zelfstandig voort kan. Dan is de artikel 12-periode na 2024 ten einde.

Algemene reserve

De andere mogelijke uitkomst is dat de tekorten op het sociaal domein en op werk en inkomen en de negatieve algemene reserve van de grondexploitaties nog zo groot zijn dat de financiële sanering nog langer moet worden voortgezet. In dat geval blijft Vlissingen artikel 12-gemeente en komt er waarschijnlijk pas in 2028 weer een nieuw actualisatieonderzoek.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 6 van deze week.

Volgens Binnenlandse Zaken geven de ontwikkeling van de algemene reserve en van de tekorten op het sociaal domein aanleiding om dat een reële uitkomst te vinden. Daarnaast is Vlissingen centrumgemeente voor Zeeland voor beschermd wonen, maatschappelijke opvang en vrouwenopvang. De overschotten daarop staan in een reserve, die eind 2022 naar verwachting 31 miljoen euro zou zijn. De betrokken gemeenten hebben geen onderlinge verrekening afgesproken. De artikel 12-inspecteur stelt daarom dat die reserve vrij te gebruiken is door Vlissingen. Immers, naar het oordeel van de inspecteur liggen de risico’s bij een overschrijding in de regio momenteel geheel bij Vlissingen als centrumgemeente. Dat betekent in zijn ogen dat overschotten ten goede kunnen komen aan Vlissingen.

Nieuw onderzoek

De andere mogelijke uitkomst is dat de tekorten op het sociaal domein en op werk en inkomen en de negatieve algemene reserve van de grondexploitaties nog zo groot zijn dat de financiële sanering nog langer moet worden voortgezet. In dat geval blijft Vlissingen artikel 12-gemeente en komt er waarschijnlijk pas in 2028 weer een nieuw actualisatieonderzoek.